Stadsbrede prioritaire signalen
8
Drempels naar sociale rechten©®
Veel mensen blijven onderbeschermd doordat zij niet automatisch krijgen waar zij recht op hebben en nog te moeilijk zelf hun weg vinden naar hun sociale rechten. Voor mensen die geen cliënt (meer) zijn van het OCMW is dit nog moeilijker. Velen geraken niet zelfstandig bij de juiste diensten of slagen er niet in om de juiste documenten aan te leveren om hun recht(en) te doen gelden. De procedures worden als te complex ervaren, er zijn te grote verschillen tussen de diensten en de juiste toekenning van rechten is nog te vaak afhankelijk van de hulpverlener. Op het internet kan men informatie vinden, maar voor mensen in een kwetsbare situatie is dit geen evidente bron van informatie. Dit vereist een laptop, de nodige digitale vaardigheden, en legt teveel de verantwoordelijkheid bij henzelf om de juiste informatie te vinden.
Daar bovenop komt dat veel mensen en vooral ook jongeren de drempel naar het OCMW als hoog ervaren. En ze is soms ook hoog: tijdens corona werd de onthaaldienstverlening niet als open ervaren. Je moest telefonisch een afspraak maken. Ook tussen kerst en nieuwjaar en in de week van de Gentse feesten is de fysieke toegankelijkheid laag.
Ook de corona steunmaatregelen komen niet vanzelf tot bij wie er recht op heeft: de Covid-toeslag op het groeipakket, tijdelijke werkloosheid, de gratis treinritten, de corona-werkloosheidsuitkering, uitstel betaling hypotheek, …
Er is nood aan ondersteuning bij het laten gelden van de sociale rechten, aan huis, of via herhaaldelijk telefonisch contact met iemand die ze vertrouwen.
Het staat buiten kijf dat de uitputting van rechten een moeilijke zoektocht is: de voorwaarden voor ieder recht of sociaal voordeel zijn verschillend, naargelang het doel dat men met die maatregelen wil bereiken. De snel vorderende technologie geeft langzamerhand meer mogelijkheden tot automatisering en administratieve vereenvoudiging, maar dit is vaak niet verzoenbaar met de noodzakelijke regels rond gegevensbescherming, boet in aan efficiëntie door onbetrouwbare brondatakwaliteit, of botst op budgettaire grenzen. Stad/OCMW Gent zet in op het wegwerken van die obstakels waar mogelijk.
Zo zijn er al belangrijke stappen voorwaarts gezet in de toekenning van gratis zakken of ophaalkrediet voor huisvuilophaling en voor de toekenning kansentarief UiTPAS: het is voor deze rechten voor de meerderheid van de rechthebbenden niet meer nodig om nog bewijsstukken (attesten e.d.) aan te leveren.
De brochure "Hoe kunnen we je helpen?" en de flyer "Hulp nodig? Neem contact met het welzijnsbureau in je buurt." zijn middelen om niet-digitale informatie over sociale rechten te verspreiden.
n de loop van 2023 worden deze communicatiemiddelen vervangen door losbladige thematische infofiches die gemakkelijk kunnen afgedrukt en meegegeven worden, en die sneller kunnen geactualiseerd worden. Daarbij wordt extra aandacht besteed aan helder taalgebruik in een ondersteunende lay-out.
Op Vlaams niveau wordt gewerkt aan een meer toegankelijke en efficiëntere digitale rechtenverkenner.
Via het ter beschikking stellen van gratis digipakketten (zie ook signaal 57) werd deels tegemoetgekomen aan de nood aan toegang tot internet. Men kan ook terecht op de digipunten voor gratis toegang tot een computer en internet.
De in 2020 opgestarte welzijnsonthaal-werking van de welzijnsbureaus heeft onder andere tot doel om aanspreekpunt te zijn voor alle Gentse burgers met alle mogelijke sociale vragen, ook als ze geen uitkeringen van het OCMW ontvangen of op een andere manier in een traject actief begeleid worden. Door meer naar buiten te treden (vindplaatsgericht werken), beter samen te werken met andere organisaties (Single Point of Contact, Geïntegreerd Breed Onthaal) en meer informatie te geven wil het OCMW mensen in onderbescherming beter bereiken en ondersteunen.
Sinds de coronacrisis onder controle is, hebben de Welzijnsbureaus hun normale openingsuren hervat. De Gentse welzijnsbureaus blijven inzetten op een maximale toegankelijkheid voor zover de capaciteit het toelaat. Ook de maatschappelijk werkers van het OCMW botsen op de moeilijkere bereikbaarheid van andere dienstverleners (banken, vakbonden, mutualiteiten,…).
In de corona-periode moesten een aantal noodmaatregelen snel doorgevoerd worden, terwijl de werkomstandigheden moeilijker waren. Dat is inderdaad niet van een leien dakje gelopen, maar die periode is intussen gelukkig voorbij.
Ondersteuning aan huis is niet realiseerbaar. De nagestreefde goede samenwerking tussen alle dienstverleners en sociale vrijwilligersorganisaties komt daar het dichtste bij.
16
Veerkracht onder druk©
De effecten van de coronacrisis zullen nog lang nazinderen bij iedereen maar vooral bij mensen en jongeren in een kwetsbare situatie, bij mantelzorgers en eerstelijnswerkers. Gevoelens van angst, isolement, eenzaamheid, verhoogde psychische kwetsbaarheid... zullen niet zomaar overgaan. De eerstelijnswerkers zullen dit moeten opvangen maar zitten nu al aan hun limiet omdat er geen pauze was tussen de eerste en tweede golf.
Het versterken van de mentale veerkracht is één van de 4 prioritaire krijtlijnen binnen de beleidsnota gezondheid 2020-2025. Hierbinnen wordt extra gefocust op doelgroepen met extra kwetsbaarheden. Initiatieven vanuit de stad, in samenwerking met diverse partners uit de algemene welzijnssector en de (geestelijke) gezondheidszorg zijn bijvoorbeeld:
- 10-daagse van de veerkracht: jaarlijks evenement begin oktober. Met de 10-daagse focussen we op doelstellingen zoals het bespreekbaar maken van dit thema, informatie en kennis over mentale veerkracht vergroten en bekendmaking van het preventieve en curatieve aanbod rond mentale veerkracht. De 10-daagse is gericht op de brede bevolking, maar er wordt ook steeds een aanbod gecreëerd voor specifieke subgroepen (bijv. jongeren, ouders, mensen met een migratie- of vluchtelingenachtergrond, LGBTQIA+, ...).
- Sedert 2021 biedt de stad ook zelf laagdrempelige groepsgerichte psycho-educatieve cursussen aan. Tijdens de lancering in het najaar van 2021 worden diverse cursussen gratis aangeboden rond thema’s zoals angst, stress, piekeren, slaap, eenzaamheid, hoe in je kracht komen, … Deze cursussen zijn zowel gericht op preventie en vroegdetectie van psychische klachten als op mensen in herstel. Om een kwetsbaarder publiek toe te leiden naar dit aanbod, wordt er samengewerkt met diverse toeleiders, vertrouwenspersonen, sleutelfiguren, … Vanaf eind 2022 werd dit aanbod aangevuld met het groepsaanbod vanuit de ELP-conventie.
- Specifiek voor jongeren wordt een psycho-educatief groepsaanbod gegeven vanuit de Discovery Colleges en vanuit Student in Warme Stad. Discovery Colleges is een samenwerkingsverband tussen o.m. TEJO, Overkop, Littekens vzw, HoGent, Stad Gent, Formaat, Broeinest, ...
- Relancepsychologen: de Stad Gent heeft in 2020 4 extra psychologen aangeworven, die gratis, ter aanvulling van het bestaande aanbod op de eerste lijn, eerstelijnspsychologische hulp bieden aan kwetsbare burgers. Deze psychologen werken vanuit huisartsenpraktijken en wijkgezondheidscentra en focussen vnl. op individuele, kortdurende, krachtgerichte trajecten. Er gelden geen vooraf vastgelegde beperkingen m.b.t. thema’s, problematieken, ernst, … Dit aanbod liep al snel vol. In 2021 besliste de Stad om dit aanbod te verlengen tot eind 2023.
- Het laagdrempelig aanbod voor jongeren bleek tijdens de Covid-pandemie heel snel overbevraagd te zijn. De Stad bood extra financiële steun aan Overkop en TEJO, om de capaciteit uit te breiden, maar ook om jeugd(welzijns)werkers te ondersteunen en begeleiden, om aanklampend te werken e.d.m. Ook voor studenten werden verschillende initiatieven opgezet tijdens de pandemie. In 2022 en 2023 worden deze initiatieven verder gezet: extra ondersteuning voor TEJO, Overkop, Littekens vzw + ondersteuning van Student in Warme Stad, Discovery Colleges.
- Kinderen en jongeren zijn binnen het (geestelijke) gezondheidsbeleid een prioritaire doelgroep. Binnen het programma ‘Warme Stad’ worden verschillende acties, projecten ontwikkeld. Enkele voorbeelden: psycho-educatie voor jongeren, HotSpot, Klik-app, educatieve koffers, …
- Ook binnen het project Gezonde School, waarbij lagere en middelbare scholen worden begeleid in het voeren van een gezondheidsbeleid binnen de school, wordt veel aandacht geschonken aan het thema mentale veerkracht. Leerkrachten, directie en zorgcoördinatoren worden opgeleid om hiermee aan de slag te gaan binnen de school. Eind 2022 ontstond in de schoot van Gezonde School een werkgroep rond het bevorderen van mentaal welzijn op school.
- Vanaf 2023 starten de projecten die werden goedgekeurd via het sociaal innovatiefonds en lopen deze voor 2 jaar. Deze projecten worden financieel maar ook inhoudelijk ondersteund vanuit de stad. Projecten die specifiek veerkrachtversterking als doelstelling hebben zijn: Therapie Of Nie (Victoria Deluxe), Expeditie Machtig (CGG Adentro), Littekens vzw en Sterk Omringd (OC Nieuwe Vaart).
- In 2023 worden enkele kortdurende projecten opgestart via subsidies POD maatschappelijke integratie, specifiek gericht op jongeren met een financiële behoeftigheid. Deze projecten kaderen allemaal in psychologische ondersteuning versterken en/of sociaal isolement doorbreken.
Dit signaal werd geselecteerd voor het Sociaal Innovatiefonds 2022
35
De ontoegankelijke huurmarkt®
- Verhuurders willen vaak niet verhuren aan mensen met een vreemde familienaam, maar ook niet aan mensen met een vervangingsinkomen, een leefloon of aan alleenstaande gepensioneerden (tenzij hun kinderen borg staan).
- Nieuwbouwwoningen zoals aan Dok-Noord zijn onbetaalbaar en dit werkt gentrificatie in de hand.
- Sommige gezinnen staan al heel lang op de wachtlijst voor een sociale woning. Als ze dan uiteindelijk een woning aangeboden krijgen, moeten ze soms binnen de maand verhuizen om die woning niet te verliezen. Omdat ze een vooropzeg van 3 maanden hebben, moeten ze 2 maanden dubbele huur betalen.
- Voor gezinnen met meer dan 5 kinderen is er geen aanbod.
- De huurprijs van een sociale woning is berekend op de belastingaangifte van 3 jaar terug. Soms is het verschil in inkomen groot in vergelijking met 3 jaar terug. Ondertussen zijn mensen soms gepensioneerd, of werkloos geworden, … Vaak is het ook even wachten op een aanpassing van de huurprijs na een scheiding, en je inkomen moet bovendien gedurende 3 maanden 20% lager zijn om in aanmerking te komen voor een aanpassing.
Aanbodverruiming: Stad Gent wil het aantal SVK woningen verdubbelen, het aantal betaalbare huurwoningen via Huuringent verdrievoudigen en 1.200 bijkomende sociale woningen laten bouwen. Daartoe is budget voorzien en een investeringssubsidie voor de huisvestingsmaatschappijen.
Via sociaal beheer wil stad Gent private woningen die langer dan 2 jaar op het leegstandsregister staan verhuren via SVK.
Discriminatie: de praktijktesten op de private huurmarkt worden verdergezet. De werking voor ondersteuning aan verhuurders wordt uitgebouwd met een Verhuurderspunt. Verhuurders zullen begeleid worden in objectieve verhuur. De samenwerking met de immokantoren wordt versterkt.
Huurgeschillen: voor huurders die problemen ondervinden wordt de drempel voor juridisch advies verlaagd door gratis zitdagen van Huurdersbond Oost-Vlaanderen in het stadskantoor en via doorverwijsbrieven naar Huurdersbond Oost-Vlaanderen.
Gentrificatie: in elk stadsproject wordt 20% sociale huurwoningen en 20% budgethuurwoningen voorzien. Budgetkoop wordt omgezet in budgethuur. Via renovatietrajecten voor verhuurders wordt gestimuleerd dat bestaande huurwoningen gerenoveerd en verder verhuurd worden in plaats van verkocht.
Woningen voor grote gezinnen: bij de bouw van nieuwe SVK woningen en van nieuwe sociale woningen wordt gestreefd naar een maximaal aantal gezinswoningen met drie en meer slaapkamers. In de renovatiepremie voor verhuurders wordt extra subsidie gegeven vanaf meer dan drie slaapkamers.
Dit signaal werd geselecteerd voor het Sociaal Innovatiefonds 2022
55
Secundair onderwijs vaak onbetaalbaar®©
Elk jaar zijn er kinderen in het secundair onderwijs die nog geen schoolboeken hebben/krijgen tot de facturen betaald zijn. De school heeft ook minder zicht op de individuele situatie en noden van de leerlingen omdat leveranciers van boeken de betalingen zelf innen. Daarnaast werken scholen meer en meer met invulboeken waardoor de aankoop van tweedehandsboeken niet meer mogelijk is.
Ook wordt verwacht dat elke leerling uit het secundair onderwijs over een computer en internet beschikt, en digitale vaardigheden heeft. Sinds de coronacrisis werd dit nog versterkt.
De hoge schoolkosten (boeken, pc en internet, materiaal, uitstappen) zorgen ervoor dat gezinnen in een kwetsbare situatie minder participeren binnen en buiten de school(m)uren en hierdoor geen gelijke onderwijs- en ontplooiingskansen hebben.
Onderwijscentrum Gent biedt scholen handvaten voor kostenbeheersing en kostenbeleid op school met respect voor ouders en leerlingen.
Onderwijscentrum Gent ondersteunt scholen op 3 domeinen:
- Bewustzijn rond armoede vergroten
- Communicatie met ouders
- Kostenbeheersing en kostenbeleid op school
Dit doen ze o.a. door:
- Begeleidingstraject op maat van de school: “Samen aan de slag – een kostenbewust secundair onderwijs”
- Lunchsessies
- Vormingsaanbod
Meer informatie en het volledige aanbod kan je terugvinden op de website van Onderwijscentrum Gent.
Vzw Krijt:
- moedigt leerkrachten/vakgroepen aan om eigen cursussen te maken
- sensibiliseert leerkrachten door hen bewust te laten worden van de problematiek. Een actie hierrond is bijvoorbeeld de boekencheckdag (www.boekencheck.be)
- stimuleren van scholen om te werken met een maximumfactuur of maximumbedragen voor vb schoolreizen
Vzw Krijt rolt vanaf schooljaar 2022-2023 DIY-trajecten uit waarbij een school aan de hand van Krijt-vragenlijsten zelf een analyse kan maken van hun sterke en werkpunten. Aan de werkpunten wordt telkens een advies/voorgestelde actie gekoppeld. Daarna volgt een consult met een trajectbegeleider en ervaringsdeskundige van vzw Krijt.
De website van vzw Krijt heeft een waaier van praktische handleidingen, brochures en goede praktijken rond alles dat te maken heeft met kosten- en/of armoedebewust onderwijs: www.aanpakschoolfacturen.be → Scrol in het menu naar ‘Tools’
Schoolonkosten is een item dat aandacht krijgt aan de LOP-tafel in samenwerking met armenverenigingen van Gent en andere partners binnen het LOP. Kostenbeleid is geïntegreerd in de werking van LOP, dat resulteerde in het verleden al in concrete acties vb. het Charter voor een goede communicatie met ouders, studiedagen, vorming en andere acties.
Brugfiguren en trajectbrugfiguren stimuleren scholen om tot een kostenbewust beleid te komen. Tijdens de lockdown en coronacrisis hebben brugfiguren heel erg ingezet op het verdelen van laptops aan gezinnen in kwetsbare situaties; zowel via de kanalen van de stad Gent als via vzw’s en private organisaties. Brugfiguren detecteren signalen en gaan daarmee aan de slag, zowel in de school als met partners. Brugfiguren bekijken in samenwerking met de OCMW-medewerkers van Kinderen Eerst of gezinnen in aanmerking komen voor extra tegemoetkomingen.
75
Digitalisering, hoogdrempelige telefonische dienstverlening en moeilijk taalgebruik in brieven zorgt voor administratieve druk op de eerstelijn©®
Heel veel eerstelijnswerkers nemen door de digitalisering noodgedwongen administratieve taken op voor hun cliënten. Daardoor komt hun regulier werk in het gedrang.
Hulpverleners krijgen daarnaast vaak van hun cliënten te horen dat ze de brieven die ze ontvangen van banken, verzekeringen, overheden, andere organisaties, … niet begrijpen. De maatschappelijk werkers verliezen veel tijd door deze brieven voor hen uit te pluizen, te vertalen en te zeggen wat de cliënt moet doen. Hun regulier werk komt daardoor in het gedrang.
Daarnaast zijn ook openbare diensten weinig toegankelijk, zeker in coronatijd. Politiecommissariaten, Welzijnsbureaus, mutualiteiten, vakbonden, VDAB, … deden de deuren dicht (zeker tijdens de eerste lockdown) of openden beperkt op afspraak. Veel (stads)diensten werken sinds de eerste lockdown enkel nog op afspraak (naast telefonisch en via mail). Dit werkt niet voor mensen in kwetsbare situaties. Zij zijn niet in staat om via de computer een afspraak te maken of ze hebben een te beperkt beltegoed om te telefoneren. (Vrijwilligers)organisaties en diensten die wel openbleven en fysiek op het terrein aanwezig waren, werden daardoor overspoeld met hulpvragen bij administratieve zaken.
Digitale of telefonische dienstverlening is vaak heel hoogdrempelig. Je moet beschikken over een telefoon, computer of internet, het Nederlands voldoende machtig zijn, voldoende skills en een goede concentratie hebben, … Tijdens corona werd dit probleem nog eens versterkt doordat sommige loketfuncties werden afgeschaft en je vaak niet meer aan het loket of enkel op afspraak werd geholpen. De meeste telefoonlijnen zijn bovendien betalend. Voor daklozen waren er in de lockdowns weinig mogelijkheden om gebruik te maken van diensten waar men kan telefoneren of online gaan.
Enkele voorbeelden:
- Digitale aanmeldingsprocedures voor kampen (hier moet je ook nog snel zijn)
- Digitaal aanmeldingssysteem voor kinderopvang
- Gentinfo is betalend en daarom voor sommige mensen ontoegankelijk.
- Als mensen vragen hebben over hun factuur (gsm, EGW,...) wordt het steeds moeilijker om echte personen telefonisch aan de lijn te krijgen. Vroeger kon je als hulpverlener nog het menselijke verhaal achter een achterstallige betaling vertellen aan de gsm provider of andere leverancier, waardoor je nog boetes en incassobureaus kon tegenhouden. Het keuzemenu dat nu bij de meeste bedrijven is opgericht, is alsmaar minder gericht op het aan de lijn krijgen van een 'live' persoon aan wie je bijvoorbeeld kan uitleggen dat men de factuur betaalde, maar niet wist dat de mededeling belangrijk was. Op die manier kreeg je nog de kans het bewijs van betaling op te sturen waardoor je verdere boetes nog kon laten annuleren. Deze digitalisering is problematisch voor mensen in een kwetsbare situatie. Een groeiende groep mensen dient een belastingbrief in te vullen zonder de taal (volledig) machtig te zijn. Corona heeft dit nogmaals versterkt, omdat er geen zitdagen meer waren waar je met een tolk kon langsgaan, enkel telefonische dienstverlening. Je mag niets meer vragen aan de chauffeur van De Lijn en de nieuwe betaalsystemen worden vaak niet begrepen (via GSM, Elektronische lijnkaarten)
Dit signaal werd geselecteerd voor het Sociaal Innovatiefonds 2022
Eind december 2021 verscheen een brochure over het e-inclusie aanbod in Gent. Deze wil toeleiders een overzicht bieden van waar Gentenaars terecht kunnen voor hulp bij digitale zaken en waar ze hun digitale vaardigheden kunnen versterken. Je vindt de brochure hier, gedrukte exemplaren aanvragen kan via digitaal.talent@stad.gent
98
Betrokkenheid van mensen in een kwetsbare situatie
Participatie blijft nog te veel hangen bij de sterkere groepen. Te snel wordt de verantwoordelijkheid hiervoor gelegd bij organisaties die "geen mensen toeleiden uit de doelgroep" of bij de doelgroep zelf. Op die manier komt de stem van maatschappelijk kwetsbare groepen echter niet naar het beleid.
De vraag wordt vanuit de stad gesteld in de vorm van wijkbudgetten en debatten over beleidsnota’s. Maar als het antwoord dan uitblijft, omwille van de korte termijn of van taal- of assertiviteitsdrempels, ligt het aan de doelgroep zelf.
Hetzelfde geldt voor de adviesraden (zoals bv. de woonraad) . Het beleid vraagt hier naar vertegenwoordiging van alle bewoners, maar er is dan ook nood aan procesbegeleiding en laagdrempelige communicatie. Zodat het effectief toegankelijk is voor alle bewoners en niet enkel zij die algemene mails kunnen lezen, tot een organisatie behoren of hun stem durven verheffen.
Er wordt nog te veel gewerkt vanuit het beleid. Echte participatie zou betekenen dat de doelgroep ondersteund wordt in het zelf vormgeven en uitschrijven van beleid. Een probleem met taligheid los je niet op door foto’s van mensen met een andere origine op te nemen in jouw nota. Dit doe je door de taal te spreken van de mensen die het lezen. En die taal leer je spreken door naar hen te luisteren.
Sinds 2020 zijn er verschillende initiatieven ontwikkelt om kwetsbare doelgroepen te betrekken bij het beleid. Vanuit concrete wijkprojecten worden er linken gelegd naar de doelgroep. Dit is een leertraject voor alle betrokken partners.
In het kader van de wijkbudgetten zijn er overeenkomsten gesloten met verschillende middelveldorganisaties met als doel kwetsbare doelgroepen bij deze trajecten te betrekken. Eind 2021 volgt een evaluatie van deze trajecten, met als doel de betrokkenheid van de doelgroepen bij de tweede cyclus van wijkbudgetten te vergroten.
In kader van de wijkmobiliteitsplannen zijn er specifieke trajecten gelopen naar moeilijk bereikbare doelgroepen. Mobiliteit is een thema dat iedereen aanbelangd. Via de wijkregisseurs, middenveldorganisaties en sleutelfiguren zijn er extra initiatieven ontwikkeld.
100
Toegankelijkheid informatie voor doelgroepen in een kwetsbare situatie©
Informatie over dienst- en hulpverlening is heel versnipperd en vertrekt vaak vanuit de beschikbare dienstverlening of structuren van organisaties en dus niet vanuit de noden van de burgers. Doelgroepen in een kwetsbare situatie hebben hierdoor het gevoel te weinig geïnformeerd te zijn en weten niet bij wie ze terecht kunnen.
Voorbeelden vanuit het Huis van het Kind: gezinnen in een kwetsbare situatie weten niet waar ze terecht kunnen voor een toelage van het Groeipakket, ontmoeting, groepswerking, …
Ook de corona-informatie was, zeker in het begin ontoegankelijk voor veel mensen: te veel informatie, onduidelijke communicatie, ontoegankelijk taalgebruik, telkens nieuwe richtlijnen die nieuwe vragen en onduidelijkheden oproepen, foute informatie., …
- Stadsbreed is de nood aan toegankelijke communicatie op maat van de doelgroep opgenomen in verschillende beleidsplannen (Communicatie en Merkbeleid, Burgerzaken en Publiekzaken en het Armoedebeleidsplan). Waar mogelijk pakken we pijnpunten in de eigen informatiedeling en communicatie aan, bijvoorbeeld door boodschappen (in brieven, brochures, folders, op de website,...) te herschrijven vanuit het perspectief van de ontvanger en met oog op heldere en (gender)inclusieve taal. Ook toegankelijk en helder beeldgebruik en eenduidige pictogrammen zijn hierbij van belang. Waar mogelijk zorgen we voor communicatie op maat van de wijk.
Interactie en communicatie met en door deze doelgroepen speelt een belangrijke rol. De stadsdiensten (o.a. Communicatie) kregen of krijgen een bad in de gelijkekansenmethodiek, zodat ze hun eigen referentiekader kunnen uitbreiden, meer zicht krijgen op mogelijke drempels in hun communicatie en deze kunnen aanpakken. Focusgroepen, representatieve testpanels en good practices helpen de communicatie beter af te stemmen op de noden van de doelgroep. De dienst Lokaal Sociaal Beleid, de dienst Communicatie en De Zuidpoort vzw sloegen de handen in elkaar . In het project bekeken mensen met armoede-ervaring een aantal communicatiedragers van stadsdiensten en doen zij aanbevelingen om de communicatie te verbeteren. De inzichten die we opdeden kunnen we ook op andere bestaande en toekomstige communicatie toepassen. - Stad Gent zorgde voor een vertaling van de sociale kaart op burgerniveau, via het zakboekje en de vernieuwde webtool Met weinig geld leven in Gent. Gentenaars met een beperkt budget vinden er een thematisch overzicht van toegankelijke hulp- en dienstverlening in beknopte, heldere taal. De webtool verlaagt de drempel via duidelijke foto's van de organisaties en een interactieve routeplanner. Een nieuwe editie van het zakboekje komt eraan eind 2023.
- Dienst Communicatie werkt een aantal sjablonen uit voor heldere bewonersbrieven, oa op basis van de inzichten aangebracht door De Zuidpoort. De sjablonen zetten eenduidige taal en eenvoudige structuur voorop, met oog op begrijpbare brieven over diensten en thema's heen.
- Dienst Communicatie werkt, samen met partners in Nederland, aan een 'universele iconendatabank'. Doel is een open databank met herkenbare en heldere iconen op te zetten voor gebruik door verschillende organisaties en overheden. In het voortraject is er aandacht voor onderzoek naar welke iconen universeel het best herkenbaar zijn. Het project houdt ook rekening met inclusiviteit.
- OCMW Gent voerde een gebruikersonderzoek uit naar hoe (potentiële) OCMW-cliënten online info zoeken over OCMW(-rechten). Op basis van de aanbevelingen uit dit onderzoek worden de webpagina's van OCMW Gent op de stadswebsite in de loop van 2023 vereenvoudigd en verbeterd. Daarbij houden we o.a. rekening met de vindbaarheid van contactgegevens en de complexiteit van de aangeboden info.
- OCMW Gent werkt ook aan de offline informatiedragers, in de vorm van een aantal heldere, thematische fiches die duidelijk weergeven wat de voorwaarden en procedures zijn om rechten aan te vragen. Deze fiches worden ook aan partners aangeboden als ondersteuning bij het gericht doorsturen naar OCMW Gent.
- Snel schakelen bij crisiscommunicatie: zowel bij de Oekraïne- als energiecrisis zorgde Stad Gent voor gerichte communicatie, met een overzicht van beschikbare hulp en laagdrempelige contactmogelijkheden. Waar nodig zetten we extra kanalen op. Communicatie rond Oekraïne werd ook vertaald.
- Eenduidige communicatie blijft echter een uitdaging, aangezien we als stad maar vat hebben op een deel van de communicatie en informatie die de burger bereikt. Door de veelheid van kanalen en communicatoren (lokaal, bovenlokaal, overheid, privé, middenveld,...) blijft het een opgave om de toegankelijkheid en enkelvoudigheid van informatie te garanderen.
Coronacommunicatie
- Het kostte enige tijd om de coronacommunicatie van Stad Gent beter af te stemmen op kwetsbare doelgroepen. Tijdens de eerste golf werd een werkgroep opgericht die de specifieke noden rond communicatie naar kwetsbare Gentenaars bekijkt. Enkele resultaten:
- een webpagina met overzicht van de sociale initiatieven in coronatijd
- een pictogrammendatabank die toelaat om coronamaatregelen snel en helder te communiceren (via afdrukbare posters - verdeling on- en offline via stad en middenveld)
- meertalige en visueel uitgewerkte folders rond specifieke thema's (vb. ramadan, eindejaarsmaatregelen, vaccinatie,...),
- filmpjes op sociale media met ECM-influencers, videoboodschappen (rond ramadan, maatregelen, vaccinatie,...), animatiefilmpjes (vb. rond eindejaarsmaatregelen, maatregelen aan de loketten),
- webinars om informatie te verstrekken aan middenveldorganisaties en stadspersoneel in samenwerking met een professor van UZ Gent, een imam, arts van Turkse origine en moderator van Marokkaanse afkomst: werking vaccin, vaccinatie en geloof (halal, ramadan,..), hoe mensen motiveren tot vaccinatie, omgaan met weerstand en twijfels,…
- Sommige doelgroepen zijn niet of moeilijk te bereiken via de beschikbare kanalen. Hier moeten we op zoek naar alternatieve pistes. Zo toonde de coronacrisis bv. aan dat nieuws uit het thuisland of berichtgeving via Facebook de lokale communicatie overstemt. Door bv. influencers uit de eigen gemeenschap in te schakelen probeert de stad de boodschap toch dichterbij de doelgroep te brengen.
Dit signaal werd geselecteerd voor het Sociaal Innovatiefonds 2022
102
Aanbod vrije tijd voor gezinnen in een kwetsbare situatie©®
Het vrijetijdsaanbod voor mensen in een kwetsbare situatie vertoont, ondanks vele inspanningen, nog heel wat lacunes.
- Toegankelijke en betaalbare naschoolse en vakantie-opvang is zeer belangrijk voor kinderen die opgroeien in een kwetsbare situatie. Daar worden ze niet alleen opgevangen maar kunnen ze ook nieuwe interesses ontdekken. Nu hangen ze vaak rond in de wijk of worden ze opgevangen door hun broers of zussen. Ouders die het nodig hebben, en niet alleen omwille van werk of een opleiding, maar ook omwille van een zware gezinslast, zouden hier gebruik van moeten kunnen maken om even op adem te komen. Gezinnen in een kwetsbare situatie vinden nog te weinig hun weg naar buitenschoolse opvang, onder andere door administratieve en digitale drempels, maar ook doordat ze het nog te weinig kennen.
- Er zijn meer en meer naschoolse activiteiten op de scholen (vb. muziekinstrument bespelen), waarvoor kinderen worden warmgemaakt in een proefles. Maar de kostprijs ervan is te hoog voor gezinnen in een kwetsbare situatie (70€/semester).
- Er zijn drempels als het gaat om alternatieve dagbesteding of om Naadloos Flexibel Traject voor jongeren: vrijwilligersverzekering niet voorhanden, moeilijke bereikbaarheid van de initiatieven met openbaar vervoer, gebrek aan langdurig en voltijds aanbod, wachtlijsten en aanmeldingstops, het aanbod sluit niet aan bij de interessesfeer (nu vaak boerderij of buitenwerk, geen ICT, niets voor meisjes), …
- Er is een tekort aan specifiek aanbod voor meisjes binnen de Gentse jongerenwerkingen. Nu heeft enkel vzw Jong een aanbod en meer bepaald in de wijken Sluizeken en Brugse Poort, en in andere wijken waar vzw Jong actief is.
- Alleen de stap zetten naar een sportclub is vaak moeilijk, zeker voor gezinnen in een kwetsbare situatie. Hierbij is behalve het Sportaround-project weinig begeleiding voorzien. Er zijn niet alleen financiële drempels, maar ook drempels rond afspraken en verwachtingen.
- UITpas:
- aanbod te beperkt voor jongeren in een kwetsbare situatie (activiteiten uitbreiden naar concerten, gaan poolen, fitness en Kinepolis), aanbod niet gekend, incentives spreken niet aan (bijvoorbeeld een brooddoos)
- niet voor mensen zonder wettig verblijf: groeps- en organisatiepassen zijn veel te omslachtig zodat mensen er weinig gebruik van maken en zo weinig of niet deelnemen aan vrije tijd.
- Vakantieparticipatie blijft te duur: tijdens de vakantie willen ouders hun kinderen een nuttige vrije tijdsbesteding aanbieden, maar hier hangt vaak een serieus kostenplaatje aan vast. Dierenkampen zijn bijvoorbeeld heel erg in trek, zeker voor kinderen met een beperking, maar vaak zeer kostelijk. Ook het vervoer voor een daguitstap is meestal te duur. Ouders geven aan dat er moet ingezet worden op de opleiding van de animatoren. Zodat zij ook voorbereid zijn om om te gaan met kinderen met specifieke noden.
Begin 2023:
* de oproep werd uitgeschreven voor een bruggenbouwer die de brug maakt tussen vraag en aanbod betreffende vrijetijdsaanbod voor Gentse kinderen en jongeren met een beperking. Doel: tegen eind mei een subsidieovereenkomst met partner afsluiten voor 3 jaar
De bruggenbouwer was 1 van de aanbevelingen vanuit het onderzoek van vzw Oranje (zie hieronder)
* Jeugddienst biedt extra ondersteuning rond gebruik van sociaal tarief door jeugdverenigingen
* Dagje Planeet Gent werd uitgebreid naar 2 dagen vol sessies waarbij OKAN-leerlingen konden proeven van het Gentse vrijetijdsaanbod
* de subsidieovereenkomsten vanuit de Open Call in 2020 (zie hieronder) werden verlengd voor de komende 2 jaar.
* Er worden jaarlijks meer sessies "onbekend is onbemind" gegeven
* Vanuit de Jeugddienst wordt het Gentse vrijetijdsaanbod voorgesteld op het Brugteam (Brugfiguren onderwijs + Brede School)
2022
* Eind 2020: Open Call --> verenigingen met kinderen en jongeren uit maatschappelijk kwetsbare situaties worden vanaf nu financieel en inhoudelijk ondersteund door de Jeugddienst. Ook Zelforganisaties (via extra aangeworven stadsondersteuner)
* Extra inzet Jeugdstraathoekwerkers
* Organisatie Zomerbeurs voor intermediaren + ontwerp zomerkalender met alle laagdrempelige activiteiten
* Jeugddienst en Sportdienst gaan langs op verschillende locaties (scholen, inloopteams) om mee met ouders de inschrijvingen voor vrije tijd in orde te maken
* In alle huidige subsidiereglementen van de Jeugddienst is het gebruik van een sociaal tarief als verplichting opgenomen
* Er werd een projectsubsidie goedgekeurd (samenwerking JES en Jong) voor middelen om extra aanbod uit te werken voor meisjes.
* Komeet project: nieuw project vanuit Jeugddienst waarbij dmv peer support/buddywerking jongeren andere jongeren helpen toeleiden naar vrije tijd
* Uitpas: gerichte mailing naar fitnesscentra: voorlopig zonder resultaat. Nieuwe incentives (bvb powerbanks) worden momenteel bekeken.
* Binnen de animatorcursussen van VDS (Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw) wordt extra aandacht besteed aan vorming rond maatschappelijke kwetsbaarheid en kinderen en jongeren met een beperking als doelgroep.
* In 2021 zal Oranje vzw in opdracht van de Jeugddienst een onderzoek voeren naar de toegankelijkheid van het reguliere vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren met een beperking. Uit dit onderzoek zullen we signalen en tips halen, waarmee we aan de slag kunnen gaan om het aanbod laagdrempeliger te maken voor deze doelgroep.
* Kampengids: bundeling van aanbod voor kinderen en jongeren met beperking of uit financieel minder draagkrachtige gezinnen.