Leefbare omgeving

De behoefte aan een overdekte ontmoetingsplek leeft in veel wijken. Jongeren en jongvolwassenen vinden niet altijd een plek waar ze elkaar kunnen ontmoeten en bijvoorbeeld goedkoop een koffie kunnen drinken (zeker wanneer het buiten koud is). Hoewel er verschillende ontmoetingsplekken in Gent zijn, hebben deze vaak een vast publiek; waardoor andere doelgroepen zoals onder meer mensen met een migratieachtergrond, een handicap, maar evenzeer LGBTQ, ... zich niet direct welkom voelen of geneigd zijn deze plekken te gebruiken. Er is een gebrek aan brugfiguren die drempels kunnen verlagen. Het is belangrijk dat jongeren een eigen geschikte plek (overdekt en geluiddempend) kunnen creëren in de openbare ruimte. Daarnaast is het cruciaal dat deze plekken goed vindbaar zijn en dat er inspanningen worden geleverd om de drempels te verlagen. Ook het hebben van buitenruimtes is belangrijk, omdat veel jongeren in de stad geen tuin hebben om in te hangen. Daarnaast is er veel stigmatisering van de buurtbewoners naar hangjongeren.

Het project “Samen op Straat” kan als een goed voorbeeld dienen van hoe dergelijke initiatieven succesvol kunnen worden geïmplementeerd. Daarnaast werd in Ledeberg werd de ruimte naast de buurtsporthal ingericht als Urban Sportruimte. Op het Centrumplein was er een plan om Calisthenics te voorzien, maar de budgetten hiervoor zijn geschrapt. Het voorzien van Calisthenics naast de buurtsporthal, onder de fly-over, komt tegemoet aan beide vragen en beloftes die eerder aan de jongeren zijn gedaan.

Veel gezinnen die in armoede leven, ondervinden problemen bij het goed beheren van hun afval. Slechte woonomstandigheden leiden vaak tot de noodzaak om grof huisvuil weg te doen, bijvoorbeeld door schimmelvorming op meubels, wat soms resulteert in illegale storting. De belangrijkste drempels zijn:

• Geen vervoer om grote stukken afval naar een recyclagepark te brengen.
• Gebrek aan financiële middelen om de kosten van een recyclagepark of het ophalen van grof huisvuil te betalen.
• Beperkingen op het aantal vuilniszakken en de omvang van afval dat in ondergrondse containers in hoogbouw kan.
• Een duur en complex systeem.
• Moeite met het verkrijgen en begrijpen van de juiste informatie over afvalbeheer.
• Een gebrek aan betrokkenheid bij de buurt en gedeelde verantwoordelijkheid.

Er is een conflict tussen Ivago en Thuispunt Gent over wie verantwoordelijk is voor het informeren van burgers over afvalophalingen in sociale woningen. De hoge kosten en complexe regels rondom vuilnis en grof vuil zorgen ervoor dat veel afval op straat belandt. Mensen met meer middelen zetten soms liever hun afval buiten en betalen de boete.
Het telefonisch aanmelden voor ophaling van grof vuil zit snel vol, omdat ze slechts om de twee maanden ophalen.

Buurtbewoners ergeren zich aan anderen die zich niet aan de afvalregels houden, wat leidt tot een gevoel van onveiligheid, geurhinder en overlast door ongedierte. Dit leidt vaak tot polarisatie en verminderde sociale cohesie. Officiële instanties lijken volgens bewoners niet goed te luisteren naar hun klachten. De leegstand speelt ook een belangrijke rol in de zwerfvuilproblematiek. Hoe minder bewoning en toezicht, hoe meer kansen om zwerfvuil te dumpen. Bewoners in gekraakte panden ervaren drempels in hun afvalbeheer.

De problemen met sluikstorten en zwerfvuil drukken zwaar op de leefbaarheid in de verschillende wijken. In De Zuidpoort werken gemotiveerde wijkbewoners samen om ervaringen te delen en oplossingen te zoeken. Duurzame oplossingen richten zich op de oorzaken van de problemen en proberen de negatieve gevolgen te verminderen.
Voorstellen tot verandering richten zich deels tot verschillende diensten en instanties, maar er zijn ook ideeën die bewoners samen met wijkpartners kunnen realiseren.

Het GIPS (Gezinnen in precaire situatie) overleg, de sociale diensten van de ziekenhuizen en AMAL detecteren stijgende prevalentie van intrafamiliaal geweld cases.
Veilig Huis ontvangt te weinig meldingen van partner/familiaal geweld door de politie. Daardoor krijgen slachtoffers niet direct de juiste hulpverlening.
Turkse vrouwen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld, durven niet scheiden omwille van de financiële afhankelijkheid. Daarnaast speelt ook de sociale druk een grote rol: Wat zal de familie zeggen? Zal ik uitgesloten worden? Wie kan mij helpen? ...

Na gezinshereniging loopt het huwelijk soms na enige tijd niet zoals men gehoopt had. De later toegekomen echtgenote bevindt zich dan in de meer kwetsbare positie omdat je verblijfsrecht het eerste jaar afhankelijk is van de voorwaarden voor de hereniging. Veel vrouwen durven de stap naar een scheiding niet te zetten en proberen zich noodgedwongen sterk te houden. Veel vrouwen hebben psychologische ondersteuning nodig.
Bij een complexe partnersituatie (manipulatie, gedwongen om samen te wonen), is er vanuit het CAW relatiebemiddeling mogelijk. Soms is het nodig om juridische stappen te zetten (justitiehuis/politie) maar is er een gebrek aan diensten die zowel de juridische, financiële als psychotherapeutische begeleiding samennemen.
Voor iemand met een psychische kwetsbaarheid is het erg moeilijk om te kiezen welke hulp men precies nodig heeft.

Op bepaalde plekken in de stad wordt dagelijks drugs gebruikt en gedeald. Druggebruikers geven aan dat ze nergens anders terechtkunnen. In verschillende wijken zijn duidelijke sporen van druggebruik te vinden, zoals in parken, op parkeerplaatsen en tussen woonblokken.  

In openbare toiletten in Gent-centrum worden regelmatig zwerfspuiten aangetroffen. Recentelijk hebben schoonmaakdiensten die verantwoordelijk zijn voor het onderhoud van publiek sanitair te maken gehad met prikongevallen.

Oplossingen:

• Het oprichten van een schadebeperkende gebruikersruimte voor mensen die drugs gebruiken. 

• De installatie van extra naaldcontainers. 

Steeds meer jongeren gebruiken vuurwerk als uitlaatklep voor frustraties en ontevredenheid over de maatschappelijke situatie. Daarnaast wordt vuurwerk ook verhandeld als een bron van inkomsten. Het gebruik en de beschikbaarheid van zowel legaal als illegaal vuurwerk zijn toegenomen, zelfs buurtwinkels bieden vuurwerk aan.
Er is een blijvende behoefte aan sensibiliseringscampagnes over de gevaren voor individuen en de impact op de buurt. Ook moet de politie de illegale handel in vuurwerk streng aanpakken.

Groepen kinderen en jongeren gaan zich vervelen en claimen parken en pleinen. Dit zorgt voor polarisering en een groter onveiligheidsgevoel bij bewoners. Er is nood aan (meer) mobiele jeugdwerkers die laagdrempelige activiteiten voor jongeren op straat aanbieden en jongeren ook kunnen meenemen of doorverwijzen naar andere plekken. Door besparingen zijn er minder veldwerkers en dit heeft een duidelijke impact op de leefbaarheid in een wijk.
Een casus: Centrumplein, Speeltuin De Vijvers, Moriaantuin, Standaertsite en Keizerspark in Ledeberg zijn plekken waar mobiel jeugdwerk nodig is en het samenspelen, de communicatie en de leefbaarheid zouden verhogen. Het project "Samen op Straat" (SAAMO) in Muide-Meulestede kan als een goed voorbeeld dienen van hoe dergelijke initiatieven succesvol kunnen worden geïmplementeerd.

In de nachtopvang wordt elke vorm van agressie, racisme en grensoverschrijdend gedrag consequent gesanctioneerd. Het gevoel van onveiligheid is reëel en wordt erkend. Vaak moet je een kamer delen met iemand die je niet kent, wat bijdraagt aan dat gevoel van onveiligheid.

De nachtopvang is vaak al volgeboekt om 14:10 of 16:30 uur. Wat vaak gebeurt, is dat mensen niet komen opdagen (tot 15 bedden per nacht!), en die bedden kunnen pas om 22:15 uur opnieuw worden verdeeld. Het is niet duidelijk op welke manier je al vroeger kan verwittigen dat je niet komt omdat je een andere overnacht gevonden hebt. Dit betekent dat wanneer je eerder op de dag belt, veel mensen te horen krijgen dat er geen plek meer is. Hulpverleners en doorverwijzers kunnen helpen door hun cliënten te stimuleren de nachtopvang goed en verantwoordelijk te gebruiken (annuleer snel als je niet komt!).

Omdat de bedden overdag meestal al zijn uitgedeeld, is er behoefte aan een plek voor 'wachtenden op een bed'. In de herfst, winter en natte periodes is wachten op straat tot 22:15 uur erg lang. Meer bedden of een nachtopvang waar mensen ook overdag terecht kunnen, zou een mooie oplossing zijn. De openingsuren van Inloopcentrum SOC (Service- en Ontmoetingscentrum) zijn niet helemaal toereikend. Zeker in het weekend en op zondag als bibliotheken, winkelcentra,… gesloten zijn.

Er komen meer meldingen binnen over buitenslapers in vergelijking met voorgaande jaren. In Gent zijn er in totaal 2.490 dak- en thuisloze personen geteld, wat een stijging is ten opzichte van de vorige telling in 2020, toen er 1.873 dak- en thuislozen waren. Het rapport telt 1.857 volwassenen (waarvan 30% vrouwen) en 633 direct betrokken kinderen. Een groot deel van hen heeft mentale of chronische gezondheidsproblemen of kampt met een verslaving.

Je kunt alleen van de nachtopvang gebruik maken als je een hulpverlener hebt. Het is de hulpverlener die bepaalt of je gebruik kunt maken van de nachtopvang. Het is belangrijk om bij vragen of twijfel altijd de hulpverlener te betrekken.

Buitenslapers zijn een bekende problematiek bij verschillende actoren. Dit heeft mogelijk te maken met acties tegen autoslapers, instroom vanuit andere steden zonder opvang en de werking van bepaalde toegangssystemen zoals bijvoorbeeld “Poort naar nachtopvang”. Het zou nuttig zijn om te onderzoeken hoeveel en welke mensen geen toegang krijgen tot de nachtopvang. Een deel van deze mensen zijn of worden waarschijnlijk buitenslapers. Mogelijk zijn er nog geen cijfers beschikbaar of zijn deze moeilijk te verkrijgen. Daarom is het essentieel deze cijfers nader te analyseren om een beter inzicht te krijgen in de omvang van het probleem en gerichte oplossingen te kunnen ontwikkelen.