Asiel en migratie
90
Rondtrekkenden in het vizier
Rondtrekkenden zoals foorreizigers, vrachtwagenchauffeurs, schippers, … hebben vaak een referentieadres bij een organisatie of particulier. Dit heet ‘referentieadres mobiele woning’. De fiscus aanvaardt geen zelfstandigen meer op dergelijk referentieadres omdat zij daar geen controle kunnen uitoefenen. Sommige rondtrekkenden die hun officiële documenten in orde hebben gebracht krijgen het daardoor enorm moeilijk.
Ook de jeugdbrigade van de politie controleert meer op de aanwezigheid van minderjarige kinderen van rondtrekkenden op school. Bijkomend probleem is dat er geen passend onderwijsaanbod is voor deze kinderen én dat er onvoldoende residentiële standplaatsen zijn die gezinnen toelaten om op één plek te blijven zodat ze hun kinderen naar het regulier onderwijs kunnen sturen.
Dit signaal omvat meerdere signalen.
Aanvaarden van een referentieadres voor zelfstandig rondtrekkende groepen is geen lokale regelgeving. Het aanbod reguliere standplaatsen met mogelijkheid tot langdurig gebruik ten aanzien van deze doelgroep is inderdaad beperkt doch zit ook vervat in signaal 45.
91
Stromannen en schijnvaders
Soms gaan er betaalde stromannen mee naar het loket migratie. Ze weten wat ze moeten zeggen om het recht op verblijf of medische kaart af te dwingen.
Ook proberen steeds meer mensen zonder wettig verblijf om via de schijnerkenning van hun Belgisch kind aan een verblijfsvergunning te geraken. Vaak zijn het zwangere vrouwen zonder wettig verblijf die hun kind mits betaling laten erkennen door een Belgische man om zo via de regeling van gezinshereniging aan een verblijfsvergunning te geraken.
Update 9 april 2021
In functie van verdere opvolging dient dit signaal gepreciseerd te worden:
- Het Loket Migratie zelf heeft geen indicatie van dit fenomeen in de zin dat dergelijke stromannen mee aan het loket zouden staan. Mogelijks blijven zij 'op de achtergrond'? Is er meer info beschikbaar over de concrete werkwijze van deze stromannen?
- Er is sprake van betaalde stromannen die meegaan het loket migratie om het recht op verblijf of medische kaart af te dwingen. Het loket Migratie is echter niet bevoegd voor de afgifte van medische kaarten. Is er misschien verwarring met de dienst Vreemdelingen van het OCMW? Of doet het probleem zich op beide locaties voor?
- Er zouden ook steeds meer mensen zonder wettig verblijf proberen om via een schijnerkenning van hun kind aan een verblijfsvergunning te geraken via de regeling van gezinshereniging. De cel Schijnrelaties van de dienst Burgerzaken onderzoekt momenteel of dergelijke stijging kan worden afgeleid uit hun dossiers.
Update 24 nov 2022
De cel Schijnrelaties van de dienst Burgerzaken stelt in hun dossiers momenteel geen stijging vast in het aantal schijnerkenningen.
92
Discriminerende benaming in Vlaamse formulieren onderwijs
De bewoording ‘trekkende bevolking met nomadische cultuur’ wordt vaak gebruikt als categorie op het aanmeldformulier bij scholen. De school krijgt dan extra (Vlaamse) middelen en soms wordt het als voorwaarde gesteld om nog leerlingen aan te nemen. De bewoording ‘nomadische cultuur’ wordt als zeer discriminerend ervaren. Het nomadisch bestaan eindigt immers met het aangaan van een jarenlang traject met school.
99
Gebrek aan tolken in de hulpverlening®
Sommige vakbonden en mutualiteiten bieden geen tolk aan waardoor er geen of nauwelijks communicatie met de cliënt/patiënt mogelijk is. Idem in ziekenhuizen, in de gevangenis, … Omdat tolken onbetaalbaar worden (48€ per tolkuur + verplaatsingskosten, en ook de Vlaamse tolkentelefoon wordt betalend), worden tolken enkel ingeschakeld voor het hoogst noodzakelijke. Men stopt met tolkuren aanvragen als het contingent (vanuit Stad Gent via IN-Gent) op is. Ook zijn er onvoldoende tolken voor bepaalde talen: Turks, Arabisch, Bulgaars, Roemeens, Slovaaks. Aangezien de Vlaamse tolkentelefoon ook betalend wordt, zal het veel moeilijker worden om flexibel tolken in te zetten voor laagdrempelige dienstverlening zonder afspraak. Vaak is het dan behelpen met google translate. Ook wordt er een hoge druk gelegd op de kinderen en het netwerk van de gezinnen, en op de hulpverleners rond de gezinnen.
Het gebrek aan tolken in de hulpverlening leidt tot ‘hangende casussen’ in de eerstelijnsondersteuning die geboden wordt door de opvoedingswinkel, de brugfiguren, de wijkgezondheidscentra, … Patiënten of cliënten die gerichter geholpen zouden kunnen worden door andere eerstelijnsdiensten blijven toch naar diensten en organisaties gaan waar er een tolk aanwezig is of geven het gewoon op en krijgen geen hulp.
Er wordt bijvoorbeeld geen gebruik gemaakt van tolken in de intensieve gezinsbegeleiding (therapeuten, gezinsbegeleiding, groepstrainingen,…) en dus is er geen intensieve gezinsbegeleiding voor anderstaligen. Daardoor blijven deze gezinnen hangen in de eerstelijn in plaats van de hulp te krijgen die ze nodig hebben.
Ook is er een tekort aan tools en expertise om mensen met een psychologische en/of psychiatrische achtergrond die de Nederlandse taal niet machtig zijn en ook geen gangbare voertaal hebben een passende hulpverlening aan te bieden. Dit is het gevolg van het feit dat tolken redelijk wat geld kosten, en als er een tolk ingezet wordt, de tolk voornamelijk wordt ingezet in groepssessies. Het is vaak ook moeilijk om mensen met dezelfde taal in groep samen te brengen.
Dit signaal bundelt de noden aan sociaal tolken in diverse hulpverleningscontexten zowel binnen welzijn als gezondheid.
Die nood kwam nog scherper naar boven door de nieuwe tarieven voor sociaal tolken en vertalen die de Agentschappen Integratie en Inburgering in 2020 invoerden en het stopzetten van de subsidiëring van o.a. telefoontolken door diverse gebruikersoverheden zoals welzijn, gezondheid en onderwijs.
Het is duidelijk dat tolken in hulpverlening in bepaalde situaties noodzakelijk zijn om een kwaliteitsvolle dienstverlening te realiseren.
Stad Gent is zich hiervan bewust en voorziet daarom jaarlijks een subsidie t.w.v. €551.000 voor de inzet van sociaal tolken van IN-Gent ter plaatse en via video en voor vertalingen. Zowel diensten van Stad Gent als Gentse organisaties uit de sectoren Gezondheid, Welzijn, Onderwijs, Werk, Wonen, Asiel, Integratie & Inburgering kunnen op deze subsidie beroep doen. Het doel van de subsidie is:
- Een taaltoegankelijke dienstverlening realiseren in onze eigen stadsdiensten, zodat we een voorbeeldrol kunnen opnemen.
- Andere Gentse organisaties stimuleren om verder in te zetten op de taaltoegankelijkheid van hun dienstverlening.
Op dat laatste zetten we samen met de sectoren in. Zo hebben we een groeiscenario uitgetekend met de sectoren Gezondheid en Welzijn om enerzijds de verdeling van de middelen zo goed mogelijk te realiseren tussen de organisaties onderling, maar om anderzijds ook in te zetten op een efficiënt en effectief taalbeleid. De sectoren nemen dit engagement deze legislatuur op met ondersteuning van IN-Gent. Sensibilisering rond de nefaste effecten van het inzetten van kinderen als tolk, tips bij het inzetten van vertaaltechnologie zoals Google Translate,... kunnen hier deel van uitmaken.
Maar de Gentse middelen zijn enkel een stimulans. Ze kunnen het tekort aan middelen om voldoende tolken in te zetten in hulpverlening niet oplossen, daarvoor is een tussenkomst met eigen middelen of middelen van de gebruikersoverheden noodzakelijk. Vanuit de Stad blijven we dit signaal doorgeven naar de bevoegde overheden en we stimuleren ook de Gentse vertegenwoordigers van de sectoren om hetzelfde te doen bij hun gebruikersoverheden.
Naast taaldrempels bemoeilijken ook andere factoren een vlotte toegang tot gepaste psychiatrische zorg voor anderstalige nieuwkomers. Het klassieke aanbod van psychotherapie en psychofarmaca hebben vaak niet het verwachte of gewenste effect. Er is nood aan een andere behandelingsmethodiek die rekening houdt met de culturele context van de patiënt. Good practices als POZAH binnen Sint-Alexius Grimbergen en het vastlopen op individuele cases doen het bewustzijn rond de nood aan transculturele of cultuursensitieve zorg binnen de psychiatrie toenemen. Er is bereidheid binnen de psychiatrie om de dialoog aan te gaan.
Aanvulling vanuit het Onderwijscentrum: iCLB heeft eind februari (dus na 2 maanden) reeds helft van budget voor 2021 opgebruikt…….
101
Behalen van een rijbewijs zonder tolk
Vroeger was het toegelaten om een tolk mee te nemen naar het theoretisch rijbewijsexamen. Zo kon iemand die het Nederlands niet machtig was, toch zijn rijbewijs halen. Nu kan dit niet meer. Verder zet het parket in op rijbewijstoerisme, waardoor er meer controles zijn op de aanvraag van Belgische rijbewijzen voor wie meer dan 6 maanden in België verblijft. Indien je dit niet hebt aangevraagd, wordt jouw rijbewijs ingetrokken. Je kan dan enkel in België een nieuw proberen te behalen, in een taal die je vaak -nog niet- machtig bent.
Dit signaal werd in 2018 onderzocht.
Voor een theoretisch rijexamen kan een kandidaat sinds 1 maart 2017 geen beëdigd tolk in elke taal inzetten.
- Een kandidaat die het Nederlands niet machtig is, mag het theoretisch examen afleggen, bijgestaan door een tolk voor de talen Frans, Duits of Engels die onder de beëdigde vertalers wordt gekozen door het examencentrum. De tolk wordt in alle gevallen door de kandidaat vergoed.
- Kandidaten bij wie het mentaal en/of intellectueel vermogen en/of de graad van alfabetisme ontoereikend is, kunnen het examen afleggen in een speciale zitting. In deze speciale zitting worden de vragen zeer traag in het Nederlands gesteld en geeft de examinator toelichting bij de vragen, voor de antwoordtijd ingaat.
We zullen onderzoeken of deze richtlijnen nog zijn bijgestuurd, wat de impact hiervan is op mensen die geen kennis hebben van het Nederlands en de landstalen.
103
Tekort aan zwemlessen voor vrouwen
Sinds kort kunnen vrouwen maar op 1 plek en 1 moment niet-gemengd leren zwemmen, met name in ’t Strop op zondagochtend. Omdat deze zwemles niet in samenwerking met de sportdienst of een buurtpartner wordt georganiseerd, is het ook duur en is er niet altijd een lesgever voorhanden. Hiervoor inschrijven moet al in mei voor de start in september. Anders is het volzet. Vrouwenzwemmen op vrijdag in UZ is geschrapt en op dinsdag in Rozebroeken is enkel het wellness-gedeelte voor vrouwen.
Opvolging:
- De situatie nu
Er zijn een aantal factoren die ertoe leiden dat er een tekort is aan zwemlessen enkel voor vrouwen:
- Het aanbod in UZ Gent werd inderdaad stop gezet. Dit was een keuze van het UZ Gent om het zwembad terug meer voor therapie in te zetten.
- De zwemclub Adrenaline vzw organiseert een aanbod specifiek voor vrouwen. Ze huren het zwembad Strop hiervoor af en zorgen zoals andere clubs zelf voor een redster. De prijs om te zwemmen in zwembad Strop op zondagochtend bij vzw Adrenaline bedraagt 6 euro per beurt. De organisatie acht het op dit moment niet mogelijk om in het UiTPAS systeem te stappen.
- Ons antwoord op dit signaal
Het Stadsbestuur opteert voor inclusief zwemmen. Er is vandaag al een groot tekort aan zwemwater. Het voorbehouden van het zwembad voor specifieke doelgroepen zou dit tekort alleen maar doen toenemen. Specifiek doelgroepenzwemmen is enkel mogelijk indien dit via clubs georganiseerd wordt zoals bvb Adrenaline VZW.
We willen ook opmerken dat in de Farys zwembaden lichaamsbedekkende zwemkledij is toegelaten wat maakt dat er geen enkele reden is om in deze zwembaden een exclusief aanbod voor vrouwenzwemmen te organiseren. Sommige vrouwen hebben angst voor negatieve reacties van andere bezoekers en dat ze zouden worden weggestuurd door de redders. De communicatie rond de kledijreglementen in het zwembad zal daarom worden herbekeken samen met enkele redders van het zwembad.
De cursussen “leren zwemmen voor volwassenen” van de sportdienst zijn nu heel snel volzet. Er zijn 3 groepen met een beginners- midden- en vervolmakingsniveau en de volwassenen schuiven door naarmate ze beter kunnen zwemmen. Als het zwembad Neptunus af is, kunnen er extra lessen voor volwassenen georganiseerd worden.