Wijkregie

CLB’s in Gent bieden informatiesessie voor leerlingen basisonderwijs in scholen én netoverschrijdend infosessies voor ouders en intermediairen. Over volgende belangrijke stappen in de onderwijsloopbaan van kinderen en jongeren worden infofilmpjes voorzien:

• De overgang van lager naar secundair onderwijs
• De overgang van de eerste graad secundair onderwijs naar de tweede graad secundair onderwijs
• De overgang van de tweede graad secundair onderwijs naar de derde graad secundair onderwijs.

Elke filmpje legt de nadruk op één van deze overgangsmomenten. Daarnaast is er ook informatie terug te vinden over 'zorg op school', 'buitengewoon secundair onderwijs', 'het aanmeldingssysteem in Gent', 'Waar terecht met vragen', ...

In de ‘meld je aan’-boekjes is weinig informatie terug te vinden over het schoolsysteem of over de methode. De boekjes zijn gericht op het aanmeldingssysteem en moeten de ouders wegwijs maken in de handeling van het aanmelden. De concrete informatie over de scholen zelf zijn terug te vinden op de schoolwebsites. Vanuit het LOP werd in schooljaar 2020-2021  een oproep gedaan naar de scholen voor het hebben van aandacht van duidelijke, transparante en actuele informatie op de schoolwebsite. 

Acties CLB:

• Jongeren en opvoedingsverantwoordelijken kunnen elke weekdag vanaf 13u met vragen terecht in het CLB-onthaal in De Krook.
• De CLB’s in Gent werken samen om jaarlijks in januari-februari netoverstijgende infosessies te geven voor ouders en leerlingen bij scharniermomenten. Alle leerlingen krijgen vanaf 4de leerjaar tot en met het einde van het secundair onderwijs op scharniermomenten de nodige info klassikaal of indiviueel door een CLB medewerker.
• Er wordt info gegeven aan ouders bij de overgang van de 1ste graad naar de 2de graad secundair onderwijs.
• Jaarlijks ontwikkelen de Gentse CLB’s de brochure De Grote Stap voor leerlingen bij overgang van basisonderwijs naar het secundair onderwijs. Deze brochure wordt via de scholen naar de leerlingen verdeeld.

Naar aanleiding van de modernisering van het secundair onderwijs wordt de oriënterende functie van de 1ste graad secundair onderwijs versterkt:

• Leerlingen ontdekken en ontplooien in de 1ste graad hun interesses, talenten en mogelijkheden, voortbouwend op het lager onderwijs. De eerste graad bereidt leerlingen voor om trapsgewijs, geïnformeerde en bewuste studiekeuzes te maken doorheen het secundair onderwijs.
• De toegang tot de 1ste graad is strikt gekoppeld aan het getuigschrift basisonderwijs. Een leerling met een getuigschrift basisonderwijs start in het 1ste leerjaar A, een leerling zonder getuigschrift in het 1ste leerjaar B.
• In de 1ste graad is er structureel ruimte voor differentiatie op maat: leerlingen worden extra uitgedaagd of extra ondersteund. De differentiatie-uren kunnen ook gebruikt worden voor verdieping in klassieke talen.
• Leerlingen hebben doorheen de 1ste graad ook meer mogelijkheden om te schakelen tussen de B- en de A-stroom.

Voor OKAN (van waaruit ook doorgestroomd wordt naar het secundair onderwijs) nemen de vervolgschoolcoaches hier een belangrijke rol in op, zowel naar de leerling toe als naar de ouders toe. Ze werken daarvoor ook samen met partners als De Stap en de CLB’s, en wisselen onderling uit over concrete casussen en nieuw onderwijsaanbod, zodat ze maximaal op de hoogte zijn van wat er kan en bestaat.

Brugfiguren stimuleren scholen om een traject op te zetten in de overgang van leerlingen van basis naar secundair. Dit op maat van het kind, rekening houdend met talenten en wensen, en samen met de ouders. Het traject kan kort of lang zijn, naargelang de noden. We geven informatie door van bv. De Stap en in samenwerking met partners; bv. het Beroepenhuis. Brugfiguren faciliteren bezoeken aan deze organisaties of gaan zelf mee met de gezinnen. Het team Partnerschap School-Gezin zorgt ervoor dat de brugfiguren de meest recente informatie ter beschikking hebben door samenwerking met de LOP-ondersteuners. We faciliteren uitwisseling tussen de brugfiguren die in de basisschool staan en brugfiguren die in de 13 secundaire scholen met eerste graad B-stroom staan.

Acties in het kader van meld je aan voor basisonderwijs: gericht op instappers

• School in je buurtwandelingen in alle wijken van Gent. Niet enkel in de Bredeschoolwijken.
• Subsidies voor inloopteams om extra in te zetten op instappen en aanmelden
• Infosessie voor ouders: "Hoe kies ik een school (voor instappers)?"
• Infosessie voor directies: "Hoe stel ik mijn school voor aan nieuwe ouders?"

Uilenspel vzw begeleidt met vrijwilligers via het project Transbaso de jongere bij de overstap naar het secundair onderwijs. Samen met de jongeren en de ouders bekijken ze het aanbod, rekening houdend met het advies van de lagere school of de zorgleerkracht. Vrijwilligers gaan mee naar opendeurdagen van de secundaire scholen en helpen bij het inschrijven van de jongere in het secundair onderwijs. We hebben hierbij extra aandacht voor een vaak te snelle doorverwijzing door de school naar de B-stroom en begeleiden de jongere en zijn ouders in een positieve schoolkeuze en een bij de jongeren passende richting.

Daarnaast doen ze ook nog een aantal acties:

• leerlingen worden doorverwezen naar Tajo voor hun talentenateliers
• via de vrijwilligers worden ouders op tijd geïnformeerd over de online aanmeldingsperiodes 
• vrijwilligers krijgen een vorming rond het school- en studiesysteem 
• vrijwilligers krijgen een vorming over talenten en talentontwikkeling (door Talentencoach Luk De Wulf)

Via het Matchmakers programma zet stad Gent in op de brug tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Door netwerken tussen onderwijs en werkveld te versterken en concrete samenwerking tot stand te brengen, kan onderwijs de snelle evoluties op de arbeidsmarkt volgen en krijgen jongeren (oa. op keuzemomenten) een realistisch zicht op de job waarvoor ze worden opgeleid. Studieloopbaanoriëntering met een arbeidsmarktperspectief is, naast de ondersteuning bij hybride leeromgevingen, 1 van de centrale thema’s van Matchmakers.

• Infodag onderwijsloopbaan - kijk in de praktijk: infomoment i.s.m. sectoren. CLB’s krijgen info over evoluties op de arbeidsmarkt en loopbaanperspectieven van jongeren. In combinatie met schoolbezoeken om CLB’s te informeren over de mogelijkheden van duaal leren. Doel is dat CLB’s deze info kunnen aanwenden in het studieadvies.
• Opstart van schooltraject horizonverruiming waarin we met een school aan de slag gaan in het tweede leerjaar van de 1e graad om een integrale aanpak rond studieloopbaanoriëntering op te zetten, met aandacht voor betrokkenheid van netwerk rond de jongeren (bijv. ouders) - (in opstart)
• Stageonderzoek naar motieven in school- en studiekeuzes gedurende de schoolloopbaan van jongeren in de 3e graad BSO

Ouders kunnen in de opvoedingswinkel terecht voor info rond:

• schoolkeuze : ouders kunnen in de opvoedingswinkel terecht voor reflectieve gesprekken over schoolkeuze. Dit kan zowel tijdens de meldjeaan periode (we staan ook vermeld in de brochure) als daarbuiten.
  In de gesprekken wordt stilgestaan bij de praktische organisatie (is er opvang/kostprijs, parcours naar school …) en de methode in de scholen.
  We staan naast de ouders om deze info te verzamelen (bekijken bijvoorbeeld samen de website, geven korte info over verschil in methodescholen) en tegelijkertijd bereiden we ook samen met ouders de schoolbezoeken voor: met welke vragen zit je nog naar de school, wat is voor jou belangrijk… we willen ouders die hierin onzeker versterken.

• overgang basis naar secundair onderwijs:  in de toekomst komt er een geïntegreerd onthaal (groeiteam). Dit is een neutrale plaats waar vraagverheldering kan gebeuren rond alle vragen rond opgroeien en waar gezocht wordt naar een antwoord op maat.
  Na de vraagverheldering kan er (binnen de lokalen van het groeiteam) verdiepend gewerkt worden via gesprekken met CLB, OW, De Stap, kinderopvang, jeugddienst en in de toekomst ook externe partners.
  Doordat we samen op dezelfde locatie werken zal er ook uitwisseling mogelijk zijn rond meer complexe vragen waar verschillende partners bij betrokken zijn.

Brede school zet in op informeren van ouders bij maken van schoolkeuze en ondersteunen bij aanmelden en inschrijven gericht op instappers. 

• School in je buurtwandelingen in alle wijken in gent, niet enkel de Bredeschoolwijken
• Subsidies voor inloopteams om extra in te zetten op leren kennen van scholen, schoolkeuze en aanmelding
• Werkgroep LOP kleuterparticipatie: opvolgen van aanmeldingen en inschrijvingen
• Infosessie voor ouders over hoe kies ik een school (voor instappers)
• Infosessie voor directies: hoe stel ik mijn school voor aan nieuwe ouders

Onderwijscentrum Gent biedt scholen handvaten voor kostenbeheersing en kostenbeleid op school met respect voor ouders en leerlingen. 

Onderwijscentrum Gent ondersteunt scholen op 3 domeinen:

• Bewustzijn rond armoede vergroten
• Communicatie met ouders
• Kostenbeheersing en kostenbeleid op school

Dit doen ze o.a. door:

• Begeleidingstraject op maat van de school: “Samen aan de slag – een kostenbewust secundair onderwijs”
• Lunchsessies
• Vormingsaanbod

Meer informatie en het volledige aanbod kan je terugvinden op de website van Onderwijscentrum Gent.

Vzw Krijt:

• moedigt leerkrachten/vakgroepen aan om eigen cursussen te maken
• sensibiliseert leerkrachten door hen bewust te laten worden van de problematiek. Een actie hierrond is  bijvoorbeeld de boekencheckdag (www.boekencheck.be)
• stimuleren van scholen om te werken met een maximumfactuur of maximumbedragen voor vb schoolreizen

Vzw Krijt rolt vanaf schooljaar 2022-2023 DIY-trajecten uit waarbij een school aan de hand van Krijt-vragenlijsten zelf een analyse kan maken van hun sterke en werkpunten. Aan de werkpunten wordt telkens een advies/voorgestelde actie gekoppeld. Daarna volgt een consult met een trajectbegeleider en ervaringsdeskundige van vzw Krijt.

De website van vzw Krijt heeft een waaier van praktische handleidingen, brochures en goede praktijken rond alles dat te maken heeft met kosten- en/of armoedebewust onderwijs: www.aanpakschoolfacturen.be → Scrol in het menu naar ‘Tools’

Schoolonkosten is een item dat aandacht krijgt aan de LOP-tafel in samenwerking met armenverenigingen van Gent  en andere partners binnen het LOP. Kostenbeleid is geïntegreerd in de werking van LOP, dat resulteerde in  het verleden al in concrete acties vb. het Charter voor een goede communicatie met ouders, studiedagen, vorming en andere acties.

Brugfiguren en trajectbrugfiguren stimuleren scholen om tot een kostenbewust beleid te komen. Tijdens de lockdown en coronacrisis hebben brugfiguren heel erg ingezet op het verdelen van laptops aan gezinnen in kwetsbare situaties; zowel via de kanalen van de stad Gent als via vzw’s en private organisaties. Brugfiguren detecteren signalen en gaan daarmee aan de slag, zowel in de school als met partners. Brugfiguren bekijken in samenwerking met de OCMW-medewerkers van Kinderen Eerst of gezinnen in aanmerking komen voor extra tegemoetkomingen.

1.  Telewerk in de Vlaamse sectorconvenanten 

De achtste generatie Vlaamse sectorconvenanten werden recent afgesloten, voor de periode 2021-2022. Daarin engageren 35 verschillende sectoren zich om hun schouders te zetten onder het Vlaams werkgelegenheidsbeleid.

Een sectorconvenant is een overeenkomst tussen de Vlaamse overheid en de sectoren waarin de sectorale sociale partners zich engageren om in hun sector maatregelen te nemen om het Vlaamse werkgelegenheidsbeleid te ondersteunen. Competentie- en loopbaangericht werken is de rode draad doorheen het geheel zodat bedrijven en werknemers gewapend zijn tegen een snel veranderende en complexe arbeidsmarkt.

Bij Prioriteit 1: Levenslang leren en werkbaar werk is er bij de diverse sectorconvenanten ook ruime aandacht voor telewerk.

Lees meer

2. Impact op het mentaal welzijn 

Verschillende onderzoeken (internationaal), bevragingen en signalen tonen aan dat de plotse overgang en het aanblijven van telewerken als norm voor bepaalde groepen een impact heeft op het mentaal welzijn. We kunnen niet alle sectoren over dezelfde kam scheren, sommige sectoren bleven gewoon aan het werk of kenden een minder abrupte aanpassing. Er zijn ook mensen waarbij het telewerken positieve gevolgen heeft voor het mentaal welzijn: minder tijdverlies en minder stress in het verkeer, meer autonomie, tijds- en plaatsonafhankelijk werken, een betere werk-privébalans, ongestoord kunnen werken, …

Echter, een grote groep van mensen, die plots moesten overschakelen naar telewerk, ondervonden eerder negatieve gevolgen na verloop van tijd. O.m. volgende zaken werden vastgesteld via onderzoek en bevragingen:

• Een van de grootste problemen voor nieuwe telewerkers is het feit dat ze daarvoor hun comfortzone moeten verlaten: veranderende routines, nieuwe (digitale) vaardigheden die snel moesten aangeleerd worden, veiligheid van een collega die nabij is valt weg, …
• Het traditionele concept van vaste werkuren op een vaste werkplek werd volledig op losse schroeven gezet: de moeilijkheid om een duidelijke scheiding te maken tussen privé en werk op één en dezelfde plaats zorgt voor langere werkdagen, minder rustpauzes (bijv. minder verplaatsingen tussendoor), moeilijker afstand nemen van het werk, … O.m. ouders met jonge kinderen zijn een groep die het hard te verduren krijgt: de combinatie van thuiswerk met kinderen in lockdown of quarantaine is onhoudbaar en zorgde voor veel stress. 
• Informele en formele communicatie met collega’s verloopt moeilijker of viel stil. Minder kansen om stoom af te blazen onder collega’s, minder face tot face gesprekken, … creëren meer afstand tussen collega’s en zorgen voor meer stress-opstapeling.
• Ook de teamgeest verdwijnt door meer telewerk: men bekijkt medewerkers ‘zakelijker’, men wordt meer afgerekend op prestaties en cijfers en het sociale aspect van de werknemer of de job wordt kleiner. Er ontstaat meer individualisme onder medewerkers wanneer iedereen wordt beoordeeld op resultatenafspraken.  
• Een bepaalde groep heeft meer last van eenzaamheid, vnl. alleenstaanden.
• Ook de fysieke gezondheid, die onlosmakelijk verbonden is met de mentale gezondheid, gaat bij sommigen achteruit: minder ergonomisch werken zorgt voor vele rug- en nekklachten, ongezonde snacks liggen binnen bereik, middagpauzes worden ingekort op overgeslaan, minder beweging omwille van minder verplaatsingen, meer blootstelling aan beeldschermen (klachten aan ogen, hoofdpijn), …
• Voor sommigen kwamen er zelfs financiële zorgen bij: meer verwarmingskosten, investering in bureau of stoel, internetverbruik, …
• Na 1,5 jaar zagen we de wachtlijsten bij psychologen en therapeuten stijgen.

Dergelijke signalen moeten natuurlijk in de eerste plaats bij de bron worden aangepakt. Zolang de oorzaken niet verdwenen zijn, kan men wel actie ondernemen om mensen te ondersteunen of de schade te beperken. Er werden enkele campagnes opgezet naar werkgevers toe: bijvoorbeeld de campagne ‘Laat ons er Samen voor Gaan’ van de FOD Werkgelegenheid of de brochure ‘Preventie van psychosociale risico’s bij telewerken’ van IDEWE. De impact hiervan kennen we niet.

Vanuit de stad Gent werden ook een aantal ondersteunende acties opgezet of bijgestuurd, niet specifiek naar telewerkers toe, maar wel naar een bredere groep of rond een bredere thematiek:

• De Zuurstoflijn richtte zich specifiek naar zorgpersoneel en ondernemers die het moeilijk hebben. Via de Zuurstoflijn kan men gratis en anoniem terecht voor een telefonisch gesprek over stress, angst, … met een medewerker van het PAKT (netwerk geestelijke gezondheid).
• Er werden diverse psycho-educatieve cursussen gratis of tegen een lage vergoeding aangeboden. Tijdens zo’n cursus leer je vaardigheden om je veerkracht te vergroten, om om te gaan met stress, piekeren, angst, burn-out, depressieve gevoelens, slaapproblemen, … Er zijn ook specifieke cursussen voor ouders. Bijzondere aandacht ging naar mensen met een kwetsbaar profiel, zoals alleenstaande ouders, mensen in armoede, …
• De Stad voorziet tijdelijk in 4 extra eerstelijnspsychologen, de zogenaamde relancepsychologen, waarbij men gratis terecht kan op verschillende locaties in Gent (bijv. o.a. in enkele wijkgezondheidscentra).
• Om aan te tonen dat ‘je niet goed in je vel voelen’ normaal is en erover praten al veel helpt deden we eind 2020 een social media campagne en in 2021 was er de ‘Babbelkont-bordjes’ actie. Beiden doelden op taboedoorbreking en het bespreekbaar maken en normaliseren van psychische kwetsbaarheid.
• Tijdens de 10-daagse van de veerkracht 2020 en 2021 werd een specifieke sessie voorzien voor ondernemers door de dienst economie i.s.m. Dyzo en een eerstelijnspsycholoog. Daarnaast was er een breed aanbod voor het brede publiek van veerkrachtversterkende workshops, lezingen en ontmoetingsmogelijkheden met de geestelijke gezondheidszorg.
• Het aanbod psycho-educatie en zorg voor ondernemers wordt mee bekend gemaakt via de nieuwsbrief OOG (ondersteuningspunt ondernemers).

Dit signaal werd geselecteerd voor het Sociaal Innovatiefonds 2022

Eind december 2021 verscheen een brochure over het e-inclusie aanbod in Gent. Deze wil toeleiders een overzicht bieden van waar Gentenaars terecht kunnen voor hulp bij digitale zaken en waar ze hun digitale vaardigheden kunnen versterken. Je vindt de brochure hier, gedrukte exemplaren aanvragen kan via digitaal.talent@stad.gent

De sociale tegemoetkoming in de afvalkosten wordt automatisch toegekend. Naast de jaarlijkse toekenning zijn er 3 tussentijdse verdelingen voor nieuwe rechthebbenden. Nieuw is dat sinds 2021 de kruispuntdatabank voor de tussentijdse bedelingen geraadpleegd wordt en men sneller en pro-actiever zijn rechten krijgt. Sinds 2020 werden de fracties pmd en grofvuil toegevoegd. Deze tegemoetkoming wordt in 2021 geëvalueerd.
Voor wie geen recht heeft op deze tegemoetkoming, maar wel in nood is, kan terecht bij organisaties voor materiële hulp en Dienst Outreachend Werk voor gratis huisvuilzakken. Naar aanleiding van de signalen van de welzijnsorganisaties wordt deze tegemoetkoming aangepast om te voldoen aan de noden op het terrein.

De tarieven van huisvuil werden aangepast met de nieuwe sorteerboodschap voor pmd. Wie goed sorteert (pmd), betaalt niet meer dan voorheen. IVAGO werft een afvalsteward aan om de Gentenaren nog beter te bereiken om hun afval goed te sorteren en correct aan te bieden. Ook werden mobiele recyclageparken opgestart.

De sorteerpunten maken het sluikstorten zichtbaarder, nu het niet meer in de eerdere verzamelcontainers kan. Samen met de sociale huisvestingsmaatschappijen werkt IVAGO aan de problematiek van sluikstorten aan sorteerpunten en wordt bekeken hoe de communicatie kan verbeteren. Bij de opstart van nieuwe sorteerpunten gaat IVAGO persoonlijk langs.

Tijdens de coronacrisis is het sluikstorten enorm toegenomen, blijkt ook uit het netheidsrapport 2019-2020. IVAGO en Stad Gent blijven inzetten op een meervoudige aanpak. Daarbij gaat het om preventie en sensibilisering, opruimen, handhaven, beleid op basis van data en het betrekken van Gentenaars bij een proper Gent.

In het begin van de zomer 2019 werden er enkele gevallen van overlast gemeld.

Vanaf half juli werd de Safe Swim Zone gelanceerd. Op burgemeesterlijk besluit worden sindsdien de identiteitskaarten van elke bezoeker vanaf 12 jaar geregistreerd. Dankzij deze bezoekersregistratie is het mogelijk om een mogelijke overtreder te herkennen en hem de toegang tot het zwembad te ontzeggen.  Sinds de invoering van Safe Swim Zone merkt Lago dat de overlast sterk afgenomen is en krijgen ze positieve feedback over het veiligheidsgevoel van onze bezoekers.

Deze controles moeten voor iedereen hetzelfde zijn, dus kunnen zij ook geen uitzondering maken voor minderjarigen. Het is trouwens gebleken dat zij minderjarigen de toegang hebben moeten ontzeggen na wangedrag in het zwembad.

• Als een groep komt zwemmen, kan de begeleider een groepsfiche invullen. Hierbij tekent hij dat hij verantwoordelijk is voor de groep. De namen van alle groepsleden worden ook genoteerd.
• Minderjarigen die hun identiteitskaart niet bijhebben en komen zwemmen met hun ouders, kan er een familiefiche worden ingevuld. Hierdoor zijn de ouders verantwoordelijk voor de daden van hun kinderen.
• Minderjarigen die zonder ouders komen zwemmen, moeten hun identiteitskaart bij hebben.
• Gezinnen dienen een geldig identiteitsbewijs voor te leggen.

Uiteraard staat Lago open voor het verbeteren van het systeem.

Belangrijk hierbij is dat iedereen gelijk behandeld wordt en er geen willekeur is bij het al dan niet toelaten van bezoekers.

Na protest van bewoners en onderhandelingen met De Lijn is er deels een oplossing gevonden voor de geschrapte buslijnen. Een nieuwe buslijn zal een paar haltes van de geschrapte buslijn 6 bedienen (oa. Scheldeoord en andere haltes in de Dampoortwijk). Tegelijk zal deze bus ook gaan rijden via de Lousbergkaai  en de halte Puinstraat daar bedienen (WZC De Horizon).  Het gaat om een nieuwe buslijn die via zwembad Van Eyck, de Lousbergkaai, Forelstraat, Delvinlaan en Gentbruggebrug zal rijden. In de besparingen van de Stad van 2022 is op het budget hiervoor bespaard, waardoor deze buslijn vermoedelijk een laagfrequente pendelfunctie zal hebben tussen Gent Zuid en de voorziene eindhalte in de Hartmanlaan.

Ook op de voorziene shuttledienst in Mariakerke zal bespaard worden. De impact daarvan wordt in de loop van 2023 duidelijk, als de offertes voor het vervoer op maat worden geopend. Maar in beide gevallen blijft de wens overeind om een vorm van openbaar vervoer te kunnen blijven aanbieden.

Het nieuwe busnet voorziet geen negatieve impact op de buurt Sluizeken.

Ten slotte zal er nog een zgn. “OV-taxi” (werknaam) worden ingezet. Dit is een vorm van vraagafhankelijk Openbaar Vervoer (dus op voorhand te bestellen) die vervoer kan verzorgen van een afgeschafte halte naar een nog wel bediende halte/knooppunt in de buurt. Dit systeem is vooral bedoeld voor mensen die het moeilijk hebben met de langere loop- of fietsafstanden die ontstaan door de afschaffing van een aantal haltes.

Met de boerenmarkten wordt in sommige Gentse wijken (Nieuw Gent, Muide, Brugse Poort) al gepionierd. Anderzijds zijn er op korte termijn heel wat supermarkten bijgekomen in wijken waar een beperkter aanbod aanwezig was door het verdwijnen van het eerder traditionele aanbod (bakker, slager,...). Supermarkten worden over het algemeen (indien groter dan 400m²) vergund via een omgevingsvergunning voor kleinhandel waarbij de Gentse visienota op handel en horeca als leidraad wordt gebruikt.

Signaal dat naar aanleiding van de eerste lockdown werd gegeven. In samenspraak met organisaties waar deze doelgroepen zich aanboden werden afspraken gemaakt om deze doelgroep toe te leiden naar hulpverlening.

Het signaal aangaande inzet van intercultureel medewerkers nabij aan de doelgroep kan eventueel opgenomen worden met outreachend werk (buurtstewards) om bij aanwerving hierop te sturen.

De titel ‘Sociaal Isolement’ wijst op zowel eenzaamheid als op sociaal isolement. Beide problemen worden door elkaar gehaald en maar vergen eigenlijk een andere aanpak.

Sociaal isolement is het objectief vast te stellen beperkt aantal sociale contacten en klein sociaal netwerk. Eenzaamheid is een gevoel van gemis aan verbondenheid met anderen om je heen (=subjectief). Beiden zijn vaak in elkaar verweven en versterken elkaar, maar dit is niet altijd het geval. Iemand met een relatie en veel vrienden kan zich zeer zeker eenzaam voelen.

Inzetten op buren en wijken

De dienst Ontmoeten en Verbinden (OTV) zette tijdens corona massaal in op dorpelbezoekjes en alternatieve verbindende acties.: cité-bingo’s, kleine animatieacts tijdens de dag van de buren of verlicht je straat in de winterperiode. Veelal waren dit initiatieven in samenwerking met partners en bewoners uit de wijk, al dan niet in de schoot van de wijkactieteams.  Uitzonderlijk werden in alle 25 wijken van de stad in december 2020 – januari 2021 kwetsbare bewoners (die dreigen geïsoleerd te worden) of actieve buren en vrijwilligers in het kader van de actie ‘covitesse’ bezocht door teams artiesten en wijkwerkers. In sommige wijken werden ‘straatambassadeurs ingeschakeld’: bewoners die ondersteund worden om nieuwe buren te onthalen. Vaak hebben zij het beste zicht op het isolement van sommige buren en kunnen ze verbinding maken met andere buren.

OTV zette ook meer in op herkenning en ontmoeting in de publieke ruimte. Her en der zijn leefpleinen opgestart (zeker rond sociale woonblokken) of werd geëxperimenteerd met tijdelijke invullingen om van deze plaatsen gedeelde plekken te maken.

Veel initiatieven via Wijk Aan Zet konden niet doorgaan (ook de aanvragen vielen terug), maar creatievelingen bedachten hier en daar een coronaproof alternatief.

Ook in 2021 werkte de dienst ontmoeten en verbinden op hetzelfde elan verder. Buurtwerkers bleven de straat opgaan, en voerden talloze dorpelgesprekken. De nieuwjaarsacties en buurtfeesten werden in een nieuw jasje gestoken. Er werd ingezet op kleinere, maar meer straat- en pleinacties. Op vele plaatsen werden ook de lichtjes- of raamtekeningenacties verder gezet. Veelal op vraag van buurtbewoners zelf.

In najaar 2021 en voorjaar 2022 konden ontmoetingen opnieuw opstarten, zowel in de Open Huizen als de buurtcentra. De behoefte om elkaar weer te ontmoeten was torenhoog.

Tijdens de zomer van 2022 werden 12 leefpleinen en 20 bottomup-straten opgestart. Via Samen aan Zet werden tal van (kleine) bewonersinitiatieven opnieuw ondersteund.

Buurtwerkers merkten alvast dat de vele kleine activiteiten een verschil maakten en soms zelfs beter werkten om mensen uit hun isolement te halen dan de grotere, klassieke evenementen. Zij willen hier dus zeker verder op blijven inzetten… De grootschalige centrale nieuwjaarsrecepties van weleer werden in 2022 dan ook in grote mate vervangen door meerdere activiteiten of tientallen bewonersinitiatieven in de eigen straat en leefomgeving.

Het risico dat heel wat mensen hun gestegen energiefactuur niet zouden kunnen betalen en dus nood zouden hebben aan warme pleisterplekken, werd eind 2022 hiervoor initiatief genomen tot het aanbieden van meer dan 70 warme winterplekken. Burgers konden in buurtcentra, open huizen, bibliotheken, musea, LDCs, sociale restaurants, buurthuizen gaan warmen, werken,… Dit (deels extra) aanbod en toeleiding vormde natuurlijk ook een extra initiatief tegen vereenzaming.

Buren voor buren is een aanbod vanuit de lokale dienstencentra waarbij ingezet op het bevorderen van sociaal contact, praktische hulp, enz. Via huisbezoeken worden oudere bewoners met een hulpvraag gekoppeld aan buren die op de hulpvraag kunnen ingaan. De huisbezoeken gebeuren door  een antennemedewerker,  een buurtzorger en vrijwilligers. Tijdens de corona-pandemie gingen LDC’s hun huisbezoeken nog meer toespitsen op mensen die een grotere kans hadden om kwetsbaar te zijn (meestal gericht op oudste en alleenstaanden buurtbewoners). In 2021 werden meer dan 3000 huisbezoeken gedaan in de 25 Gentse buurten.  Tijdens deze contacten werden meer dan 250 burenhulpvragen gedetecteerd waar meer dan 150 aan hulpvaardige buren aan werden gekoppeld. In 2022 waren dat er ongeveer 300. 75% daarvan kon gekoppeld worden aan een hulpaanbod van buren. De meest gedetecteerde burenhulpvraag was  de vraag naar gezelschap. De vraag naar gezelschap stijgt ieder jaar tav andere burenhulpvragen. Naast de sterke focus op burenhulp werden er ook meer dan 250 hulpvragen gedetecteerd die aan professionals gekoppeld werden. In 2022 waren dat er meer dan 300.

Project ‘Eenzaamheid en sociaal isolement’

Van april tot eind 2021 werden 141 initiatieven die inwerken op sociaal isolement en eenzaamheid op Gentse grondgebied/beschikbaar voor de inwoner, in kaart gebracht. Van daaruit werden drempels en hiaten binnen dit aanbod in kaart gebracht en nagegaan hoe daarop verder ingezet kan worden. Daarnaast werd ook gewerkt aan taboedoorbreking.

De inventarisatie en oplijsting van drempels en hiaten werd met alle gecontacteerde initiatieven verspreid ter kennisdeling.

Vanuit een SWOT-analyse werden 22 actiepunten geformuleerd. In samenwerking met diverse diensten wordt hieruit begin 2022 een actieplan gepuurd. Ondertussen werd de campagne ‘Het einde van Eenzaamheid’ uitgewerkt die als doel heeft om vrijwilligers te ondersteunen in het herkennen en omgaan met signalen van eenzaamheid en sociaal isolement. Vrijwilligers bleken uit de analyse immers nauw en verbindend contact te leggen met de doelgroep, maar zijn zich vaak niet bewust of weten niet hoe om te gaan signalen.

De vorming weer in 2022 gegeven aan ca 120 vrijwilligers. Ook 50 professionals kregen deze vorming. Daarnaast werd in juni 2022 een inspiratiedag eenzaamheid georganiseerd in het SMAK. Zo'n 80 (=volzet) aanwezigen uit het middenveld en stadsdiensten waren aanwezig. Op dat moment werd ook gepolst naar interesse in het project KrachtVeer. Vanuit verschillende wijken was hierin interesse. Alle voorbereidingen werden getroffen om in 2023 in 5 wijken van start te gaan met een traject.

10-daagse van de Veerkracht 2021: ‘Ontmoeten en verbinden’

De 10-daagse is (1-10 oktober) is een jaarlijks terugkerend event georganiseerd door Dienst Regie Gezondheid en Zorg. Voor het eerst werd gewerkt met een thema. Er werden in samenwerking met heel veel partners tientallen activiteiten opgezet rond ‘Ontmoeten en Verbinden’. Wandelingen, theater, lezingen, film, workshops en cursussen.. Voor het eerst waren daar ook heel wat wijkgerichte partners bij. Op die manier werd een nieuw en ander publiek bereikt.

Daarnaast werd gekozen voor een campagne (‘Babbelkont’) die burgers aanzette tot het starten van een verbindend gesprek via gespreksstarters aan 5000 zitplaatsen verspreid over de Stad. De campagne kreeg veel aandacht en positieve reacties uit allerlei hoeken. De campagne liep tussen begin september en eind oktober 2021.

LDC’s en Project ‘Zin in vriendschap’

De 11 lokale dienstencentra hebben een decretale opdracht in de strijd tegen eenzaamheid. Naast de ontmoetingsfunctie, zijn ze een vindplaats/trefpunt voor senioren, mantelzorgers en kwetsbare buurtbewoners. Zo is er extra aandacht voor mensen die alleen zitten, een eerste keer komen, enz. Elke activiteit heeft een contactpersoon die zorgt voor warm onthaal, de verbindingsfiguur is, maar bvb ook mensen contacteert die uit beeld geraken. In sommige LDC’s is er een ‘babbeltafel’: een fysiek punt om warm onthaal te doen. Om gebruik te maken van het aanbod warme maaltijden, is eenzaamheid een criterium voor toekenning.

Daarnaast hebben LDC’s een maatschappelijk werker en psycholoog die in consulten extra aandacht heeft voor eenzaamheid. Tot slot zorgt een antennemedewerker en/of buurtzorger als: outreachend medewerker voor de brug tussen de thuissituatie en het LDC. Ze hebben dus een heel belangrijke rol in de strijd tegen eenzaamheid, zeker op vlak van detectie. Het project ‘Buren voor buren’ is er eentje van (zie hoger). De lokale dienstencentra hebben ook een telefoonster en/of -cirkel.

De psychologen van de ldc’s plannen voor 2022 het project ‘Zin in vriendschap’. Dit wordt stapsgewijs uitgerold in diverse ldc’s en bevat drie luiken: eerst wordt ingezet op kennisversterking en bewustwording bij eigen personeel en medewerkers. In het tweede luik gebeurt hetzelfde voor de vrijwilligers van het dienstencentrum, zeker zij die actief zijn in de bar, onthaal, telefoonster, enz. In het derde luik wordt ingezet op de bezoekers met een infosessie over eenzaamheid en daarna een driedelige reeks waarbij handvatten worden aangereikt aan het doelpubliek.

Psycho-educatie

De Dienst Regie Gezondheid en Zorg zette in najaar 2021 een gebundeld aanbod op van psycho-educatieve cursussen en groepsbijeenkomsten. Dit in samenwerking met oa. Herstelacademie Gent en The Human Link. De cursus ‘Eenzaamheid’ (3 sessies) was onderdeel van dit aanbod en wordt in 2022 herhaald.

Wijkgezondheidscentrum De Kaai zette in mei 2021 i.s.m. het museum Dr. Guislain een interactiegroep op: ‘Eenzaam ben ik nooit alleen’. Deelnemers konden aan de hand van een object van het museum meer vertellen over zichzelf en in interactie gaan met anderen. De reeks bestond uit 7 sessies. Deelnemers aan de sessies getuigden dat ze tot andere inzichten kwamen m.b.t. eenzaamheid en negatieve denkpatronen verbraken. Hiernaast zetten de deelnemers stappen naar het georganiseerde vrije tijdsaanbod alsook naar hulpverlening.

LUS vzw

LUS vzw ondersteunt reeds jaren mensen die opnieuw verbinding zoeken met anderen om zich heen via de methodiek van LUS-groepen. Vrijwilligers brengen familie, vrienden, kennissen en buren (terug) bij elkaar. Ze praten en denken samen na hoe ze een LUS kunnen vormen rondom een invdividu. Via een convenant met de Stad Gent, werden minstens 15 extra LUS-trajecten opgestart met/voor Gentenaars. Deze LUS-groepen blijven lopen, tot zolang de centrale persoon in die groep ermee wil doorgaan. Ook voor 2022 was er ondersteuning voor evenveel op te starten trajecten via een convenant.

Broeinest vzw

Broeinest vzw geeft workshopsessies aan jongvolwassenen rond thema's zelfliefde, zelfvertrouwen, jezelf durven zijn, enz. In elk van de workshops komt verbinding zoeken/maken en eenzaamheid wel ter sprake. In 2022 werden 115 sessies gegeven. 761 deelnemers volgden er een of meerdere. 24 jongvolwassenen volgden een individueel traject. Specifiek rond het thema eenzaamheid werden 11 trajecten gegeven (9x 3 sessies en 2x5 sessies) voor 76 studenten.