Signalen 2018

1

Armoede blijft toenemen

Armoede blijft ook in Gent toenemen.  Vrijwel elke welzijns- en gezondheidswerker die er oog voor heeft, komt in confrontatie met signalen van armoede. Kinderen zijn in toenemende mate slachtoffer van armoede.

Voorbeelden uit het jeugdwelzijnswerk:

  • Kinderen dragen onverzorgde, vuile, niet seizoensgebonden of kapotte kledij. Ze komen naar de werking zonder vieruurtje en op uitstap hebben ze geen lunchpakket mee.
  • Meer en meer gezinnen kunnen het pasje van JONG niet betalen, hun kinderen niet laten deelnemen aan activiteiten die slechts € 1 kosten, boetes of vergoeding voor stukgemaakt of kwijtgeraakt speelgoed in de spelotheek niet (onmiddellijk) betalen. Daardoor lenen ze geen speelgoed meer uit of nemen ze niet meer deel aan activiteiten.
  • De vele aanvragen voor vrijetijdsparticipatie aan kansentarief  tonen aan dat er veel gezinnen zijn die moeten rondkomen met een laag inkomen.
  • Gemotiveerde en geïnteresseerde jongeren-monitoren hebben niet genoeg geld om middageten te kopen en vervangen dit door energiedranken. Ze kunnen niet deelnemen aan gratis animatorenactiviteiten omdat ze geen geld hebben om het openbaar vervoer te betalen.
  • Ook in de meisjeswerking zien we dat een groot deel van hen opgroeit in een vicieuze cirkel van armoede. Armoede bij de meisjes is meer dan alleen een gebrek is aan geld. Het bemoeilijkt hun levenskansen, huisvesting en gezondheid. Voor veel meisjes is studeren geen optie. Sommigen moeten zich redden met een zak chips als maaltijd. Dit alles heeft grote impact op hun psychische en fysieke gezondheid. We zien dat net deze gezinnen geen gelijke toegang krijgen/hebben tot adequate huisvesting. Hierdoor wonen velen in slechte woningen en in ongezonde en onveilige omstandigheden (vochtproblemen, gebrekkige elektriciteit, geen/weinig verluchting, krakkemikkige geisers, aanwezigheid van ongedierte…). De meisjeswerkingen zetten in op hulp bij het zoeken naar een woning. Dit is geen sinecure, gezien het moeilijke en complexe statuut van enkele gezinnen.
  • Heel veel minderjarige daklozen (een 250-tal kinderen en jongeren) komen bij de trajectbegeleiders van vzw JONG aankloppen om eten. De tieners die nu dakloos zijn, dwalen ’s nachts rond op straat en stelen om te overleven. De jongeren worden echt aan hun lot overgelaten. Ze zijn hier al wel een aantal jaar, maar gaan door omstandigheden niet naar school. Zo leren de jongeren geen Nederlands en raken ze moeilijk geïntegreerd.
  • Cijfergegevens bevestigen deze voorbeelden:

    In 2016 bedroeg het Belgisch armoederisico 17,2% bij de -15-jarigen en 21,2% bij de 16 tot 24 jarigen. Bron: EU-SILC 2016

    Het aandeel geboorten in kansarme gezinnen bedroeg 22,8%  in 2017 en was nooit eerder zo hoog. Bron: Kind en Gezin

Thema's:
Jongeren, Armoede, Vlaamse overheid
Opvolging:

Vanuit de regie armoede is het bestrijden van kinderarmoede al enkele jaren een prioriteit. Toch merken ook wij dat steeds meer gezinnen de eindjes niet aan elkaar geknoopt krijgen.  We bekijken kinderen en jongeren binnen hun gezinscontext, om zo hun gezinnen structureel te ondersteunen en generatiearmoede te voorkomen en bestrijden.   Voor een overzicht van alle acties die rond (kinder)armoede  in de afgelopen jaren gebeurden kan je de rapportage van het armoedebeleidsplan raadplegen, zie armoedebeleidgent.be.  

Een aantal belangrijke verwezenlijkingen in 2018 willen we hier wel even belichten: 

Via het systeem van Aanvullende financiële hulp werd in 2018 meer dan 1,5 miljoen euro herverdeeld om gezinnen dichter bij of tot op de armoedegrens te brengen. In 2018 ontvingen 873 gezinnen met minderjarige kinderen op jaarbasis gemiddeld 785 euro extra per huishouden. 

Met het project Kinderen Eerst, waar maatschappelijk werkers aan de slag gaan binnen de schoolmuren met de hoogste vertegenwoordiging van indicatorleerlingen, werden 315 gezinnen bijkomend ondersteund om hun rechten uit te putten. Dit project wordt nu structureel verder gezet. 

De toegang tot gezonde voeding werd vergroot via de ondersteuning via foodsavers voor verschillende initiatieven die kinderen, jongeren of gezinnen met kinderen bereiken.

Via PASOA (fonds participatie en sociale activering) en de Uitpas werd verder gewerkt aan het weghalen van de financiële drempels voor vrije tijd.  

Kinderen én jongeren in armoede willen we ook in een komend armoedebeleidsplan als prioritaire doelgroepen naar voor schuiven. 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Begeleidingscentrum Stappen gaat hierop verder: Woonrecht nu! (voor kwetsbare jongeren tussen 17 & 25 jaar). Meer info 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kras gaat hierop verder: Innovatieve benaderingen van materiële steun als hefboom naar duurzame armoedebestrijding: in 10 stappen van voedselhulp naar structurele oplossingen voor armoede in Gent. Meer info 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Sociale Kruideniers Gent gaat hierop verder: Solidaire Kruidenier Meulestede Pilootproject. Meer info

2

Hoge drempel naar residentiële en ambulante psychische zorg®

De drempel naar residentiële en ambulante psychische zorg is zeer hoog. Dit komt door de lange wachttijden, de hoge prijs, en de hoogdrempelige aanmeldingsprocedure. Enkele hindernissen bij aanmelding: brief met datum en uur voor intakegesprek, geen tolk bij eerste gesprek noch bij therapeutische gesprekken, meerdere keren terug moeten inbellen vooraleer je kan komen, …. Dit signaal geldt zowel voor jongeren als voor volwassenen. De stap naar hulp is bovendien extra moeilijk voor mensen met een dubbele diagnose omdat ze niet in een vakje passen.

  • Casus: In een gezin met een meervoudige problematiek stelt men bij Walter nu ook een psychiatrische problematiek vast. Psychiatrische begeleiding aan huis is voor hen de enige oplossing. Dit is slechts mogelijk voor een beperkte tijd, en niet totdat er een meer langdurige hulpverlening opstart. Het gezin kan de drempels naar psychische hulp in een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg niet overwinnen: enorme angst voor de verplaatsing, financiële moeilijkheden, de voorwaarden voor hulp, …. Walter krijgt dus geen hulp en de situatie gaat snel achteruit. Er volgt een reeks opnames in psychiatrische centra. Zijn relatie overleeft dit niet, en hij kampt nu ook met suïcidegedachten.
  • In Gent was de wachttijd tussen aanmelding in een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg en het eerste intakegesprek  in 2016 al opgelopen tot 29 dagen.  Bron: Stadsmonitor 2017
Trekker: Ilse De Neef
Thema's:
Gezondheid, Zorgaanbod, Jongeren, Vermaatschappelijking van de zorg, Persoonlijke en psychische problemen, Vlaamse overheid
Opvolging:

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1 

Uitrol ELP (eerstelijnspsychologische) -functie vanaf 2019 maakt dat voor mensen met milde tot matige klachten (depressie, angst, alcoholproblematiek, slaap- en kalmeermiddelen) een laagdrempelig aanbod werd gecreëerd.

Meer info over voor wie dit aanbod is:  Het PAKT (volwassenen en ouderen); RADAR (kinderen en jongeren)

Lijst met beschikbare ELP'ers: lijst Het PAKT (volwassenen en ouderen); lijst RADAR (kinderen en jongeren)

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kom even Praten gaat hierop verder: Platform voor psychosociale ondersteuning voor dove en slechthorende jongeren en volwassenen in Gent. Meer info 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Hand in Hand gaat hierop verder: Respijtplekken voor personen met psychosociale moeilijkheden. Meer info 

3

Geen (residentiële) psychiatrische zorg voor anderstaligen®

Mensen met een psychiatrische problematiek die geen contacttaal spreken, krijgen geen toegang tot langdurige residentiële psychiatrische zorg. Voor deze zorg hanteert men de werkvorm groepstherapie in het Nederlands. Tolken acht men hierbij onhaalbaar. Anderstaligen krijgen daardoor geen hulp. Enkel (kortdurende) crisisopnames zijn voor hen mogelijk.

Trekker: Ilse De Neef
Thema's:
Gezondheid, Persoonlijke en psychische problemen, Asiel en migratie
Opvolging:

Aanvraag vanuit PZ (gedeeld) voor inschakelen Intercultureel Bemiddelaar.

4

Wat na de psychiatrie?®

Na ontslag uit een psychiatrisch ziekenhuis of na internering is er te weinig nazorg. Mensen krijgen weinig informatie, er is geen multidisciplinair overleg om te zorgen voor een goede opvolging, er is een tekort aan ambulante psychiatrische opvolging en er zijn wachtlijsten bij de Mobil teams. Er resten enkel dure alternatieven.

De vermaatschappelijking van de zorg ook voor een verhoging van druk op de nulde en eerste lijn.

  • Voorbeeld: Steeds meer mensen met een psychiatrische problematiek komen bij de huisarts of wachtdienst terecht na ontslag of  omdat ze niet meer worden toegelaten in de psychiatrie (zie signaal 13). Dit legt een zware druk bij huisartsen. Ook leeft bij hen een sterk onveiligheidsgevoel door agressief gedrag van patiënten. Daardoor durven sommige huisartsen geen wachtdienst meer doen.
  • Voorbeeld:  Vrijwilligers van KRAS-diensten voelen zich onzeker of overbevraagd als ze in hun werking te maken krijgen met mensen met een zware psychiatrische en verslavingsproblematiek. Zij zorgen voor verbaal geweld en agressie tegenover de infrastructuur. De vrijwilligers hebben nood aan extra ondersteuning (zie signaal 53).
  • Zie ook signaal 69
Trekker: Ilse De Neef
Thema's:
Gezondheid, Vermaatschappelijking van de zorg, Persoonlijke en psychische problemen
Opvolging:

Bij de uitrol van fase II is het takenpakket van het Assessmenteam van Het PAKT uitgebreid.

Dit omvat nu volgende modules:

  • Advies
  • Netwerkontwikkeling en ondersteuning
  • Coaching van netwerk of hulpverlener
  • Vorming en intervisie
  • Indicatiestelling MOBiLteam

Binnen het beleidsplan van Het PAKT is instroom en uitstroom binnen residentiële voorzieningen een specifieke doelstelling. De kwaliteitscoördinatoren van de psychiatrische ziekenhuizen willen hier mee hun schouders onder zetten.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1

Elk PZ (psychiatrisch ziekenhuis) van Het PAKT heeft een aanspreekpersoon aangeduid die kan gecontacteerd worden (via de Huisartsenvereniging Gent)  als een huisarts vragen heeft bij het gebrek aan communicatie en informatie bij het ontslag van een cliënt na opname. Op die manier kunnen knelpunten bij ontslagmanagement rechtstreeks met de voorziening zelf opgenomen worden. De voorziening kan hier dan intern mee aan de slag.

Door middel van het MDO (multidisciplinair overleg) kunnen de zorg en ondersteuning voor een cliënt beter op elkaar afgestemd worden. Dit overleg zou nog meer moeten georganiseerd worden als een cliënt op ontslag mag gaan na een residentiële opname.

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Hand in Hand gaat hierop verder: Respijtplekken voor personen met psychosociale moeilijkheden. Meer info 

5

Eerst betalen dan zorg®

De toegankelijkheid van de zorg komt in het gedrang voor mensen in financiële nood. Ze botsen in ziekenhuizen op voorschotfacturen. Ze moeten eerst een stuk van een openstaande schuld betalen. Ook al zoeken de sociale diensten van de ziekenhuizen, de huisartsen of de doorverwijzers samen naar oplossingen, het financieel aspect is en blijft een drempel.

Trekker: Leen Van Zele
Thema's:
Gezondheid
Opvolging:

Een overleg met de sociale diensten van de Gentse ziekenhuizen leert ons dat zij heel sterk inzetten op de sociaal-financiële en sociaal-juridische ondersteuning van cliënten en zo veel in orde kunnen brengen, maar zij wijzen ook op pedagogische verantwoordelijkheid van de ziekenhuizen om mensen aan te spreken op hun eigen verantwoordelijkheid om hun schulden en papieren in regel te brengen.  

De tarieven in het ziekenhuis worden vastgelegd door het RIZIV. Door de besparingen door de federale overheid wordt de ruimte om je als ziekenhuis sociaal op te stellen steeds kleiner.

Zijn er bij een nieuwe zorgvraag openstaande facturen of is de mutualiteit niet in orde, dan worden mensen doorverwezen naar de sociale dienst van het ziekenhuis. Men zal zorg krijgen, maar zal eerst begeleid worden om 1) schulden af te lossen, 2) alle sociale rechten uit te putten en 3) te bekijken welke complexe zorg er nodig is en of daar bvb. aanvragen voor moeten gebeuren bij het OCMW, Caritas,… Er zal ook contact genomen worden met de arts waarbij gevraagd wordt om goede zorg te leveren maar geen onnodige nieuwe en dure technologie in te zetten.

Het is de pedagogische verantwoordelijkheid van een ziekenhuis om mensen aan te spreken op hun eigen verantwoordelijkheid om hun schulden en papieren in orde te krijgen. Vanuit het sociaal werk kan er veel bereikt/ondersteund worden. Het percentage dossiers dat echt niet in orde kan gebracht worden is heel klein. De sociale diensten van de ziekenhuizen doen reeds heel veel op vlak van sociaal-financiële en sociaal-juridische ondersteuning. Dat behoort tot de kerntaken van de sociaal werkers in het ziekenhuis. De sociale diensten zetten vooral in op het preventief detecteren van problemen. Waar er problemen zijn met openstaande rekeningen, zal men hier snel op inspelen.

Als mensen vragen voor een eenpersoonkamer worden er voorschotten gevraagd om zo een indicatie te hebben van de betalingsmogelijkheden van mensen.

Verschillende jaren geleden werd door de Gezondheidsdienst een studiedag georganiseerd rond wegwijs in het gezondheidszorgsysteem voor medewerkers in de eerstelijn. De Dienst Welzijn en Gelijke Kansen bekijkt of dit nog eens kan georganiseerd worden, waarbij dit thema mee aan bod kan komen.  

6

Zorg na ontslag®

Het ontslag van patiënten uit de Gentse ziekenhuizen kan beter. Vaak stuurt men mensen op vrijdagmiddag of -avond naar huis zonder afstemming (met huisarts, thuisverpleegkundige, thuiszorgdienst, vaste kinesist, mantelzorger), zonder overbruggingsmedicatie of aangepast materiaal. Vooral mensen zonder netwerk zijn hier het slachtoffer van.

  • Voorbeeld: Mensen met een beperkt sociaal netwerk kunnen na een operatie bijna nergens terecht voor ondersteuning bij verzorging en bij de zorg voor hun kinderen.
  • Voorbeeld: Dak- of thuislozen worden soms rechtstreeks met een ambulance naar de nachtopvang gebracht.
Trekker: Leen Van Zele
Thema's:
Gezondheid, Vermaatschappelijking van de zorg, 9050, Ouderen
Opvolging:

Dit signaal kwam tijdens 2 vergaderingen van het SOGA uitgebreid aan bod. Ziekenhuizen botsen op het feit dat ze mensen bij ontslag niet langer kunnen houden in het ziekenhuis en ook niet kunnen aanmelden bij opvang. Het gaat over dak- en thuislozen die medische verzorging nodig hebben gedurende een bepaalde periode om te voorkomen dat ze weer moeten opgenomen worden in het ziekenhuis. Via een registratie met een google doc geven organisaties in 2019 alle mogelijke casussen door om zo zicht te krijgen op de omvang van de problematiek. Op het SOGA werd een uitgebreide toelichting gegeven over het project Vesalius en opgeroepen om bij deze casussen ook aan te melden voor de 5 beschikbare time-out plaatsen binnen Vesalius. Ziekenhuizen en Stad zullen na inschatting van de omvang van de problematiek samen in overleg gaan met het RIZIV hierover. 

De Huisartsenvereniging Gent start een online formulier op voor huisartsen waar zij problemen na ontslag uit het ziekenhuis kunnen melden op casus-niveau om te voorkomen dat er in algemeenheden wordt gesproken en concrete casussen aanleiding kunnen geven voor een concrete aanpak.

Vanuit de sociale diensten van de ziekenhuizen wordt een ontslag altijd voorbereid om dergelijke problemen te voorkomen.  Mogelijke oorzaken van deze problemen zijn:  (1) de patiënt stelt zelf geen hulpvraag (niet alle mensen worden standaard door sociale dienst gescreend), (2) mensen zijn heel kort opgenomen  (bv zaterdag via spoed en zondag naar huis) en zien geen sociale dienst (behalve in uz gent waar men wachtsysteem heeft) of (3) thuiszorgdiensten zijn vaak niet bereikbaar in het weekend waardoor hulp niet opgestart kan worden of (4) het gebeurt ook wel eens dat mensen tegen medisch advies in toch naar huis gaan op vrijdag, waardoor de sociale dienst de voorbereiding niet heeft kunnen opstarten. 
Niet iedereen is klaar voor die verkorte ligduur, waardoor er mensen tussenuit vallen. Soms zou je mensen om sociale redenen langer dan de verantwoorde tijd laten in het ziekenhuis, maar daar wordt het ziekenhuis voor gepenaliseerd.  

Ook de werkgroep ZOROO van SEL werkt rond zorg na ontslag uit ziekenhuizen. Deze werkgroep zal ingekanteld worden binnen de structuur van de Eerstelijnszone Gent. 

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1

7

Gezondheidskennis- en vaardigheden niet algemeen

Veel mensen hebben beperkte gezondheidskennis en -vaardigheden. Dat ligt zeker niet alleen aan henzelf. Het gezondheidssysteem is ingewikkeld en de communicatie soms onvoldoende of onduidelijk.

Veel kwetsbare mensen hebben onvoldoende kennis over hun eigen lichaam. Ze weten niet wat ze moeten doen als ze iets voorhebben. Ze voelen zich onzeker en hebben geen verzorgingsmateriaal in huis.

  • Voorbeeld: Een EHBO-cursus kost al snel € 250, een huisapotheek tussen € 150 en € 175.
  • Studies uit 2012 en 2014 wezen uit dat 40% van de volwassenen beperkte gezondheidsvaardigheden heeft. Health literacy, of gezondheidsvaardigheid is een term die verwijst naar de capaciteit van mensen om gezondheidsinformatie op te zoeken, te begrijpen en te gebruiken.

Bron: Heerlijk helder in de zorg van Memori-Thomas More

Het onderscheid tussen de gratis wettelijke en de betalende aanvullende bijdrage van de ziekteverzekering is voor veel mensen onduidelijk. Zonder aanvullende ziekteverzekering lopen ze bepaalde voordelen mis (tussenkomst orthodontie, sportactiviteiten, kampen, …).

Trekker: Leen Van Zele
Thema's:
Gezondheid, Dienstverlening, Informatie en communicatie, Ouderen
Opvolging:

Het belang van werken aan gezondheidsvaardigheden staat in het bestuursakkoord van Gent, alsook in de visienota van de Gentse Gezondheidsraad en in de visie en doelstellingen van de Eerstelijnszone Gent. Dit zal ook vertaald worden naar acties in het actieplan 2020-2021 van Eerstelijnszone Gent.

Er is reeds heel wat in beweging rond dit thema:

  • De Dienst Welzijn en Gelijke Kansen deed een bevraging bij welzijns- en gezondheidsorganisaties om zicht te krijgen op de hulpmiddelen die zij inzetten om de communicatie met de patiënt/cliënt te verbeteren aan de hand van taalondersteuning, visuele ondersteuning of patiënteneducatie en welke noden zij hebben.
  • Er werden ondertussen 2 projectaanvragen ingediend (1 bij KBS door WRG en 1 bij de VVSG door Stad Gent) rond het versterken van gezondheidsvaardigheden. De projectaanvraag bij KBS haalde het niet, voor die bij het VVSG wordt het wachten tot 15 okt.
  • De wijkgezondheidscentra starten begin 2020 met de update van het gezond en wel-spel dat mensen met lage gezondheidsvaardigheden helpt om wegwijs te vinden in de zorg, geïnformeerd te raken over wat gezondheid is en hoe je daar zorg voor draagt.
  • Het project MATCH-en van de UGent en Hogeschool Gent start op eind 2019 en wil gezondheidsvaardigheden versterken van anderstalige nieuwkomers door hulpverleners te ondersteunen aan de hand van digitale tools (platform, app) om zo beter in interactie te gaan met anderstalige nieuwkomers.
  • Het project van de gezondheidsgidsen (Community Health Workers) zet in op het ondersteunen van kwetsbare mensen in hun wegwijs naar zorg. Vrijwillige gezondheidsgidsen zorgen voor een warme begeleiding naar afspraken en helpen hen op weg om het een volgende keer alleen te kunnen. Het project loopt nog tot eind 2019, maar een verlenging is aangevraagd.

 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kom even Praten gaat hierop verder: Platform voor psychosociale ondersteuning voor dove en slechthorende jongeren en volwassenen in Gent. Meer info 

8

Veel gezondheidsproblemen ontkiemen al in de jeugdjaren

Overgewicht bij kinderen

Welzijns- en gezondheidswerkers zijn bezorgd over een enorme stijging van het aantal kinderen met overgewicht. Dit kan later leiden tot chronische ziekten als cardiovasculaire aandoeningen, type II diabetes en verschillende soorten kankers zoals darm- en borstkanker.

Kinderen bewegen te weinig

Ook merken ze dat steeds meer kinderen vooral zitten en te weinig bewegen. Ze ontwikkelen een verkeerde lichaamshouding door talloze uren voor de televisie, op de computer of de smartphone (zie signaal 19). Dit kan later leiden tot rugproblemen.

  • Onderzoek bevestigt deze trends:

Jongens en meisjes lopen (2014) nagenoeg hetzelfde risico om obees te zijn of te worden (16,4% bij de jongens t.o.v. 16,1% bij de meisjes). Dit is een stijging ten aanzien van 2010, toen 13,0% van de jongens en 9,6% van de meisjes obees was of overgewicht had. Hier speelt een duidelijke sociale gradiënt (zie grafiek 12). Het aandeel van jongeren dat voldoende beweegt, is zeer laag (14% algemeen, 17,5% van jongens, 10,5% van meisjes).

Wat betreft schermtijd, en meer specifiek tv kijken, gamen en computergebruik, haalt 51,4% van de jongens en 64,9% van de meisjes de norm van minder dan 2u per dag.

Bron https://www.zorg-en-gezondheid.be/voedingsgewoonten-bij-jongeren

20,8% van de Belgische bevolking van 15 jaar en ouder verklaart in de 12 maanden voorafgaand aan de gezondheidsenquête last te hebben gehad van een lage rugprobleem.

Bron https://www.zorg-en-gezondheid.be/hoe-goed-bewegen-jongeren

Trekker: Leen Van Zele
Thema's:
Gezondheid
Opvolging:

BMI van kinderen in kaart: zie info en cijfers

Overgewicht en obesitas ontstaan door een wisselwerking van meerdere factoren: sociale, psychologische, economische, biologische en omgevingsfactoren spelen een rol.  De impact op het welzijn van het kind is vaak groot en kwetsbare kinderen zoals kinderen die in armoede leven worden relatief meer getroffen.  De voorbije jaren werden vanuit verschillende domeinen: armoede, gezondheid & welzijn, onderwijs, sport, duurzaamheid, enz verschillende acties ondernomen om de stijgende prevalentie tegen te gaan.

Vanuit team gezondheid en gezin werd de voorbije jaren sterk ingezet op het netwerk Stoemp dat de toegang tot betaalbare, gezonde en duurzame voeding wil vergroten en op die manier, zowel rechtstreeks als onrechtstreeks inspeelt op de problematiek van overgewicht bij kinderen. Samen met de Gentse Wijkgezondheidscentra, Logo Gezond+, dienst Milieu en Klimaat , Rikolto, Eva vzw, Brede School, OCMW Gent, UGent en tal van andere partners werden inspiratiedagen en werkgroepen (Ratatouille en Goodfood@school) georganiseerd met speciale aandacht voor de doelgroep kinderen . Een belangrijk gevolg van Stoemp zijn de vele nieuwe samenwerkingsinitiatieven gericht naar de scholen met o.a. gratis trajectbegeleidingen door Logo Gezond+ (ikv Gezonde School Gent) en Rikolto (ism Milieu en Klimaat), pilootproject Toverberg en evaluatie Burger Boef, verderzetting Ratatouille reeksen, projectvoorstel gezonde schoollunches voor jongeren via co-creatie,  pilootproject Gent gezonde voedselomgeving, enz.

Alle acties die ikv signaal 1 (stijgende (kinder)armoede) ondernomen werden om de toegang tot gezonde voeding te verbeteren voor kinderen in armoede (zoals Foodsavers initiatieven bij organisaties die werken met kinderen, jongeren en gezinnen) dragen ook bij tot de aanpak van signaal 8.

Maar preventie van overgewicht overstijgt het thema gezonde voeding en is nauw verwant aan het stimuleren van gezonde leefstijl en. Vandaar dat op 15 oktober het Netwerk Gezondheidspromotie bevraagd rond hun acties ikv dit signaal. Hier een overzicht van de reacties die wij ontvingen, ongetwijfeld zijn er nog tal van initiatieven van organisaties en partners die hier nog niet vermeld worden:

WGCa
De gezondheidspromotoren werken niet rechtsreeks rond overgewicht bij kinderen: de Ratatatouille reeksen zijn gericht naar jonge (kwetsbare) gezinnen en gaan over opvoeding, voeding en bewegen. De reeksen worden ontwikkeld in samenwerking met de opvoedingswinkel, Brede School, Er wordt ook de brug gemaakt naar andere thema’s zoals mondzorg en het mentaal welzijn. Daarnaast voorzien we ook individuele begeleidingen voor gezinnen rond opvoeding, voeding en beweging.  Via de diëtisten is er wel specifieke begeleiding rond overgewicht bij kinderen mogelijk.

CLB’s: ikv de Rode Neuzen oproep werd en E-health programma rond overgewicht en obesitas ontwikkeld. In januari wordt gestart met de testfase, samen met ouders en leerlingen. Doel: groeicoach zijn en begeleiden.

CM: voorziet groepsbegeleiding rond voeding en dieetadvies met oa de Workshops gezond ontbijt in de klas, gezonde lunch,…

Bond Moyson: bekijkt de mogelijkheid met onze diëtiste uit Gent ivm een aanbod rond dieetadvies bij kinderen met obesitas. Sinds maart vorig jaar is daarvoor een terugbetaling voorzien vanuit het RIZIV.

Sportdienst: focus op bewegen:

    • Nieuwkomers en mensen die Nederlands leren: bewegingsaanbod uitleggen. Sportmogelijkheden voor kinderen en volwassenen.
    • Jeugddienst doet ook bezoeken.
    • Frisdrank mag niet tijdens sportkampen.
    • Brugse poort heeft aanvraag rond laagdrempelige bewegen dmv co-creatie ingediend bij  het sociaal innovatiefonds.
    • Sociaal sportieve praktijken; organisaties die sociale en sportieve doelstellingen combineren à in Gent in kaart aan het brengen. In samenwerking met Hogeschool Gent.
    • Vragen naar vormingsnoden bij UITPAS e.d. vb. Shakes, gezonde voeding voor/tijdens/na sporten aanbieden. Extra punten Uitpas voor de jeugd.
    • Voedingsadvies voor sportclubs.

Arteveldehogeschool:

    • HIT@Work beweegprogramma wordt vertaald naar secundaire scholen, aanbod via rode neuzen ‘aankopen’
    • 2 jaar geleden Bachelorproef ‘Kinderen en hun ouders bewegen samen’. Aanleiding: ouders zoeken opvang om te gaan bewegen. Er werd een aanbod gecreëerd adh van de steekkaarten
    • Onderzoeksproject ingediend: obesitas en betekenisvolle activiteiten – hoe kunnen de twee gekoppeld worden (bijv. koppelen aan beweegaanbod)?

CGG Eclips:

    • Werkt rond positief lichaamsbeeld:  Kinderen en jongeren moeten jong leren om van zichzelf te houden zorg te dragen voor hun lichaam. Dat bevordert hun zelfvertrouwen en positief zelfbeeld en beschermt hen tegen latere eetstoornissen. Anderzijds ontwikkelen kinderen met overgewicht vaak een laag zelfbeeld agv stigmatiserende communicatie.

Ondertussen werden er ook verschillende projectvoorstellen ingediend ikv verschillende oproepen (sociaal innovatiefonds, UCB, …) rond preventie van overgewicht bij kinderen. De weerhouden weerhouden projecten zien te vinden op: https://www.eerstelijnszone.be/gezond-leven-stimuleren-in-gent

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van WGC Brugse Poort gaat hierop verder: Buurt in beweging voor kwetsbare kinderen met overgewicht. Meer info 

9

Cannabis genormaliseerd

Het goeie is dat 9 op 10 jongeren niet gebruiken (cijfers VAD). Bij jongeren die wel gebruiken, merken we helaas een normalisering van cannabisgebruik. Steeds vaker  gebruiken en bevoorraden ze elkaar in het openbaar. Cannabis is niet zonder gevaar. Preventie lijkt aangewezen.

Thema's:
Gezondheid, Jongeren, Sociaal netwerk, Persoonlijke en psychische problemen
Opvolging:

Er wordt in de periode mei-juni 2019 een meerdaagse vorming georganiseerd voor veldwerkers om hen tools te geven om met dit 'comfortgevoel' van sommige jonge cannabisgebruikers om te gaan. Dit thema staat ook op de agenda van het kernteam Jongeren en Drugs dat voor de eerste keer samenkomt op 30 april.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

De normalisering van middelengebruik (in het bijzonder cannabis) is als aan te pakken signaal opgenomen in het Drugsbeleidsplan 2020-2025 van de Stad Gent (goedgekeurd op gemeenteraad september 2020). Een actiepunt hierover gaat als volgt: "Als antwoord op de normalisering van druggebruik specifiek bij jongeren, wordt er een gemeenschappelijke basisvisie uitgewerkt die professionelen uit o.a. het jeugdwerk, de verslavingspreventie, onderwijs of politie kunnen gebruiken om met jongeren in dialoog te gaan. Een basisvisie die consistent, coherent en engagerend is."

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Organisatie Broeders van Liefde De Sleutel gaat hierop verder: Outreachende Vroegbegeleiding via Werkvloeruitwisseling. Meer info 

10

Verontrustend gebruik bij kwetsbare jongeren

Kwetsbare jongeren gebruiken andere (vrij verkrijgbare gassen die ze snuiven) en zwaardere middelen. Ze glijden af in verontrustend gebruik. Ze dealen om te overleven. Dit gebeurt openlijk en vooral in de parkjes van de 19de eeuwse gordel.

Thema's:
Gezondheid, Jongeren, Armoede, Persoonlijke en psychische problemen
Opvolging:

Er wordt in samenwerking met dagcentrum De Sleutel eind april 2019 een sessie georganiseerd over 'lijmsnuiven / gebruik van solventen' voor aantal veldwerkers die hiermee geconfronteerd worden en zoeken naar tools om hiermee aan de slag te gaan.

Wat betreft zorgwekkend druggebruik bij kwetsbare jongeren starten we vanuit de stad met een 4-sporenbeleid. Ten eerste trainingen voor jeugdwerk/outreachende werkers/jeugdinspecteurs met de nadruk op strengths based casemanagement en motiverende gespreksvoering. Als tweede spoor starten we vanaf 30 april 2019 met een kernteam jongeren en drugs waarbij stakeholders vanuit preventie, hulpverlening, jeugdwerk, politie en parket rond tafel worden gebracht. Een derde spoor is het werken naar de omgeving/context (familie, gemeenschap) waarbij al eerste stappen werden gezet in de wijk Rabot. Als vierde spoor willen we op zoek gaan naar innoverende methodieken om de betrokken jongeren in een zo snel mogelijk stadium te bereiken en er een traject mee te kunnen lopen.

Met vzw Lejo werd een lerend netwerk 'jongeren en drugs' gestart voor jeugdwelzijnswerkers uit het Gentse.

Op 1 november 2020 startte het project Outreachende Vroegbegeleiding via Werkvloeruitwisseling (partners dagcentrum De Sleutel en Averroes) met daarbij 3 hoofddoelstellingen:

  1. Nabije en snelle hulp inzake middelengebruik en -verslaving bij jongeren met kwetsbare achtergrond. Nabij via aanwezigheid in werking jeugdwelzijnswerk en de leefwereldcontext van de jongere. Snel vanuit expertise van de drughulpverlener met nadruk op vroegtijdige detectie en motivering tot (stappen naar) gedragsverandering. Eerste hulpverlening wordt van hieruit opgestart.
  2. Betere aansluiting/uitwisseling/samenwerking tussen drughulpverlening en jeugdwelzijnswerk (zowel op casusniveau als op organisatieniveau).
  3. Het optimaal betrekken van de context waarin de jongere leeft (vrienden, familie, buurt of gemeenschap) om zo sociale netwerken te kunnen creëren met positief effect op dagbesteding en verslavend gedrag.

Werkterrein: Brugse Poort - Rabot.

Een gelijkaardig project (De Sleutel en vzw Jong), maar dan voor Ledeberg-Wolterslaan werd goedgekeurd in het kader van het Sociaal Innovatiefonds.

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Organisatie Broeders van Liefde De Sleutel gaat hierop verder: Outreachende Vroegbegeleiding via Werkvloeruitwisseling. Meer info 

11

Discriminatie in de gezondheidszorg door 2 snelhedensysteem

Mensen kunnen sneller bij een specialist terecht aan dubbel of driedubbel (niet-geconventioneerd) tarief. Een consultatie bij deze specialist aan het normale (geconventioneerde) tarief kan echter pas na enkele maanden.

Daarenboven verwijzen specialisten kwetsbare mensen vaak door naar dezelfde ziekenhuizen (vooral Jan Palfijn). Dit zorgt voor stigmatisering en categoriale zorg, overbelasting van de artsen en sociale dienst, extra lange wachttijden, … .

Specialisten (ook in ziekenhuizen), tandartsen en labo’s zijn op sommige momenten geconventioneerd en op andere niet. Dat is niet altijd duidelijk voor de mensen. Het gevolg is dat ze voor onaangename financiële verrassingen staan wanneer ze de rekening van hun consultatie of onderzoek ontvangen.

  • Mensen met een migratie-achtergrond gaan daardoor soms naar de dokter in hun land van herkomst. Daar betalen ze extra omdat de ziekteverzekering voor sommige handelingen (vooral voor tanden, ogen en esthetische ingrepen) geen tegemoetkoming voorziet. Bovendien is de zorg vaak niet voldoende of slecht en blijkt nazorg toch noodzakelijk.
Trekker: Leen Van Zele
Thema's:
Gezondheid, Asiel en migratie, 9050, Vlaamse overheid, Federale overheid
Opvolging:

Een overleg met de sociale diensten van de Gentse ziekenhuizen leert ons alvast het volgende:

  • De derdebetalersregeling wordt standaard toegepast bij mensen met een Verhoogde Tegemoetkoming en uitzonderlijk bij mensen in een financiële noodsituatie. Zij betalen dan enkel remgeld (3 euro), ook mensen met statuut chronisch zieke betalen enkel opleg (12 euro).  Een financiële noodsituatie moet echter wel eerst goedgekeurd worden op basis van een sociaal onderzoek door de sociale dienst.
  • Bij AZ Jan Palfijn werken alle artsen aan het conventietarief. Veel artsen zijn wel deeltijds geconventioneerd en hebben buiten het ziekenhuis een privépraktijk waar ze niet-geconventioneerd werken.
  • De Huisartsenvereniging contacteerde de andere ziekenhuizen om op vraag van de huisarts bij doorverwijzing toch aan het conventietarief te werken als de huisarts inschat dat dit nodig is bij die patiënt. AZ Sint-Lucas reageerde positief op de vraag. Ook AZ Maria Middelares reageerde hier positief op en spoort artsen aan dit toe te passen, maar zij zijn hier wel vrij in.

Dit signaal zal nog geagendeerd worden ter bespreking  op de Gezondheidsraad.

12

Mondzorg duur en ontoegankelijk voor kwetsbare groepen®

Ondanks alle inspanningen (het project mondzorg Gent met verschillende partners en deelprojecten) blijft mondzorg duur en ontoegankelijk voor kwetsbare groepen:

  • De derdebetalersregeling is beperkt tot enkele niet-technische handelingen, terwijl een tandarts vooral technische ingrepen doet.
  • Tandartsen passen de derdebetalersregeling onvoldoende toe.
  • Het is niet duidelijk welke tandartsen wanneer geconventioneerd zijn.
  • Door deze drempels wachten mensen langer om naar de tandarts te gaan. Zo krijgen ze met de volgende zaken te maken:
    • Als ze het voorbije jaar niet op controle gingen, verliezen ze de tussenkomst in de kosten.
    • Te lang wachten verergert het probleem zodat de tand getrokken moet worden. Tandextractie wordt niet terugbetaald.
    • Hun tandprobleem veroorzaakt andere moeilijkheden: ze kunnen niet werken, komen minder buiten, en bovenop ontstaan nog andere gezondheidsproblemen, …
Trekker: Leen Van Zele
Thema's:
Gezondheid
Opvolging:

  • Op de Gezondheidsraad van 1 april 2019 is dit thema uitvoerig besproken. De lokale hefbomen zijn hier echter beperkt. De Gezondheidsraad stuurde een brief naar het RIZIV met aanbevelingen voor het nieuw te onderhandelen akkoord tussen de tandartsen en de ziekenfondsen. Jan De Maeseneer en Jacques Vanobbergen gingen in de zomer 2019 naar een overleg met het RIZIV alsook naar de commissie van de tandartsen met de ziekenfondsen, waar zij de kans kregen niet alleen de derdebetalersregeling bij -18 en 75+ te verdedigen, maar ook de mogelijkheid voor een complementair betalingssysteem voor tandartsen, de betaling en de rol van de mondhygiënisten etc.
  • Binnen het project Ieders Mond Gezond werden ondertussen 20 mondzorgcoaches opgeleid om kwetsbare mensen zonder wettig verblijf of in armoede te begeleiden naar de tandarts. Dat schept vertrouwen bij de tandarts omdat op die manier er nauwelijks no show is en de tandarts ook geïnformeerd wordt over het toe te passen betalingssysteem.

 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van WGC Nieuw-Gent gaat hierop verder: Zet je tanden er in. Een project voor betaalbare mondzorg in Nieuw Gent. Meer info 

13

Nood aan psychische hulp voor vluchtelingen met traumatische ervaringen

Er is onvoldoende aangepaste psychische hulpverlening voor (minderjarige) vluchtelingen met traumatische ervaringen. Onbehandelde trauma’s van vluchtelingen kunnen leiden tot verslaving, dakloosheid en agressieproblemen. En ook in België blijven deze vluchtelingen zich vaak zorgen maken over achtergebleven familieleden in oorlogsgebied.

Ook jongeren die in een precaire verblijfssituatie leven, hebben psychosociale ondersteuning nodig. Ze leven in moeilijke omstandigheden, botsen vaak op onbegrip in hun omgeving, hebben veel twijfels en weinig toekomstperspectief. Ze weten niet waar ze hun prioriteiten moeten leggen: onderwijs, werk, huisvesting, hygiëne, …

Trekker: Ilse De Neef
Thema's:
Gezondheid, Jongeren, Zorgaanbod, Persoonlijke en psychische problemen, Asiel en migratie
Opvolging:

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

CGG Eclips start binnenkort met een aanbod in samenwerking met Stad Gent en OCMW.

Meer info volgt.

Solentra: helpdesk voor vluchtelingen

Deze helpdesk is elke werkdag rechtstreeks te bereiken door de vluchteling en dit om in te staan voor:
- psychosociale ondersteuning
- detectie van ernstige problemen
De helpdesk wordt bemand door Solentrapsychologen die de vluchteling verder helpen in zijn eigen taal (voorlopig in de drie meest voorkomende talen).
0800 35 247
10u - 12u Dari en Farsi
15u - 17u Arabisch

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kom even Praten gaat hierop verder: Platform voor psychosociale ondersteuning voor dove en slechthorende jongeren en volwassenen in Gent. Meer info 

14

Zwarte lijst in de psychiatrische zorg®

In bepaalde psychiatrische centra werkt men met een zwarte lijst om opname te weigeren omwille van vroegere incident(en). De afspraken rond die lijst zijn onduidelijk. Wanneer kom je op de lijst? En vooral, wanneer geraak je er terug af?

  • Casus: Milan werd onlangs geweigerd omwille van een incident van 10 jaar geleden.
Trekker: Leen Van Zele
Thema's:
Gezondheid, Persoonlijke en psychische problemen
Opvolging:

15

Pesten bij jongeren

Kinderen en jongeren ervaren steeds vaker pestgedrag en agressie. De huidige pogingen om er iets aan te doen, helpen onvoldoende. Soms versterken sociale media het pestgedrag. Door het gebruik van sociale media neemt het aantal betrokken toe en duurt het pesten langer. Omgekeerd worden kinderen en jongeren ook uitgesloten en gepest omdat ze geen sociale media gebruiken.

  • Een UGent-onderzoek uit 2017-2018 bij 1.600 Vlaamse scholieren tussen 12 en 18 jaar toont aan dat 48% van de leerlingen in het secundair onderwijs al gepest werd en dat 18% bekent zelf al iemand gepest te hebben.
  • In 2017 waren 416 minderjarigen het slachtoffer van slagen en verwondingen. Dit is 17% van het totaal aantal slachtoffers. Bron: cijfers politie Gent, 2017
Trekker: Diete Glas
Thema's:
Sociaal netwerk, Jongeren, Gezondheid, Persoonlijke en psychische problemen
Opvolging:

Weinig nog in beweging met betrekking tot dit signaal.
Er zijn verschillende acties/projecten die op school lopen. Maar niet gemakkelijk om hier overzicht van te hebben.
Vanuit de Stad willen we:

- inzetten op veerkracht en weerbaarheid

- inzetten op gebruik van sociale media (via jeugdwerkingen, ...)

    * Maar stap 1 is het overzicht maken van wat er al gebeurt
    * Maar stap 2 inspelen op de lacunes die dan duidelijk worden (door bv. bemiddeling aan bieden, ...)

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 3

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kom even Praten gaat hierop verder: Platform voor psychosociale ondersteuning voor dove en slechthorende jongeren en volwassenen in Gent. Meer info 

16

Inzagerecht e-dossiers onvoldoende gekend

Patiënten en cliënten hebben inzagerecht in hun medisch dossier en dossiers opgemaakt door sociale hulpverleners. Ze kunnen bepaalde zaken die niet meer relevant zijn, verwijderen of onzichtbaar maken voor andere zorgverstrekkers. Kwetsbare mensen zijn daar vaak niet van op de hoogte. Of ze zijn niet mondig genoeg om ernaar te vragen. Soms kunnen ze door laaggeletterdheid of anderstaligheid de inhoud niet/onvoldoende lezen.

Trekker: Leen Van Zele
Thema's:
Gezondheid, Dienstverlening, Informatie en communicatie, Ouderen
Opvolging:

Op 25 april zal in het kader van de Eerstelijnszone Gent een eerste actiegroep doorgaan rond toegankelijkheid waarbij vanuit de verschillende signalen (uit de signalenbundel en andere) rond toegankelijkheid van gezondheids- en welzijnszorg een aanzet zal gedaan worden voor een actieplan 2020-2021 voor de voorlopige Zorgraad van de Eerstelijnszone Gent. Dit signaal zal daarin meegenomen worden.

17

Supplementen op 1-persoonskamer in het ziekenhuis

Patiënten krijgen onvoldoende informatie over de extra kosten in een 1- persoonskamer. Ze worden soms een 1-persoonskamer aangepraat of ze denken dat ze recht hebben op een tussenkomst via hun hospitalisatieverzekering.

Trekker: Leen Van Zele
Thema's:
Gezondheid, Informatie en communicatie, Ouderen
Opvolging:

Bij aanmelding bij het ziekenhuis moet er verplicht een opnameverklaring ondertekend worden door de patiënt. Er wordt gevraagd of mensen een eenpersoonskamer willen. Indien zij dat willen, wordt er gevraagd of zij op de hoogte zijn van de supplementen die zij dan aangerekend krijgen. Er wordt gevraagd aan de medewerkers (onthaalmedewerkers, medewerkers spoed,...) om dit grondig uit te leggen. Bij de meeste ziekenhuizen is er daarom een pre-opname balie waar meer tijd kan genomen worden om uitleg te geven aan mensen die dan wel vóór hun opname hier de tijd voor moeten nemen. Vanuit het idee van zelfregie van de patiënt, is het immers noodzakelijk dat mensen zich op voorhand goed informeren. Ook de artsen zelf kunnen hier een rol spelen om mensen goed te informeren als ze worden doorverwezen naar het ziekenhuis.

Verschillende jaren geleden werd door de Gezondheidsdienst een studiedag georganiseerd rond wegwijs in het gezondheidszorgsysteem voor medewerkers in de eerstelijn. De Dienst Welzijn en Gelijke Kansen bekijkt of dit nog eens kan georganiseerd worden, waarbij dit thema mee aan bod kan komen.  

18

Personenalarmsysteem zinloos voor mensen zonder netwerk

Het personenalarmsysteem (PAS) is onbruikbaar voor mensen die geen netwerk hebben of geen netwerk in de nabijheid. Dit vergt immers een cascade van mensen die opgebeld kunnen worden op het moment dat de persoon het alarm activeert. Er bestaat een professionele PAS met enkel zorgverstrekkers. Deze is niet goedkoop en dus niet realistisch voor kwetsbare groepen.

Thema's:
Gezondheid, Sociaal netwerk, Vermaatschappelijking van de zorg, Ouderen
Opvolging:

Binnen het project “woonzorgzone Ledeberg” , werd met diverse actoren een personenalarmsysteem ontwikkeld voor senioren die geen of te weinig mantelzorgers hadden. Dit aanbod werd uitgebreid naar alle senioren in Gent. Momenteel bieden 2 organisaties PAS met professionelen aan;  Wit gele kruis en Z-plus. 

Voor Gentenaars met een laag inkomen , kan er gekeken worden of zij in aanmerking komen voor de mantelzorgpremie. Indien zij hiervoor in aanmerking komen , dan kunnen ze dit bedrag gebruiken om oa. deze PAS te betalen. Het is ook voor deze doelgroep belangrijk om te checken of ze recht hebben op IGO ( inkomensgarantie ouderen) of op de THAB ( nu onderdeel van de vlaamse sociale bescherming). OCMW Gent zet sinds verschillende jaren promotieacties op rond IGO en THAB. Er staan oa. artikels in het stadmagazine, tijdschrift Wijs, op broodzakken,… We roepen alle actoren die bij senioren aan huis gaan op om standaard na te zien of mensen recht hebben op deze tussenkomsten of hen door te verwijzen naar hun mutualiteit om dit te onderzoeken.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1

19

Ingave in vaccinnet

Verschillende diensten (arbeidsgeneeskundige diensten, Fedasil Gent) dienen vaccins toe (vb. tetanus) aan patiënten zonder (correcte) ingave in vaccinnet. Hierdoor gaat die informatie verloren.

Trekker: Leen Van Zele
Thema's:
Gezondheid, Dienstverlening
Opvolging:

Antwoord Fedasil

In normale omstandigheden gebeurt vaccinatie als volgt:
- volwassenen: eerste vaccins op dispatching (aanmeldcentrum Brussel, bij het verzoek tot internationale bescherming)
opvolgvaccinaties in de centra
-kinderen tot 6 jaar: K&G in de centra
-6 tot 18 jaar: CLB in de centra

Op dispatching kunnen de vaccins nog niet in vaccinnet worden ingegeven omdat de mensen nog niet over een Nationaal Nummer beschikken, dit komt pas enkele weken later. Bij de herhalingsvaccin moeten de beide vaccins dan in vaccinnet worden ingegeven. We hameren hier wel op bij de verpleegkundigen in onze centra mede omdat de return van nieuwe vaccins hier van afhangt.

Als vaccinnet dus onvoldoende is ingevuld geweest, kan dit zijn omdat de eerste vaccins uiteindelijk niet werden ingegeven. Daarnaast kan het te maken hebben met de vaccins gegeven door K&G of CLB.
Fedasil Gent bestaat eigenlijk niet en heeft ook nooit bestaan, de RENO was onder senior assist (opvangpartner). Wij hebben toen ook op vaccinnet gewezen.

Antwoord Kind & Gezin

Kind & Gezin registreert in mirage dat gekoppeld is aan vaccinnet.  De verpleegkundigen houden hun vaccinatieschema nauwlettend bij, dat is immers een indicator waarrond wordt gewerkt.

Vaccineren is in België niet verplicht, behalve voor polio. Kind & Gezin motiveert wel tot vaccineren en stelt vooral vast dat dit moeilijk is bij  moeilijk bereikbare doelgroepen. 

20

Ongezond media-gebruik

Niet iedereen gaat op een gezonde manier met digitale media om. Dit brengt nieuwe vormen van grensoverschrijdend gedrag en verslaving met zich mee. We merken een toename van game- en gokverslaving (niet alleen via internet).

  • 3% van de Belgische 18-plussers gamede problematisch. Bij Vlaamse scholieren lag dit cijfer in 2015-2016 op 12%.

Bron: factsheet gamen 2017 VAD

  • In België hadden in 2016 naar schatting 467.081 18-plussers problemen met gokken. Het ging om 386.240 risicovolle spelers en 80.841 problematische gokkers. 72% is roker, 20% heeft een alcoholprobleem, 19% gebruikt cannabis. Ze hebben vaker somatische problemen, slaapproblemen, angst, depressie, en ook relationele en financiële problemen.

Bron: factsheet gokken 2017 VAD

Trekker: Diete Glas
Thema's:
Jongeren, Gezondheid, Persoonlijke en psychische problemen
Opvolging:

Wat gebeurt er al?

1. Via Bureau Aanspreek Punt scholen (Politie): workshops rond mediagebruik

2. Via CGG Eclips: workshops rond gamen en mediagebruik

3. jeugdinspecteurs hebben vorming gevolgd: icoachvorming (via childfocus)

4. verschillende programma's lopen rond verhogen van weerbaarheid en veerkracht: bv. machtig, rots en water (in OVERKOP, VZW Jong,...)

Wat staat er nog te gebeuren?

1. extra aandacht in de beleidsnota drugs: vergrootte inzet op weerbaarheid en veerkracht --> er wordt nagedacht over een plan van aanpak

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 3

21

Ernstige gevolgen nijpend tekort betaalbare kwalitatieve woningen®

Schaarste aan betaalbare kwalitatieve woningen werkt discriminatie in de hand van al wie ‘anders’ is: jongeren, niet-begeleide minderjarigen en vluchtelingen, mensen met migratieachtergrond, mensen met een vervangingsinkomen, mensen met psychische problemen, (grote) gezinnen en/of erkende vluchtelingen die met hun gezin zijn herenigd. Praktijktesten helpen in de strijd tegen discriminatie, maar lossen de schaarste niet op. 

Voorbeelden:

  • Bepaalde immokantoren bouwen een drempel in en vragen een voorschot tot € 500 om een woning te mogen bezichtigen.
  • Rechten die gepaard gaan met het hebben van een officieel adres komen in het gedrang (zie signaal 60).
  • Er wordt misbruik gemaakt van de precaire situatie van mensen die geen woning vinden (huisjesmelkerij, wonen bij je werkgever, teveel betalen, …).

Anderzijds zijn de kwaliteitsnormen voor het verhuren van een woning zodanig hoog dat ze mensen in armoede uitsluiten.

  • Wat voor ons een slechte woning is, is dit niet altijd in de perceptie van vluchtelingen of van mensen die in armoede leven. Een slechte woning is nog altijd beter dan geen woning.
Thema's:
Wonen, Jongeren, Racisme en discriminatie, Vermaatschappelijking van de zorg, Persoonlijke en psychische problemen, Asiel en migratie, Ouderen, Vlaamse overheid
Opvolging:

  • Het stadsbestuur zet verder in op uitbreiding en kwaliteitsverbetering  van de sociale huisvesting.
  • Het nieuwe stadsbestuur zet in op een verdubbeling van het aantal woningen verhuurd door het Sociaal Verhuurkantoor en op een verdriedubbeling van het aantal woningen verhuurd door het stedelijk huurkantoor Huuringent vzw à verhoging van het aanbod aan betaalbare, kwalitatieve woningen met woonzekerheid. Deze woningen worden toegewezen op basis van objectieve criteria, discriminatie is uitgesloten.
  • Verderzetting van de Taskforce Wonen
    • In samenwerking met het middenveld inzetten op het uitbreiden van het aanbod (opvang, tijdelijke woonvormen en structurele huisvesting) en begeleiding voor kwetsbare doelgroepen.
    • Hierbij de shift maken van opvang naar housing first (project Roof).
    • Project Vesalius: 13 kamers voor erkende vluchtelingen/subsidiair beschermden in woonnood en 5 kamers voor time-outers (daklozen met bijzondere zorgnood waardoor ze niet terecht kunnen in de bestaande opvanginitiatieven).
  • Verderzetting van de praktijktesten in de strijd tegen discriminatie op de huurmarkt, met uitbreiding van de doelgroepen (migratie-achtergrond, seksuele geaardheid, …)
  • De Stad Gent is niet bevoegd voor woningkwaliteitsnormen, dit is Vlaamse regelgeving. De kwaliteitsnormen voor woningen zijn een absoluut minimum voor een veilige en gezonde van de woning en zijn er om bewoners te beschermen (niet uit te sluiten). Afwijken van deze minimale normen is niet wenselijk.

Zie ook verslag gezamenlijk forum 16 mei 2019

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Begeleidingscentrum Stappen gaat hierop verder: Woonrecht nu! (voor kwetsbare jongeren tussen 17 & 25 jaar). Meer info 

22

Wachtlijsten en toewijs®

Er zijn extreem lange wachttijden voor een sociale woning.

Veel mensen missen de tweejaarlijkse actualisering van hun plaats op de wachtlijst voor een sociale woning. Daardoor staan ze zonder het te weten niet meer op de lijst. De campagne met informatie voor hulpverleners en met gekleurde brieven naar de mensen zelf, werkt goed.

Mensen die 2 keer een sociale woning weigeren, komen weer onderaan de wachtlijst terecht. Ook als ze weigeren op basis van de slechte staat of de prijs of omdat er een onaangepaste woning wordt aangeboden. Mensen die in aanmerking komen voor versnelde toewijs (zie signaal 69) kunnen niet weigeren.

  • Casus: Assem wordt uitgenodigd om een sociaal appartement te bezichtigen. Bij aankomst blijkt het om een appartement op de tweede verdieping te gaan, terwijl het huisreglement voorschrijft dat huisdieren enkel toegelaten zijn op 0 en 1. Assem heeft een hondje (wat genoteerd staat in zijn aanvraag). Om die reden gaat hij niet in op de kans. Dat wordt beschouwd als een weigering, zodat hij zijn huursubsidie verliest en bij een volgende weigering achteraan op de wachtlijst terecht komt.
  • Casus: Mira is een minder mobiele persoon met een rollator. Ze weigert een sociale woning omdat er een trap is in de woning (naar de woning is er wel een lift).
Thema's:
Wonen, Dak- en thuisloosheid, Vermaatschappelijking van de zorg, Persoonlijke en psychische problemen
Opvolging:

Rechtzetting: als een kandidaat-huurder een tweede keer onterecht weigert, dan komt hij niet onderaan de lijst, maar moet hij zich opnieuw inschrijven als kandidaat-huurder.

Als een weigering als onterecht wordt beschouwd door de huisvestingsmaatschappij en men daardoor zijn voorrang/eerste kans/inschrijving verliest, dan kan dit uiteraard besproken worden met de maatschappij. Acht de maatschappij de weigering toch als onterecht, dan kan de kandidaat-huurder in beroep gaan bij de toezichthouder, die de weigering onderzoekt. De kandidaat-huurder motiveert in zijn brief waarom zijn weigering een terechte weigering is.

Oordeelt de toezichthouder dat de weigering terecht is, dan vervalt de weigering.

Oordeelt de toezichthouder dat de weigering onterecht is, dan blijft de beslissing van de huisvestingsmaatschappij van kracht.

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Begeleidingscentrum Stappen gaat hierop verder: Woonrecht nu! (voor kwetsbare jongeren tussen 17 & 25 jaar). Meer info 

23

Hulp nodig bij klusjes

Er is een tekort aan betaalbare en laagdrempelige klusjesdiensten. Veel mensen vinden geen oplossing voor allerlei huishoudelijke klusjes (toilet kapot, lavabo lekt, verlichting aansluiten, …).

Thema's:
Wonen, Dienstverlening, Ouderen
Opvolging:

Er zijn verschillende diensten zoals het Dienstenbedrijf Sociale Economie (OCMW  en Stad Gent) , Wijk-werken (vroegere PWA), klusdiensten verbonden aan mutualiteiten en/of dienstenchequebedrijven die dergelijke klussen tegen een billijke betaling opnemen.

Dienst Wonen Stad Gent onderzoekt of een derde-betalerssysteem voor kleine kwaliteitsklussen met de focus op veiligheid een haalbaar project is.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 2

24

Huurwaarborg niet terug®

Kwetsbare mensen hebben meer kans om hun huurwaarborg kwijt te spelen. Zij hebben begeleiding nodig om bij de start van de huur een goede staat van bevinding op te maken. Ze moeten ook duidelijke informatie krijgen over welke kosten voor de eigenaar zijn en welke voor de huurder.

Voorbeelden:

  • Appartementen worden vaak verhuurd tot ze helemaal zijn uitgeleefd. Ze gaan over van de ene huurder op de andere zonder tussentijdse renovatie.
  • Bepaalde immobiliënkantoren vragen tot € 350 voor de opmaak van een plaatsbeschrijving.
Thema's:
Wonen
Opvolging:

  • Het klopt dat kwetsbare mensen vaak niet op de hoogte zijn van wat hun rechten zijn en dat ze vaak te laat bij de Woonwijzers, de Huurdersbond, … arriveren.
  • Daarom zet Dienst Wonen op meerdere sporen in om dit te vermijden.
  • Elke burger kan met zijn woonvragen terecht bij de Woonwijzers van Dienst Wonen Stad Gent.
  • Ze zetten cliënten ‘op het goede spoor’ door  informatie, advies, bemiddeling en ondersteuning te verlenen met als doel de woonsituatie op korte en/of op lange termijn (recht op wonen) te verbeteren. Daarvoor kunnen meerdere gesprekken en huisbezoeken (zoveel als nodig) nodig zijn.
  • Met vragen rond woonkwaliteit brengt de woonconsulent een huisbezoek, zodat die goed kan inschatten wat de problemen zijn. In overleg met de cliënt wordt dan gezien welke stappen er best verder gezet worden; bv. melding van de gebreken per aangetekende brief aan de verhuurder, aanvraag geschiktheidsonderzoek, opvolging besluit, …
  • Cliënten kunnen indien nodig doorverwezen worden naar de Huurdersbond voor gratis eerstelijns juridisch advies en dit voor een jaar lang (doorverwijzingsbrief).
  • Dienst Wonen heeft een subsidieovereenkomst met de Huurdersbond waarin twee sporen uitgezet zijn:
    • Gratis eerste lijn juridisch advies in de Woonwijzer Zuid voor alle Gentenaren op doorverwijzing van de woonwijzers.
    • Vorming rond wonen op maat voor doelgroepen. De doelgroepen zijn: laatstejaarsleerlingen uit ASO, BSO, TSO, BuSO, jongeren in instellingen, personen met een psychische beperking, gedetineerden met zicht op invrijheidsstelling, dak- en thuislozen, vluchtelingen, Gentse kotstudenten en de doelgroep van organisaties die werken met en voor kansengroepen. De scholen en organisaties hebben hun locatie op Gents grondgebied.
  • Dienst Wonen heeft tal van brochures in verband met wonen. Deze zijn te vinden op de website van de Stad Gent.
  • Dienst Wonen geeft zelf ook vormingssessies op maat aan doelgroepen en/of organisaties.

25

De kwaliteit van sociale woningen ondermaats®

De kwaliteit van de sociale woningen is soms ondermaats.

Geen warm water of verwarming

  • Casus Nieuw-Gent: In het appartement van Jochen en Samira werken de boilers niet en is er dus geen warm water. Ook de verwarming werkt niet of nauwelijks. Er is vocht en schimmel.  Als ze WoninGent bellen worden ze met een kluitje in het riet gestuurd.

De toegang tot veel sociale woningen laat te wensen over. De liften werken regelmatig niet. Daardoor zijn minder mobiele mensen van anderen afhankelijk voor boodschappen, om de vuilbak buiten te zetten, …

  • Casus: Julien is minder mobiel en woont op een hoge verdieping van een flatgebouw. De lift werk niet. Men stelt als oplossing voor om via het dak naar het andere gebouw te gaan waar de lift wel werkt.

De voordeur van de sociale woningen is niet altijd inbraakveilig.

  • Casus: In het appartementsblok van Jessica kun je de toegangsdeur openen door met je voet onderaan tegen de deur te duwen. Jessica voelt zich niet veilig.
Thema's:
Wonen, Dienstverlening, Vlaamse overheid
Opvolging:

We bevelen sociale huurders om via de reguliere kanalen bij de sociale huisvestingsmaatschappij melding te maken van gebreken. Als dit niet volstaat kan men formeel klacht indienen bij de maatschappij. Als ook de klacht niet serieus genomen wordt kan de sociale huurder in extremis bij de Vlaamse Ombudsdienst terecht alhoewel dit niet laagdrempelig is.

Alle Gentse huisvestingsmaatschappijen zijn actief rond het renoveren van hun bestanden. Er zijn heel wat gebouwen die voor vervanging of structurele renovatie in aanmerking komen, maar niet alle locaties kunnen gelijktijdig aangepakt worden. Dit neemt niet weg dat de maatschappij de basisvoorzieningen en basiskwaliteit moet kunnen garanderen inzake eigenaarsverplichtingen.

26

Aankoop woning vaak onmogelijk

Een privéwoning kopen is voor veel mensen onmogelijk. Laat staan dat ze dan nog geld overhouden voor renovatie om ook kwalitatief te kunnen wonen. Bovendien kunnen kwetsbare mensen niet altijd een lening krijgen. Ofwel hebben ze schulden, ofwel hebben ze onvoldoende eigen middelen om zelf de notaris- en registratiekosten te kunnen betalen. Soms komen ze net niet in aanmerking voor een sociale woonlening.

Thema's:
Wonen
Opvolging:

Het garanderen van betaalbaar wonen kan niet altijd via het kopen van een eigen woning worden verzekerd. Binnen de stad zetten we in op de huurmarkt (sociale huur en het ontwikkelen van budgethuur) om betaalbaarheid te garanderen.

Zo is er het nieuw project/model CODAK dat betaalbare, compacte wooneenheden wil bouwen en verhuren binnen een coöperatief geheel. Als huurder koop  je aandelen van de coöperatie en geniet je van een ‘korting’ op de huurprijs.  Als huurder investeer je volgens eigen mogelijkheden in vastgoed zonder schuldopbouw.

Dienst Wonen onderzoekt met de Dienst Stedenbouw en Ruimtelijke Planning welk kader nodig is om dit nieuw model op grotere schaal mogelijk te maken.

Verder ondersteunt de stad ook het CLT-project in Gent. CLT Gent hoopt tegen 2022 34 à 35 betaalbare woningen te realiseren.

Voor noodkopers/eigenaars werd, met Europese middelen, het project ICCARus opgestart op 1 november 2018. Dit project betekent een opschaling van Dampoort Knapt op. Hierdoor kunnen tegen 2021 100 woningen van noodkopers/eigenaars gerenoveerd worden. Per woning wordt een budget van 30.000 euro voorzien.  Bij vervreemding van de woning keert het geld terug naar het rollend fonds en kan een nieuw renovatietraject gestart worden. Het stadsbestuur heeft de ambitie om ook na 2021 per jaar 50 woningen van noodkopers/eigenaars via hetzelfde principe te renoveren.

27

Frusterende woonzoektocht®

Het woningaanbod is uiterst beperkt en kwetsbare mensen worden vaak slecht bejegend bij het zoeken naar een woning (discriminatie, allerlei bewijzen moeten voorleggen, …). Ze hebben nood aan professionele ondersteuning bij hun zoektocht. Nu kunnen ze enkel terecht bij de eigen hulpverlener of bij vrijwilligers voor hulp. Deze hulpverleners komen daardoor nog nauwelijks toe aan hun eigenlijke opdracht. Ook de vrijwilligers die ondersteunen bij de zoektocht lijden onder de vele frustraties.

Thema's:
Wonen, Vlaamse overheid
Opvolging:

De nood aan woonzoekondersteuning is gekend en er zijn reeds verschillende kleine initiatieven, vooral vanuit vrijwilligershoek, gegroeid. We merken dat vrijwilligers vaak ontmoedigd worden door de moeilijke zoektocht, de hoge huurprijzen, het niet toegewezen krijgen van de wooneenheid, …
De zoektocht naar een woning is een intensief gebeuren en men moet ook kort op de bal kunnen spelen. De meeste hulpverleners hebben onvoldoende tijd om dit voor hun cliënten te doen. Ook is het zo dat alle hulpverleners in ‘dezelfde vijver’ aan het vissen zijn en vaak ook ‘concurrent’ van elkaar zijn.

Het zou mooi zijn mochten de bestaande initiatieven zich bundelen en kunnen uitbreiden met professionele ondersteuning.

Het feit dat er te weinig betaalbaar aanbod is en de keuze van de verhuurder bepalend is, maakt dat de kwetsbare bewoners, vaak met een vervangingsinkomen, alleenstaand, al dan niet met kinderen, al dan niet gekleurd, …. aan een quasi hopeloze zoektocht start.

Misschien zijn eigenaar-verhuurders wel bereid om aan een kwetsbare doelgroep tegen een haalbare huurprijs te verhuren, als ze garantie hebben dat hun huurder voor een langere periode en op verschillende vlakken(ook financieel) begeleid, worden en dat ze bij de hulpverlener terecht kunnen als er toch problemen reizen.

Mensen hebben meestal een voorkeur voor Gent, gezien ze hier gebruik maken van tal van voorzieningen en ze hier een netwerk hebben. Echter soms gaan ze uit noodzaak op zoek buiten Gent.

In 2014 ging de Stad van start met academische praktijktesten op de private huurmarkt. Daaruit bleek dat er discriminatie bestond op de Gentse private huurmarkt van mensen met een andere herkomst, mensen met een handicap, anderstaligen en mensen die leven van een vervangingsinkomen. Tevens bleek dat individuele eigenaars meer discrimineerden dan professionele makelaars.

In 2015 werden dezelfde praktijktesten herhaald na een uitgebreide communicatiecampagne. Eigenaars en makelaars waren deze keer op de hoogte van het feit dat er praktijktesten plaatsvonden. Uit de vergelijking van de cijfers van de tweede meting met de cijfers van de eerste meting, bleek dat praktijktesten een preventieve werking kunnen hebben. De discriminatie daalde immers, nu men op de hoogte was van de testings, en dan vooral bij de makelaars.

Op basis van deze bevindingen ging de Stad in 2016 van start met juridische praktijktesten op individueel niveau in 2017. Daaruit bleek dat 12 van de 86 actieve makelaars op de Gentse huurmarkt discrimineerden tav mensen met een handicap (14% discriminatie) en/of mensen met een handicap (15% handicap). Deze 12 werden nog eens getest. In de tweede reeks testen kon geen discriminatie meer worden vastgesteld.

Binnen 4 jaar willen we de praktijktesten op de woonmarkt herhalen. We willen een flitspaaleffect behouden. Tevens willen we nadenken hoe we ook discriminatie in kaart kunnen brengen en remediëren in een later stadium van het huurproces.

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Begeleidingscentrum Stappen gaat hierop verder: Woonrecht nu! (voor kwetsbare jongeren tussen 17 & 25 jaar). Meer info 

28

Caloriemeters niet fair

WoninGent werkt vaak met calorie- of warmtemeters van ISTA. Dat is geen fair systeem. De meters nemen ook de omgevingswarmte op en er geen transparantie tussen individuele en collectieve kosten.

Thema's:
Wonen, Dienstverlening
Opvolging:

Geen specifiek beleid hieromtrent. Ook met individuele verwarmingssystemen zijn er ongelijke gebruiken afhankelijk van de typologie of de ligging van een appartement ten opzicht van andere appartementen. Ook zijn er verschillen tussen gebouwen en gebruikers onderling.

Sociale huisvestingsmaatschappijen moeten evenwel duidelijk en correct communiceren en factureren.

De installatie van collectieve systemen neemt opnieuw toe. Dit blijft dus van groot belang.

WoninGent werkt in de nieuwe projecten steeds met individuele tellers, die de effectief verbruikte kWh tellen, ongeacht of de verwarmingsinstallatie collectief of individueel is.

29

Kostendelend samenwonen bestraft®

Voor veel doelgroepen (jongeren, vluchtelingen, …) is samenwonen de enige optie. Deze creatieve en solidaire oplossing wordt financieel afgestraft. Mensen verliezen hun leefloon cat. 1, het heeft impact op hun werkloosheidsuitkering of pensioen.

Thema's:
Wonen, Jongeren, Asiel en migratie, Ouderen, Federale overheid
Opvolging:

In het bestuursakkoord werd opgenomen dat Stad Gent solidair samen huren mogelijk wil maken op Gents grondgebied. Dit zal uitgewerkt worden aan de hand van enkele proefprojecten. Daarnaast zal de Stad de hogere overheden blijven responsabiliseren op de hiaten en de complexiteit in/van de regelgeving met betrekking tot samen huren.

30

Nood aan doelgroepspecifieke thuislozenzorg®

In de thuislozenzorg moet er extra aandacht gaan naar jongeren, gezinnen met kinderen, mensen die gedwongen moeten verhuizen, bejaarden en zieken. Deze groepen komen nu soms in de nachtopvang terecht terwijl dit echt geen plaats noch oplossing is voor hen.

Voorbeelden:

  • Kinderen zitten moe in de klas omdat ze pas na 21u of 22u binnen kunnen in de nachtopvang.
  • Kinderen verblijven er samen met mensen met psychische of verslavingsproblemen.

Dakloze jongeren vormen een onzichtbare groep. Toch zijn er een 250-tal minderjarige daklozen zijn (zie signaal 1).

Door sloop of renovatie van woningen moeten mensen gedwongen verhuizen. Ze vinden geen alternatief. Zo komen gezinnen op straat terecht.

  • Sinds eind 2016 is er een stijging merkbaar van het aantal 60-plussers in de nachtopvang tot 7,6% begin 2018. Sinds september 2017 wordt specifieke gezinsnachtopvang voorzien. Over de gezondheidstoestand van de cliënten van de nachtopvang weten we het volgende (februari 2018): Bron: CAW Oost-Vlaanderen Nachtopvang Gent
Thema's:
Dak- en thuisloosheid, Jongeren, Gezondheid, Vermaatschappelijking van de zorg, Persoonlijke en psychische problemen, Ouderen
Opvolging:

Vanuit de regie dak-en thuislozenbeleid wordt gezocht naar hoe er kan tegemoet worden gekomen aan de verschillende signalen zoals hierboven geformuleerd:

- In verband met kinderen: kinderen horen niet in de nachtopvang terecht te komen. De nachtopvang is geen plaats voor kinderen. Vanuit deze optiek en de vaststelling dat in uiterste nood er een vangnet dient te zijn voor dakloze gezinnen werd in het najaar van 2017 een gezinsnachtopvang opgestart. Hier kunnen gezinnen terecht vanaf 18u en zijn er 4 gezinsplaatsen waar deze gezinnen terecht kunnen. Dit komt tegemoet aan zowel de vraag naar vroegere openingsuren als aan de bezorgdheid over de mix van kinderen met andere doelgroepen.

Sowieso zijn dakloze gezinnen een prioriteit. Vanuit verschillende diensten wordt er heel sterk ingezet om deze gezinnen zo snel mogelijk uit hun situatie van dakloosheid te krijgen en trajecten te doorlopen richting structurele oplossingen.

- In verband met dakloze jongeren: dit signaal wordt inderdaad via verschillende fora aangeduid. Jong Gent in Actie toont ook met regelmaat aan welke penibele situatie deze jongeren in moeten overleven. Vanuit de regie zijn er momenteel overleggen lopende met de jeugdhulp. Daarnaast is er sedert een aantal jaren ook een versnelde toewijs van een sociale woning mogelijk voor jongeren uit de jeugdzorg.

Kinderen en jongeren worden in het komende Armoedebeleidsplan als prioritaire doelgroepen bekeken.

- In verband met stijging van het aantal ouderen: vanuit de ouderenzorg werden reeds enkele acties opgezet om aan deze noden tegemoet te komen. Vanuit het departement Ouderenzorg werden bvb. acties ondernomen om sneller te kunnen doorverwijzen naar een assistentiewoning.

31

Nood aan grotere sensitiviteit rond armoede en diversiteit

Binnen schoolteams is er nood aan meer kennis en vaardigheden rond omgaan met kwetsbare leerlingen en met de diversiteit binnen de school. Er volgt soms een harde aanpak op het gedrag en de problemen die deze leerlingen stellen. Daardoor daalt de schoolmotivatie van deze leerlingen nog meer.

  • Enkele voorbeelden:

    • Kinderen/jongeren met een migratie-achtergrond en nieuwkomers uit een OKAN-traject worden vaker geconfronteerd met het watervaleffect. Ze worden naar beroeps- en buitengewoon onderwijs doorverwezen, ook al zijn ze cognitief sterk genoeg.
    • Ze staan zelf weinig stil bij hun eigen interesses of talenten. Ze ontwikkelen geen toekomstvisie. Onderschatting beïnvloedt hun zelfbeeld. Ze worden niet gestimuleerd of uitgedaagd om hoge(re) doelen voorop te stellen.
    • Door het hoofddoekenverbod in sommige secundaire scholen, rest er voor meisjes met hoofddoeken maar een beperkte keuze aan studierichtingen (vaak BSO).
    • Anderstalige/meertalige kinderen en jongeren die zich willen inschrijven in een nieuwe school/nieuwe richting krijgen de vraag of hun Nederlands wel goed genoeg is om mee te kunnen. Al te vaak beschouwen scholen anderstaligheid als beperking in plaats van als een talent.
  • Kinderen/jongeren die te laat komen, mogen het ganse eerste lesuur niet meer binnen. Daarom komen leerlingen vaak helemaal niet meer opdagen.
  • Kinderen/jongeren die definitief uitgesloten worden van school, krijgen vaak geen alternatief aanbod om hun studietraject verder te zetten. Bovendien gebeuren die schorsingen meestal na de ‘telling van de leerlingen’ in februari. Die telling bepaalt de middelen van de school voor het volgend schooljaar .
  • Bij bepaalde jongeren wordt er geen gevolg gegeven aan spijbelen. De school geeft op, CLB weet zich geen raad meer en jongeren hebben het gevoel een vrijgeleide te krijgen. De bestaande instrumenten zoals het Steunpunt Leerrecht-Leerplicht, het overleg spijbelactieplan, het netwerk samen tegen schooluitval, zijn te weinig gekend en hoogdrempelig.
  • Kinderen/jongeren die voor 1 vak niet geslaagd zijn, moeten tegen hun wil van richting veranderen terwijl ze voor de rest goed meekunnen (cfr rapport Unia).
  • Kinderen die hun getuigschrift basisonderwijs niet behalen en op basis van leeftijd overgaan naar 1B, blijven te vaak in de B-stroom/BSO hangen. Er wordt vanuit de lagere school te weinig info gegeven over de mogelijkheden die kinderen hebben na 1B. Men hangt een zware negatieve beladenheid vast aan instromen in 1B, terwijl je dit ook kan zien als een kans.
  • Met de ouders wordt enkel in één richting gecommuniceerd en vaak enkel over slechte schoolresultaten. Ouders worden nauwelijks echt betrokken bij de schoolcarrière van hun kind. Nochtans beschikken ze over een grote ervaringsdeskundigheid. Ook met de digitalisering kunnen veel ouders niet mee. Ze krijgen een login voor Smartschool maar kunnen hier niet mee werken. Soms hebben ze niet de vaardigheden, bezitten ze geen computer, kennen ze het systeem niet of zijn ze de taal niet machtig. Op deze manier lopen ouders belangrijke informatie mis.

Sommige scholen, leerlingenbegeleiders en brugfiguren doen heel erg hun best om leerlingen aan boord te houden. Zij worden echter overbevraagd.

Thema's:
Onderwijs, leren en ontplooiing, Jongeren, Armoede, Asiel en migratie, Vlaamse overheid
Opvolging:

  • Onderwijscentrum Gent ondersteunt, verbindt en inspireert kinderen en jongeren, ouders*, onderwijsprofessionals en hun partners, zodat kinderen en jongeren maximale ontplooiingskansen hebben om volwaardig deel te nemen aan de samenleving. Dit door in te zetten op thema's als welzijn, armoede, diversiteit, ouderbetrokkenheid, ... (https://stad.gent/onderwijscentrum-gent)
  • In het kader van de dag tegen armoede 2019, organiseert Onderwijscentrum Gent in samenwerking met het OCMW een vorming die open staat voor alle Gentse scholen.
  • De dag Tegen armoede 2019 staat in het teken van onderwijs. Er zullen extra acties gedaan worden om scholen te sensibiliseren en te mobiliseren om deel te nemen aan de dag tegen armoede op 17 oktober 2019.
  • In het kader van de dag Tegen armoede 2019 werd er samen met een aantal Gentse scholen een inspiratiebrochure opgemaakt zodat scholen die zelf aan de slag willen gaan rond armoedebestrijding hierin ideeën kunnen opdoen.

 

De Beweging voor Mensen met een Laag Inkomen en Kinderen (BMLIK) organiseert samen met haar ervaringsdeskundigen inspringtheaters ondermeer rond het thema onderwijs. Hierbij worden de kijkers geconfronteerd en gesensibiliseerd rond het thema, maar worden ze ook aangezet om actief mee te denken bij het zoeken van mogelijke oplossingen.

Een vaste vormingsmedewerker van het OCMW geeft samen met ervaringsdeskundigen workshops aan werknemers van Groep Gent, schoolteams en hulpverleners rond de impact van armoede. Aan de hand van getuigenissen brengen ervaringsdeskundigen hun kwetsbare verhalen en gaan in gesprek met de deelnemers zodat deze meer zicht krijgen op hun beleving en wat het betekent om te leven in kansarmoede.

'Kinderen eerst' is een werking van het OCMW Gent in het kader van de strijd tegen kinderarmoede.  Het betreft een onthaalfunctie in een aantal Gentse Scholen. We werken samen met een 50 tal scholen; in 18 scholen hebben we wekelijks of tweewekelijks een zitdag. Deze zitdag duurt gemiddeld 2 uur.  Met de andere scholen werken wij op vraag. Dit houdt in dat de school of de ouder/jongere rechtstreeks met ons contact kan opnemen om een afspraak te maken. Wij gaan voor deze afspraak ook langs op school of gaan eventueel op huisbezoek. Er kan ook op een andere plek worden afgesproken indien de ouder/jongere dit wenst.  Vanuit onze werking proberen we een antwoord te bieden op de vele welzijnsvragen die er in de scholen (school, ouders, leerlingen) leven.  We proberen via een outreachende aanpak meer gezinnen en jongeren te bereiken en op die manier als deelactor te proberen om het kinderarmoedecijfer te doen dalen.

Trajectbrugfiguren: Gaandeweg merken we dat de scholen die zich aanmeldden om een traject te starten rond ouderbetrokkenheid meer vragen hadden dan enkel dit item. Door de vraag te gaan verfijnen merken we dat de randvoorwaarden om te komen tot gedragen ouderbetrokkenheid onvoldoende zijn. De verschillende thema’s (meertaligheid, diversiteit, kansenbeleid, …) waarmee schoolteams  worstelen geven aan dat er nood is aan een integrale aanpak en het samen aanpakken van een breder schoolbeleid. Dit is volledig op maat en naar wens van de school. Door in gesprek te gaan, komt het gevoel van urgentie om meer in de diepte en op lange termijn te werken naar boven. Het besef van urgentie zorgt er ook voor dat er een wens naar verandering is. Deze verandering kan echter niet zomaar en plots gebeuren. Dit moet procesmatig, doelgericht en op lange termijn (met een maximum van 3 jaar) aangepakt worden.

Hierdoor worden de trajectbrugfiguren in een andere richting geduwd. Van ouderbetrokkenheid naar ondersteuning schoolbeleid. De urgentie om ons te verdiepen in andere thema’s komt aan de oppervlakte. De vragen zijn gebundeld rond het thema “superdiverse samenleving” (Dirk Geldof).De trajectbrugfiguren blijven vraaggestuurd werken en op maat van de school. Er dringt zich wel een andere aanpak (procesbegeleiding) en ondersteuning op. Deze bevindt zich zowel op het niveau van het schoolteam als op niveau van de trajectbrugfiguren  (voor welke doelgroep willen we wat doen en welke thema’s kunnen we al dan niet aanpakken, beroep doen op collega’s intern, extern?).

De Stap: CLB’s begeleiden het studiekeuzeproces van leerplichtigen. Indien de leerling zich in een grijze zone bevindt en dus niet duidelijk behoort tot een bepaald CLB (vb. hardnekkige spijbelaar, jongere in de integrale jeugdhulpverlening), kan deze leerling al dan niet met begeleider voor een persoonlijk gesprek over studiekeuze terecht bij De Stap.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

Vanuit Onderwijscentrum Gent zetten we in op het informeren, inspireren en sensibiliseren van schoolteams m.b.t. meertaligheid

Scholen ondersteunen in manieren om met de toenemende meertaligheid aan de slag te gaan en een rijke taalomgeving te stimuleren bij alle kinderen. Schoolteams, leraren en ouders krijgen tips om op een positieve en stimulerende manier aan de slag te gaan met meertaligheid. Via: website www.meertaligheid.be, vormingen en workshops (i.s.m. de PBD’s), tips en folders, proeftuinen en projecten. 

  • Conversatie op school

Conversatietafels in basisonderwijs bestaan al een aantal jaren, via het project ‘Conversatie op school’ (2017-2019) zijn we ook gaan experimenteren in het secundair onderwijs, met als resultaat de ‘Toolkit’. Conversatietafels hebben een dubbel doel: ouders die laag taalvaardig zijn in het Nederlands op een laagdrempelige manier oefenkansen bieden, en tegelijk ook de betrokkenheid van deze precaire groep ouders bij de school verhogen.

  • TRANSFAIR > sensibiliseren van schoolteams, ifv van sterker informeren en betrekken van ouders (van derdelanders) als het gaat over school- en studiekeuze

Sinds de zomer van 2018 loopt het project TRANSFAIR, met middelen van het Europees Fonds voor Asiel en Migratie (AMIF). De onderwijsloopbaan van derdelanders (inwoners met niet-EU-nationaliteit) verloopt vaak moeizaam, zeker tijdens de overgang van basis naar secundair of de stap van de eerste naar de tweede graad secundair. Ze komen niet altijd op de meest geschikte plek in het onderwijs terecht, wat gevolgen heeft voor hun latere onderwijsloopbaan en professionele carrière. Om dat aan te pakken, zet TRANSFAIR een veranderingstraject op met 7 Gentse scholen uit het basis- en secundair onderwijs, die onder begeleiding van Onderwijscentrum Gent, het Steunpunt Diversiteit en Leren (UGent) en de HoGent aan de slag gaan. Door ervaringen uit te wisselen, tools te ontwikkelen en methodieken uit te denken en uit te proberen, werken de deelnemende scholen aan een bewuster en krachtiger studiekeuzeproces, waarin ook de ouders en de leerlingen zelf een prominente plaats hebben.

  • Diversiteit > DISCO

Veel noden in het Gentse onderwijsveld als het gaat over diversiteit, maar om specifiek te weten wat er dan leeft en op welke vlakken scholen nood hebben aan ondersteuning of net goed bezig zijn, is er de Diversiteitsscreening Onderwijs (DISCO), die in samenwerking met het Steunpunt Diversiteit en Leren (UGent) afgenomen werd in de Gentse scholen. Op basis van de resultaten van die screening, die bij leraren de attitude en het bekwaamheidsgevoel inzake (omgaan met) diversiteit in kaart brengt, kunnen we dan als Onderwijscentrum concrete acties/beleid opzetten en gericht op zoek gaan naar partners.

32

Onderwijs niet langer betaalbaar voor iedereen

Onderwijs is vaak erg duur en we merken een toenemende commercialisering.

  • In het secundair onderwijs is er geen maximumfactuur. Vaak komen de meest kwetsbare leerlingen in de duurste studierichtingen terecht (hout, kapper, hotel, …). Soms kiezen jongeren om die reden een andere richting, starten ze zonder materiaal of haken ze af omwille van de kosten. Sommige scholen kopen zelf materiaal aan. Maar het is moeilijk om al het materiaal up to date te houden. Enkel als iedereen materiaal krijgt, werkt dit niet stigmatiserend.
  • De schoolfacturen zijn duur en onduidelijk.
  • Soms moet je eerst een groot voorschotbedrag betalen voor alle kosten van het komende schooljaar. Anders zit je zonder materiaal of schoolboeken in de klas.
  • Scholen werken meer en meer samen met commerciële boekenfirma’s als IDDINK die een agressief financieel beleid hanteren: op de onlinelijst is het onduidelijk welke boeken verplicht en welke optioneel zijn, de boeken zijn duur, als voor één kind binnen het gezin de boeken nog niet zijn betaald, krijgt de andere zijn boeken niet, er is geen samenwerking met de sociale dienst van de school, …
  • Kinderen/jongeren zijn de dupe van onbetaalde facturen: zij krijgen ze mee of worden erop aangesproken, ze krijgen hun rapport pas na betaling van de factuur, ze krijgen nota’s in hun agenda, … en ze worden zo nog eens geconfronteerd met de armoede waarin ze leven.
  • Toezicht/studie/buitenschoolse opvang na de schooluren wordt door de scholen vrij geregeld. Soms gebeurt het op school zelf, soms gecentraliseerd in een andere school, soms via STIBO of sociale tewerkstelling. Door de hoge kostprijs van buitenschoolse opvang in sommige scholen, trekken gezinnen weg. Dit werkt de sociale ongelijkheid verder in de hand.
Thema's:
Onderwijs, leren en ontplooiing, Vlaamse overheid
Opvolging:

IDDINK: Samen met partners wordt bekeken hoe we kunnen voorkomen dat de schoolloopbaan van kinderen en jongeren in gevaar gebracht wordt door commerciële boekenfirma’s als IDDINK die een agressief financieel beleid hanteren. Rond dit signaal zijn procedures lopende. IDDINK zal geen reclame meer kunnen maken via Klasse, er wordt bekeken om dit ook te kunnen uitbreiden naar andere tijdschriften en communicatiekanalen die schoolgerelateerd zijn.

Tijdens een overleg tussen Klasse en het Departement onderwijs en vorming in juni met was er een akkoord van zowel Afdelingshoofd Communicatie als afdelingshoofd Horizontaal Beleid om deze materie te escaleren. Voorlopig is er nog geen officieel standpunt ingenomen door het Departement Onderwijs en Vorming, maar de materie wordt wel nauw opgevolgd.  

Ondertussen wordt IDDINK als adverteerder bij Klasse geweigerd. Daarnaast besteedde Klasse ook inhoudelijk aandacht aan de schoolkosten en de rol van boekenleveranciers. https://www.klasse.be/182154/boekenleveranciers-voorkom-lege-boekentassen/ 

Samen Tegen Onbetaalde Schoolfacturen (STOS) zet in op begeleidingen van scholen bij het opmaken van een kostenbeleid.  Voor Gent zijn dit volgende scholen. Meer informatie kan je terugvinden op www.aanpakschoolfacturen.be 

  • Schooljaar 17-18: PHTI, Prov Middenschool, PHIS, Hotelschool Gent, BuSO Sint Jozef
  • Schooljaar 18-19: Hotelschool Gent (verlengd traject), KTA Mobi, Don Bosco Sint-Denijs-Westrem
  • Schooljaar 19-20: Sint Lucas Kunsthumaniora, Sint Lievenscollege Business, alle scholen OVSG

Vlaanderen is 1109 secundaire scholen en 2613 basisscholen rijk. Met 45 trajecten per jaar zal het nog enkele decennia duren voordat we met ons klein team alle scholen hebben bereikt. Daarom zijn we op zoek gegaan naar een manier om het werk dat we doen te verbreden om zodoende meer scholen te bereiken. Eén van de pistes is een train-the-trainer traject waarbij we onderwijsprofessionals coachen om soortgelijke trajecten binnen hun eigen scholengemeenschap/onderwijskoepel/organisatie/stad of gemeente te begeleiden. In het eerste jaar mikken we op een 8-tal begeleiders. Hier denken we aan de pedagogische begeleiders binnen de koepels, aan schoolopbouwwerkers, aan beleidsmedewerkers, aan onderwijsdiensten…, kortom een brede waaier van onderwijsprofessionals die scholen ondersteunen in het streven naar een kansenrijk onderwijs.

Vanuit Onderwijscentrum Gent en vanuit het Stedelijk onderwijs Gent zal dit traject gevolgd worden door enkele mensen zodat we met Gentse scholen aan de slag kunnen gaan rond kostenbeleid.

Ondertussen zette ook het Netwerk tegen Armoede stappen naar de Commissie Zorgvuldig Bestuur. Hier vind je meer informatie en ook de duidelijke richtlijnen van de Commissie als resultaat. 

Vervoersarmoede

  • De Beleidswerkgroep vervoersarmoede werkt een actieplan vervoersarmoede uit voor de nieuwe legislatuur. In afwachting van een plan vanuit deze werkgroep worden we wel geconfronteerd met concrete situaties die niet opgelost raken.
  • Overleg tussen Onderwijscentrum Gent, Mobiliteitsbedrijf, De Lijn en de Dienst asiel- en vluchtelingenbeleid n.a.v. de problemen die zich voor deden bij de invoer van de MOBIB-kaart. Het gaat over het op elkaar afstemmen van de communicatie vanuit de Lijn en de Stad, het vereenvoudigen van de procedure voor aanvraag voor kinderen zonder papieren o.m. door ervoor te zorgen dat foto en aanvraag samen kunnen doorgestuurd worden naar Katrien Van Gelder, het tijdig informeren van de brugfiguren over welke kinderen niet over een foto beschikken (rekening houdend met de GDPR), de lange wachttijden en opnieuw de klasuitstappen.
  • Probleem van GDPR: lijsten met contactgegevens en foto's uit het rijksregister mogen niet meer doorgegeven worden aan de Lijn voor automatische toekenning van de buzzy pass/ MOBIB kaart. Er worden acties opgezet vanuit het migratieforum.

33

Een tweede kans met financiële drempels

Mensen die tweedekansonderwijs volgen, komen niet in aanmerking voor een studietoelage, gratis studie-ondersteuning, …

Thema's:
Onderwijs, leren en ontplooiing, Jongeren
Opvolging:

  • De Stap maakt je gratis wegwijs in alle mogelijkheden van volwasseneneducatie in Oost-Vlaanderen. Samen met de leerloopbaancoaches wordt op zoek gegaan naar een opleidingstraject op maat.  (https://www.destapgent.be/)

    • Enkele acties: investeren in leerloopbaanbegeleiding met kennis over het volledige onderwijs- en opleidingslandschap, verder inzetten op levenslang leren het aanbieden van informatiebemiddeling, trajectbegeleiding en coaching op maat van de lerende, het aanbieden van persoonlijke hulp bij digitaal ongeletterden (face-to-face), samenwerkingsverbanden uitbouwen , netoverstijgend samenwerken,…
    • Op onze agenda – nabije toekomst  - staat alleszins een uitwisseling over werking De Stap/WW aan de brugfiguren in Gent , medewerking aan het Techniekfestival in Flanders Expo en Future Fest in VDAB Wondelgem, medewerking aan traject MAACT OCMW Gent in de Krook,enz…
    • Onze vernieuwde De Wijze Stap  2019 is sedert 13 mei beschikbaar zijn. Ook daar wordt levenslang leren meer in de kijker gezet vanuit de vrije tijd, de beroepsgerichte opleidingen en de diplomagerichte trajecten.
    • De Stap heeft een signaalfunctie. Dit signaal wordt in overleg met partners, (lokaal) beleid ,… telkens opnieuw vanuit onze unieke positie (neutraal, netoverstijgend, los van een opleidingsinstelling,…)meegenomen/gesignaleerd.
    • Na GOAL – Guidance and orientation for Adult Learners – ERASMUS+ project GOAL – Guidance and Orientation for Adult Learners werd een lerend netwerk leerwinkels (dit netwerk bestaat uit de huidige leerwinkels in Vlaanderen) geïnstalleerd. Ook dit signaal wordt via dit lerend netwerk verder .  meegenomen/gesignaleerd. Partner in Operatie Geslaagd en lid van de kernwerkgroep volwasseneneducatie OC Gent
  • Word Wijs! biedt ongekwalificeerde jongeren tussen 17 en 25 jaar die wonen, werken of studeren in Gent – gratis en op vrijwillige basis – informatie en coaching bij het kiezen, studeren en behalen van een kwalificatie of een diploma secundair onderwijs met als doel hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. (https://destapgent.be/wordwijs)

 

Gratis studieondersteuning voor studenten voortgezet onderwijs

  • Auxillia: studenten voortgezet onderwijs kunnen bij Auxillia terecht voor gratis studieondersteuning.
  • Woensdagklas: Ex-OKAN leerlingen uit de toren van Babel die voortgezet onderwijs volgen kunnen voor gratis studieondersteuning terecht bij de Woensdagklas. 

 

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

34

Het M-decreet mist zijn doel

Het M-decreet is binnen het reguliere onderwijs niet alleen zwaar voor leerkrachten. Het werkt vaak ook demotiverend voor de leerling. Cognitief sterkere leerlingen ergeren zich aan cognitief zwakkere leerlingen en de cognitief zwakkere leerlingen geraken gefrustreerd omdat ze harder moeten werken en toch slechtere punten halen. Binnen het buitengewoon onderwijs ontstaat een verschuiving en komt een steeds grotere concentratie aan leerlingen met zwaardere problemen voor. Er is onvoldoende ondersteuning om de doelstellingen van het M-decreet kwalitatief te verwezenlijken. Hierdoor voelen verschillende actoren zich onvoldoende gewapend om met de huidige diversiteit in de klas om te gaan en iedereen de aandacht en ondersteuning te bieden waar hij/zij recht op heeft.

Thema's:
Onderwijs, leren en ontplooiing, Jongeren, Vlaamse overheid
Opvolging:

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

Binnen het dagelijks bestuur van LOP Gent basisonderwijs en binnen de werkgroep buitengewoon onderwijs komt dit thema regelmatig aan bod en indien nodig wordt een initiatief genomen om stappen te zetten naar de Vlaamse overheid.

35

Schools aanbod sluit onvoldoende aan op de interesses van jongeren

Niet alle opleidingen worden op alle niveaus gegeven (vb. sportopleiding niet op BSO-niveau, schrijnwerkerij niet op TSO-niveau, ...). Daardoor kunnen jongeren niet volgen wat hen interesseert op hun schoolniveau.

Thema's:
Onderwijs, leren en ontplooiing, Jongeren
Opvolging:

Vanuit het Onderwijscentrum Gent worden binnen het inspiratietrajecten Operatie Geslaagd 15 Gentse secundaire scholen begeleid via intervisies en een Massive Open Online Course om een schoolspecifiek actieplan opstellen, waarmee ze inzetten op meer gekwalificeerde uitstroom. Het centrale thema is een autonomieversterkend en verbindend schoolklimaat en hierin is natuurlijk bij uitstek aandacht voor het inspelen op de interesses van jongeren.

Levenslang leren staat centraal in een veranderende samenleving – er zijn naast het schoolse aanbod ook ruime mogelijkheden om bij te leren na/naast het leerplichtonderwijs. De Stap informeert jongeren hierin. Neutrale , netoverstijgende en domeinoverstijgde leerloopbaanbegeleiding vanuit een helikopterperspectief op trajecten in secundair onderwijs én in trajecten na het secundair onderwijs  in volwasseneneducatie.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

De digitale tienerpas 

De Tienerpas is een tool waarmee jongeren inzicht en eigenaarschap krijgen in eigen talent, als hefboom voor keuzes in hun onderwijsproces en op de arbeidsmarkt. Het is een digitaal talentportfolio van de leerling, op maat van een tienerleven.

Elke jongere heeft het eigenaarschap over de eigen Tienerpas. De tool gaat dus niet over de jongere, maar is van de jongere. Die documenteert zelf eigen talenten en passies en krijgt zo een handleiding van zichzelf.

Op die manier krijgt de leerkracht als coach een houvast voor het voeren van talentgesprekken. De Tienerpas kan ook gebruikt worden als feedback- of reflectie-instrument, als basis voor een leerling- en-oudergesprek, enz.

De Tienerpas sluit aan bij de nieuwe eindtermen binnen het secundair onderwijs en biedt de leerling inzicht in een eigen mogelijk leertraject, waarbij eigen talenten maximaal zichtbaar worden gemaakt en keuzes hierop afgestemd kunnen worden.

Waarom?

Op onze Vlaamse scholen leren onze leerlingen in de eerste plaats wat eindtermen voorschrijven. Het maken van een studiekeuze in overeenstemming met de passies en talenten van leerlingen wordt al ad hoc door gepassioneerde leerkrachten in kaart gebracht, meestal zonder systematische opvolging. Vooral jongeren uit kansengroepen krijgen niet altijd de kans om een goed geïnformeerde, bewuste keuze te maken die aansluit bij hun talenten en competenties. Tienerpas kan hier een antwoord op geven: http://pro.vanbasisnaarsecundair.be/onderzoeksresultaten

Impact

Door het gebruiken van de Tienerpas, geven we jongeren een taal om zichzelf in kaart te brengen en hier in een veilige context over te spreken met volwassenen. Op die manier verhoogt hun zelfkennis. We maken kinderen en jongeren sterker om levenskeuzes te maken en verhogen ouderbetrokkenheid. Bij uitbreiding kan de tool gebruikt worden door iedereen die op zoek wil naar eigen talenten, dus op termijn ook door werkzoekenden, in samenwerking met VDAB-loopbaanbegeleiders enz.

Jazz project - Kompanjon

De overstap van het lager naar secundair onderwijs voor jongeren uit de kansengroepen verloopt niet altijd makkelijk.  Al te vaak worden deze jongeren vroegtijdig naar de B-stroom gestuurd. Een verkeerde studiekeuze kan leiden tot demotivatie en soms ook tot een vroegtijdige schooluitval.  Uit de ervaringen stellen we vast dat de ouders soms maar moeizaam de weg naar informatie over het secundair onderwijs vinden. Het aanbod is groot en divers, maar ook complex voor mensen die minder vertrouwd zijn met de organisatie van het onderwijs in Vlaanderen. Een goed overwogen advies van de klasleerkrachten is uiterst belangrijk, dit advies wordt door de ouders doorgaans gevolgd. (zie ook onderzoek Transfair). Kompanjon vzw komt aan deze nood een stuk tegemoet via het specifieke project: Jongeren-aan-zet waarbij er met studenten aan huis gewerkt wordt met jongeren vanaf het 5de  leerjaar basisonderwijs. De ondersteuning en coaching zet in op: talenten en mogelijkheden, leren leren, zelfstandig werken, planning en organisatie, kennis van de structuur van het secundair onderwijs, zinvolle vrijetijdsbesteding … Hierbij werken we ook samen met het Beroepenhuis.

36

Nood aan brugfiguren in het secundair onderwijs

Net als in het basisonderwijs, slaat het project brugfiguren in het secundair onderwijs belangrijke bruggen tussen school en ouders. De brugfiguren fungeren als een soort coach die leerling en ouders kan begeleiden in het maken van een studiekeuze en hen kan helpen oriënteren (vb. na OKAN-onderwijs). Een verlenging van het project lijkt zinvol.  

Thema's:
Onderwijs, leren en ontplooiing, Jongeren
Opvolging:

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

De brugfiguren worden verder uitgebreid.

Een van de doelstellingen van De Stap is  (Lerende) netwerken en samenwerkingsverbanden verstevigen en verder uitbouwen. Brugfiguren zijn hierin een belangrijke partner. Op 7/6 staat een werkoverleg/uitwisseling brugfiguren  en vorming over de werking van De Stap op het programma

Via de projectoproep van het OCMW wordt in HTISA een brugfiguur ingezet voor de tweede en de derde graad van het Secundair Onderwijs

37

Moderne slavernij®

Bulgaren, Roma en andere kwetsbare groepen werken vaak in uitbuitende omstandigheden. Ze wonen samen in panden waar ze dagelijks opgehaald en teruggebracht worden met een busje. Er is zowel sprake van matrassenverhuur in slechte panden als van uitbuiting op het werk. Het gaat vooral om tewerkstelling binnen de vleesindustrie en de tuinbouwindustrie. Ze presteren te lange werkdagen tegen een veel te laag loon. In sommige gevallen gaat het ook om zwartwerk. Daardoor zijn ze niet verzekerd en hebben ze geen recht op sociale voordelen. Soms gaat het om hallucinante verhalen: opgesloten worden tot het werk gedaan is, een arbeidsongeval met diepe wonde die niet wordt verzorgd en waarmee mensen moeten blijven doorwerken, ….

Thema's:
Werk, Racisme en discriminatie, Wonen, Asiel en migratie
Opvolging:

  1. Situering

Dat zijn allemaal gevolgen van ‘in het zwart werken’. Probleem is dat deze doelgroepen hetzij niet weten dat ze illegaal tewerk gesteld zijn, hetzij dit noodgedwongen doen, omdat ze geen andere keus hebben. En dat ze niet op de hoogte zijn of niet aangesloten zijn bij een vakbond. Of geen netwerk hebben om zich daarrond te informeren/adviseren….Daar komt het in essentie op neer.  Als ze bijvoorbeeld contact zouden hebben met iemand van het A-tiem (zie signaal 41, noodgedwongen zelfstandig), dan kan deze medewerker hen op hun rechten/plichten/situatie wijzen en evt. verder helpen of doorverwijzen.

  1. Wie is errond actief ?

De vakbond is actief rond dit thema. Dit is waar zij toe komen. 

Sommige buitenlandse werkgevers maken gebruik van buitenlandse statuten die heel wat slechtere arbeidsvoorwaarden kennen dan de Belgische statuten. Dat is heel het probleem van zogenaamde ‘vlaggenschippen’ en ‘dekmantelbedrijven’, om de Belgische wetgeving te omzeilen en uit het buitenlandse statuut het grootste voordeel te halen.

De vakbonden proberen zicht te krijgen op het fenomeen. In het artikel ‘Slowaakse slaven in de transportsector’ van De Morgen, 21/3/2019, lezen we hoe de socialistische vakbond BTB Transport en Logistiek hierover onderzoek voert en daarom naar de voormalige Oostbloklanden trok om dergelijke bedrijven in kaart te brengen. Naar aanleiding van dit onderzoek brachten ze een ‘Zwartboek Sociale dumping – deel 4 ‘ uit. Ze probeerden dan in België het filiaal te vinden, maar kwamen vaak uit op postbusadressen bij een leeg gebouw… Het ging in totaal om zo’n 70-tal firma’s.

De vakbond omschrijft buitenlandse chauffeurs die onwettelijk voor Belgische vlag rijden als ‘moderne slaven’, maar de werknemers zien het meestal anders. Het is geen pretje, maar ze verdienen hier wel een veelvoud van thuisblijvers en dus blijven ze komen. (Slowaaks brutoloon van 700 euro + aangevuld met dagvergoedingen om onkosten te betalen) . Aldus het artikel.

38

Nood aan aangepast werk voor laaggeschoolden

Er is te weinig aangepast werk voor kwetsbare laaggeschoolden (jongeren met een BSO of TSO- diploma, anderstaligen, …). Daardoor leveren intensieve sollicitatietrainingen en nazorg na doorstroming weinig op. Ze vinden geen job waarvoor ze werden opgeleid of enkel een interim job en hebben daardoor een laag inkomen. Ook na een eerdere job kunnen ze nauwelijks aan de slag ondanks de opgedane ervaring.

Thema's:
Werk, Jongeren, Vlaamse overheid
Opvolging:

1. Omgevingsanalyse

zie beleidsnota Werk en Economie , blz 37 https://stad.gent/sites/default/files/media/documents/Beleidsnota%20Werk%20en%20sociale%20economie%202020-2025.pdf

Het genoemde signaal 38 is slechts één onderdeel/symptoom van een veel grotere en complexere problematiek/uitdaging op de arbeidsmarkt. In het kort :

  • Te lage participatie van specifieke groepen in de bevolking. Mensen met een migratieachtergrond, personen met een arbeidshandicap, laaggeschoolden en +-ers zijn te weinig aan de slag.
  • Terwijl Gent meer jobs heeft dan werkzoekenden, blijven heel wat mensen (langdurig) werkzoekend. Er is sprake van een echte mismatch tussen wat gevraagd en aangeboden wordt op de arbeidsmarkt !
  • De evolutie naar een arbeidsmarkt met een groter belang voor hoger gekwalificeerde jobs, ten koste van het middensegment, zet zich voort ! Vooral aan de bovenkant van de arbeidsmarkt, bij de geschoolde jobs, kampt men met een aanzienlijk aantal knelpuntvacatures.
  • De sociale economie biedt kansen aan mensen voor wie de stap naar de reguliere economie te groot is. Er zijn momenteel zo’n 1.500 personen in tewerkgesteld. De vraag naar werk binnen de sociale economie is echter groter dan het aantal beschikbare plaatsen.

 

  1. Het nieuwe Bestuursakkoord  (2019-2024)

Omvat een aantal ambities inzake Werk :
•    (...) richten we in samenwerking met een aantal partners een House of Skills op. Daarin ontwikkelen we loopbaanprogramma’s om werkenden en werkzoekenden met een beperkte afstand tot de arbeidsmarkt te helpen zich verder te ontplooien. Zo worden mensen weerbaarder en kunnen ze beter om met de uitdagingen van een bewegende arbeidsmarkt en conjunctuurschommelingen.
•    We zorgen voor een actieve begeleiding van Gentenaars, met speciale aandacht voor de meest kwetsbaren. We verbinden daarom de bestaande begeleidingsprogramma’s bij VDAB en andere partners. De klemtoon ligt op de verwerving van 21ste-eeuwse vaardigheden.  De begeleiding gebeurt gedifferentieerd, op mensenmaat en op basis van een realistisch stappenplan dat de werkzoekende zelf mee aanstuurt. We stimuleren levenslang leren voor zowel werkenden als werkzoekenden om hun persoonlijke ontwikkeling en inzetbaarheid op de arbeidsmarkt te verhogen. We werken hiervoor samen met het jeugdwelzijnswerk, het onderwijs en andere partners.

  1. Tijdens een gezamenlijk forum van het Lokaal Welzijnsbeleid

kwamen de signalen mbt jongeren aan bod. Rond het thema onderwijs, werk en jongeren werden enkele insteken en suggesties gegeven. verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

4. Het Arbeidspact : samen werken aan de Gentse arbeidsmarkt van de toekomst

De Stad Gent, VDAB en de sociale partners lanceerden op 2 juli 2019 een ambitieus Arbeidspact voor Gent. Met om te starten twintig acties helpen ze samen 2.500 werkzoekende of anders-actieve Gentenaars aan werk. Het arbeidspact is een soort collectieve agenda met een groot aantal pijlers. Daar zijn allerlei projecten onder te plaatsen.Het pact richt zich ook op de arbeidsmarkt van de toekomst: inclusieve werkvloeren, levenslang leren en werkbaar werk staan centraal.

Het beheer ervan ligt in handen van de stuurgroep van het Arbeidspact. De omzetting in de praktijk gebeurt door Gsiw (Gent, stad in werking) (een breed partnerschap op Gents grondgebied met actoren op vlak van werk, begeleiding, loopbaan, opleiding, onderwijs

De inhoudelijke lijnen van het Arbeidspact staan omschreven in de beleidsnota ‘Werk en Sociale Economie’ (ddd 20 okt 2020). Je vindt er het opzet & de visietekst, de 3 belangrijkste doelstellingen, de 3 sporen en de horizontale actielijnen. En ook de plannen, projecten en voorziene acties.

We verwijzen in het kader van signaal 38 naar enkele toepasselijke projecten. Meer info in de genoemde beleidsnota.  

  • Matchmakers (van school naar werk): verbinden onderwijs en arbeidsmarkt. (blz 16)
  • Leren op de werkvloer voor iedereen  (van school naar werk) : duaal leren (blz 17)
  • Jobteam Gent : (weer aan het werk) (blz 18)
  • Bijkomende initiatieven(blz 19) : Hier worden een reeks initiatieven genoemd om specifieke groepen die sterk ondervertegenwoordigd worden op de arbeidsmarkt te stimuleren en ondersteunen om stappen naar werk te zetten: asielzoekers, langdurig werkzoekenden, vrouwen met een migratie-achtergrond.

https://stad.gent/sites/default/files/media/documents/Beleidsnota%20Werk%20en%20sociale%20economie%202020-2025.pdf

5. Het project Digital skills van GSIW 

Met het project Digitaal Werkt! wil Stad Gent extra inzetten op het ondersteunen van werkzoekenden die tegen problemen aanlopen omdat ze weinig of geen digitale vaardigheden hebben. Ook in de zoektocht naar werk gebeurt er steeds meer online: vacatures zoeken, je VDAB-dossier beheren, interimkantoren die loonfiches en dergelijke digitaal doorsturen… Maar ook het hebben van een e-mailadres, een goede profielfoto of de weg kunnen vinden naar een sollicitatie via je smartphone zijn tegenwoordig bijna onmisbaar als je werk zoekt.

Het project gaat uit van het partnerschap “Gent, stad in werking” en werkt op 3 sporen:

  • Vorming voor werkzoekenden rond digitale vaardigheden
  • Vorming voor arbeidsbemiddelaars
  • De ICT-Steward

 

6. Addendum Arbeidspact : relancemaatregelen Corona (sept 2020)

Voor mensen die reeds voor COVID langdurig op zoek waren naar werk , is het nog moeilijker geworden een job te vinden. Daarenboven wordt ook niet iedereen even hard getroffen door de crisis. Zo vallen werknemers uit de ‘flexibele schil’(bijvoorbeeld uitzendarbeid of andere flexibele arbeidsvormen) buiten het vangnet van de tijdelijke werkloosheid.

Op langere termijn blijven de uitdagingen voor de arbeidsmarkt echter dezelfde. De transitie naar digitaal werken is zo mogelijk nog versneld door COVID. Het blijft belangrijk om nu niet alleen de ‘brand te blussen’ maar om meteen toekomstgericht te heropbouwen.

De situatie die ontstaan is door COVID vraagt om relancemaatregelen, die de nieuwe en acute problemen op korte termijn aanpakken. Stad Gent maakte daarom 775.000 euro extra vrij voor relancemaatregelen rond Werk en Sociale Economie. Stad Gent ondersteunt de relance voor de Gentse arbeidsmarkt op vijf domeinen. (blz 29).

7. Extra : Oproep voor innovatieve projecten (dec 2020)

Nog steeds in het kader van het Arbeidspact, stellen we vast dat er extra ingezet moet worden op enkele complexe uitdagingen die tot nogtoe onderbelicht bleven. Daarom trekt de stad 600.000 euro uit om  En innovatieve projecten te ondersteunen, die lopen van 1 mei 2021 tot 31 mei 2023.

8. Sociaal Innovatiefonds

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Open Knowledge Belgium gaat hierop verder: HackYourFuture Lab @Ghent. Meer info 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Sociale Kruideniers Gent gaat hierop verder: Solidaire Kruidenier Meulestede Pilootproject. Meer info

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Refu Interim gaat hierop verder : Project Refu Recruit. Meer info

Meer info in de lange versie versie van de opvolging

39

Overgang onderwijs naar werk en omgekeerd loopt niet vlot

Jongeren worden op school te weinig voorbereid op de arbeidsmarkt.  Wanneer jongeren na een tijdje werken toch een diploma willen behalen, blijkt de terugkeer naar onderwijs heel moeilijk. Vaak kunnen ze pas opnieuw gaan studeren na fiat van de VDAB, de RVA of in sommige gevallen het OCMW. Tenminste als ze een vervangingsinkomen willen behouden zonder ook nog te moeten solliciteren. De enige uitzondering hierop zijn de opleidingen tot knelpuntberoepen.

Thema's:
Werk, Jongeren, Onderwijs, leren en ontplooiing
Opvolging:

Onderwijscentrum Gent ondersteunt, verbindt en inspireert kinderen en jongeren, ouders*, onderwijsprofessionals en hun partners, zodat kinderen en jongeren maximale ontplooiingskansen hebben om volwaardig deel te nemen aan de samenleving. Onderwijscentrum Gent doet dit door onder andere te werken rond het thema arbeidsmarkt door mee te werken aan een sterke wisselwerking tussen onderwijs en arbeidsmarkt, waarbij de jongere centraal staat. (https://stad.gent/onderwijscentrum-gent/arbeidsmarkt).

Enkele voorbeelden van projecten:

  • Partner onderzoeksproject: "duaal leren als hefboom voor jeugdwerkgelegenheid in grootsteden"
  • Binnen het project Skills Navigator wordt er oa ingezet op het installeren van WerkGeversArrangement/WerkPlekLeren rekening houdend met de nodige skills en schoolgaande/werkende/werkzoekende jongeren (16-26jarige) beter of opnieuw te oriënteren.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

De Stap is expert in leerloopbaanbegeleiding 

  • De Stap ontwikkelt jaarlijks de brochure De grote stap. Secundair onderwijs in de regio Gent met het volledige overzicht van de scholen, netoverstijgend en de brochure De wijze stap. #LevensLangLeren Oost-Vlaanderen. Het is belangrijk dat een volledig, compleet en correct overzicht gegeven wordt over ALLE opleidingsmogelijkheden.
  • Leerwinkel Oost-Vlaanderen  het expertisecentrum onderwijs en opleiding ondersteunt CLB, arbeidstrajectbegeleiders, studietrajectbegeleiders, OCMW-begeleiders, hulpverleners in welzijn en gezondheid. in functie van onderwijsloopbaan/leerloopbaan vragen van de cliënt.
  • De Stap werkt samen, wisselt uit en ondersteunt bij de overgang onderwijs-arbeidsmarkt  en terugkeer naar onderwijs/opleiding. Samenwerken met de werkwinkels, VDAB, erkende centra voor loopbaanbegeleiding en samenwerken met partners uit onderwijs, arbeidsmarkt, welzijn en cultuur om ongekwalificeerde uitstroom terug te dringen en jeugdwerkloosheid tegen te gaan.
  • Acties: Techniekfestival, Future Fest VDAB, Cultuurmarkt, Jobbeurs Gent  SID-in studiedag voor professionelen (doelgroep: ICLB Gent, CLB GO! Gent, VCLB Gent en leerlingenbegeleiders in secundair en begeleiders hoger onderwijs)

 

Wijs aan’t werk (WAW) neemt leerlingen uit de 3de graad secundair onderwijs mee op sleeptouw en informeert hen correct over hun eerste stappen op de arbeidsmarkt. WAW is het kosteloze vormingsaanbod waarin leerlingen op een prikkelende wijze geïnformeerd worden over starten als werknemer.  Meer info

 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Open Knowledge Belgium gaat hierop verder: HackYourFuture Lab @Ghent. Meer info 

40

Interim zonder einde

Mensen die beginnen met interim-arbeid krijgen vaak de belofte van een vast contract na 6 maanden. De realiteit leert dat dit niet gebeurt. Soms wordt zelfs langdurig gewerkt met dagcontracten. De betaling is vaak niet in orde. Ze blijven tot 6 jaar via interim tewerkgesteld in hetzelfde bedrijf, ….

  • De duurtijd van de uitzendopdracht tot 12 maanden of langer stijgt jaarlijks, tot 19,8% in 2015.

Bron: Federgon 2015

Thema's:
Werk
Opvolging:

Met betrekking tot het gebruik van dagcontracten:

In mei 2017 vroeg de Minister van Werk aan de sociale partners in de Nationale Arbeidsraad (NAR) om een grondige evaluatie te maken van het systeem van de opeenvolgende dagcontracten in uitzendarbeid. Na lange onderhandelingen werd er in juli 2018 een akkoord bereikt. Dit akkoord diende als basis voor cao nr. 108/2.1 De datum van inwerkingtreding van deze cao is 01/10/2018.

Eén van de nieuwe afspraken betreft het globaal engagement om over een periode van 2 jaar te komen tot een vermindering met 20% van het aandeel opeenvolgende dagcontracten ten opzichte van het totale aantal uitzendcontracten.

Gewone dagcontracten zijn toegestaan zonder enige procedure of informatieverplichting. Daarnaast is ook het gebruik van de opeenvolgende dagcontracten toegestaan, op voorwaarde dat er een nood aan flexibiliteit kan bewezen worden. Opeenvolgende dagcontracten voor uitzendarbeid worden gedefinieerd als “de arbeidsovereenkomsten voor uitzendarbeid bij eenzelfde gebruiker, die elk een looptijd van vierentwintig uur niet overschrijden, en die elkaar onmiddellijk opvolgen of hooguit gescheiden worden door een feestdag en/of door de gewone inactiviteitsdagen die binnen de onderneming van de gebruiker gelden voor de categorie van werknemers waartoe de uitzendkracht behoort.”

In cao 108 wordt aangegeven dat opeenvolgende dagcontracten voor uitzendarbeid bij eenzelfde gebruiker alleen toegestaan zijn voor zover de nood aan flexibiliteit voor het gebruik van opeenvolgende dagcontracten wordt bewezen door die gebruiker.

“De nood aan flexibiliteit wordt door de gebruiker bewezen voor zover en in de mate dat het werkvolume bij de gebruiker afhankelijk is van externe factoren of het werkvolume sterk fluctueert of gekoppeld is aan de aard van de opdracht.”

Het is de bedoeling om vanaf 2018 te komen tot een aanzienlijke vermindering van het aandeel opeenvolgende dagcontracten ten opzichte van het totale aantal uitzendcontracten.

De verwezenlijking van deze doelstelling zal gemeten worden via de door de RSZ aangeleverde trimestriële gegevens. Het refertejaar (beoordelingsjaar) wordt het jaar 2016. Zodra de cijfers met betrekking tot de jaren 2018 en 2019 beschikbaar zijn, volgt de beoordeling van het naleven van dit engagement. Indien uit deze beoordeling zou blijken dat de doelstelling niet werd behaald, dan engageren de sociale partners zich om dwingendere maatregelen af te spreken. Nadien wordt er om de 2 jaar een evaluatie gehouden.

Daarnaast zal ook het oneigenlijk gebruik van opeenvolgende dagcontracten bestreden worden via een oproep aan alle actoren om de engagementen en procedures, voorzien in cao nr. 108, strikt na te leven. De haalbaarheid van een vermindering moet steeds op ondernemingsvlak worden bekeken, rekening houdend met de specifieke bedrijfsactiviteit en moet worden afgestemd met de vakbondsafvaardiging, indien aanwezig. Er werd ook overeengekomen dat het gebruik van opeenvolgende dagcontracten een uitzondering omwille van economische redenen moet blijven en dus geen businessmodel op zich mag zijn.

< https://federgon.be/fileadmin/media/pdf/nl/COM201848_Brochure_ODC_Klant-gebruiker.pdf

Controleorgaan - bevoegdheid

Indien er bezwaren tegen het gebruik van opeenvolgende dagcontracten worden gemaakt in de ondernemingsraad (of bij ontstentenis de vakbondsafvaardiging), kan een individueel dossier aanhangig worden gemaakt op het niveau van het paritair comité (verzoeningsbureau) van de sector waartoe de onderneming van de klantgebruiker behoort. De bezwaren geformuleerd door de ondernemingsraad (of bij ontstentenis de vakbondsafvaardiging) dienen te gaan over het bewijs van de nood aan flexibiliteit. Het Paritair Comité kan zich alleen uitspreken over individuele dossiers en mag alleen interpretaties geven in overeenstemming met het kader dat werd opgelegd door de cao gesloten in de NAR. De Paritaire Comités kunnen dus niet raken aan het principe dat (opeenvolgende) dagcontracten toegelaten zijn. Ze mogen geen bijkomende beperkingen opleggen of andere punten doorvoeren met een algemene draagwijdte.

Sanctie: Wanneer de gebruiker de nood aan flexibiliteit niet kan bewijzen in het kader van de hierboven vermelde informatie en raadplegingsprocedure, is het uitzendbureau aan de uitzendkracht, bovenop het loon, een vergoeding verschuldigd die overeenstemt met het loon dat had moeten betaald worden indien er een arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid van twee weken zou zijn gesloten.

https://www.serv.be/sites/default/files/documenten/SERV_20170612_UitzendarbeidEnFlexibiliteit_RAP_StIA.pdf

Actueel:

Na een absolute piek in 2018 kwam er in het najaar 2018 een beetje krimp in de Belgische uitzendsector. Federgon liet toen optekenen door De Tijd dat dit een gevolg kan zijn van de toenemende omzetting van tijdelijke (interim)contracten in vaste contracten. Dat kan dan weer te maken hebben met de nijpende schaarste op onze arbeidsmarkt. Deze trend zette zich voorzichtig door in 2019, todat in 2020 corona toesloeg. Corona heeft veel impact gehad op uitzendarbeid. Vooral tijdens de eerste lockdown werd veel uitzendarbeid stopgezet waardoor een kwetsbare groep zwaar betaalde voor de gezondheidscrisis. Tijdens de 2de lockdown in het najaar van 2020 werd er minder hard gesnoeid in interimarbeid.

Stad Gent heeft een sectorale overeenkomst onderhandeld met Travi (het vroegere VFU) met ook aandacht voor die interimmers die op zichzelf niet uit die kortdurende opdrachten geraken. Deze overeenkomst is ingegaan op 1 januari 2021 en loopt 2 jaar. 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Refu Interim gaat hierop verder: Project Refu Recruit. Meer info

41

Noodgedwongen in zelfstandig statuut®

Van meer en meer werknemers wordt gevraagd om als zelfstandige te werken (medewerkers in een kapperszaak, leverdiensten, vervoerdiensten, kinderopvang, …). Daarnaast weten sommige mensen zelfs niet dat ze zelfstandig zijn (schijnzelfstandigheid). Mensen hebben niet altijd de knowhow om hun sociale zekerheid te regelen en worden vaak onvoldoende ondersteund. Ze weten niet dat ze zelf moeten instaan voor sociale zekerheid door een bijdrage te betalen. Daardoor zijn ze niet in orde met de ziekteverzekering en worden ze niet betaald als ze ziek zijn. Ze begrijpen niet dat er gevolgen zijn voor hun pensioen. Als de aangiftes (belastingen, sociale zekerheid) niet correct gebeuren, riskeren ze hoge facturen en zelfs boetes. Als gevolg daarvan komen ze in de problemen: schulden, faillissement, …

Thema's:
Werk, Asiel en migratie
Opvolging:

  1. Het signaal is niet meer, zoals vorige keren,  beperkt tot de  doelgroep van de IEM’ers, (Intra-Europese Migratie) maar het is breder, strekt zich uit over diverse (zwakkere) groepen van de samenleving. Welke groepen ? bijvoorbeeld jongeren (kappers), transportsector, ……
  2. Is het dan opgelost bij de de Intra-Europese migranten  ?

Volgens gesprek met (13/2/2019) en cijfers van consulent Luc Van Den Berge van Dienst Welzijn en Gelijke Kansen (Luc is intussen met pensioen en zijn taak wordt alsdusdanig niet verdergezet) was het probleem vooral het gevolg van de fasering van de toegang van nieuwe EU-landen tot de EU-arbeidsmarkt. Het zelfstandigenstatuut bood de mogelijkheid om toch toegang te krijgen, zij het dan onder een ander statuut dan werknemer. Deze voorgaande beperking is nu opgeheven. En dat zien we ook in de cijfers, volgens Luc. De meest recente cijfers uit de Kruispuntendatabank Sociale Zekerheid tonen aan dat het fenomeen teruggelopen is in de periode 2011-2016.  Bijvoorbeeld bij Bulgaarse mannen en vrouwen is het percentage ‘zelfstandigen’ (wij zien : schijnzelfstandigen) gehalveerd in 5 jaar tijd.

3. Maar, de praktijk toont aan dat het probleem echter nog steeds bestaat ! 

3.1. Volgens Marie-Astrid Balcaen, coordinator van het ESF-project het A-tiem,  

Het probleem van schijnzelfstandigheid komt nog regelmatig naar binnen de groep van de Intra-Europese Migranten, waarbij vooral mensen met Bulgaarse roots in zulke statuten werken. Binnen het ESF-project ArbeidsTeam Intra-Europese Migratie Gent (A-tiem) wordt via individuele begeleiding een groep van 200 IEM-ers begeleid richting werk. Een groot deel van hen is ooit al in aanraking gekomen met schijnzelfstandigheid. Binnen de geboden A-tiem begeleiding wordt ingezet op het informeren rond de gevaren van schijnzelfstandigheid, het ondersteunen om schijnzelfstandigheid stop te zetten en indien nodig worden contact gelegd met FairWork, een organisatie die opkomt voor de arbeidsrechten van werknemers met een precair/of zonder verblijfsrecht.(MA Balcaen, 13/5/19)

3.2. Voor wat betreft de transportsector, verwijs ik naar de opvolging van signaal 37. Moderne Slavernij.

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Refu Interim gaat hierop verder: Project Refu Recruit. Meer info

Zie artikel: https://www.bruzz.be/economie/maaltijdkoeriers-veroverden-de-stad-dit-fraude-en-uitbuiting-maar-er-ook-hoop-2021-04-21

42

Laattijdigheid werkgevers

Werkgevers zijn niet altijd stipt met de betaling van het loon en de overhandiging van de loonbrief of de C4. Daardoor komen werknemers in de problemen. Ze kunnen hun huur niet op tijd betalen, de opleg tot het leefloon kan pas later worden uitbetaald, de nieuwe werkgever kan niet verder, ze kunnen hun werkloosheidsuitkering niet in orde brengen, …

Thema's:
Werk
Opvolging:

Wettelijk kader:

Het tijdstip van betaling kan op 3 verschillende manieren vastgesteld worden :

  • door een collectieve arbeidsovereenkomst (op sectoraal vlak of op ondernemingsvlak) : de wet legt geen uiterste tijdstip vast ;
  • in het arbeidsreglement (document dat moet bijgehouden worden) : in dit geval mag het tijdstip van uitbetaling van het loon niet later vastgesteld worden dan de zevende werkdag na de arbeidsperiode waarvoor het loon verschuldigd is ;
  • bij ontstentenis van een precisering in een collectieve arbeidsovereenkomst of in het arbeidsreglement, moet het loon uiterlijk worden uitbetaald op de vierde werkdag na de arbeidsperiode waarvoor het loon verschuldigd is.

bron: <http://www.werk.belgie.be/defaultTab.aspx?id=44658>

Controleorgaan - bevoegdheid

Als je werkgever koppig volhoudt en je loon systematisch te laat betaalt of laks omgaat met afspraken, dan kan je stappen ondernemen. Je kan bijvoorbeeld de sociale inspectie inschakelen (dat kan anoniem), waarop de bevoegde inspecteurs een onderzoek zullen starten.  Botsen ze op onregelmatigheden dan mogen en zullen ze) een boete uitschrijven. Bij grove nalatigheid kan men de werkgever zelfs voor de rechter dagen, maar dan moet men wel een stevig dossier samen stellen, en stevig in zijn schoenen staan. In de praktijk gebeurt dat niet zo vaak. Een rechtszaak is bovendien niet in drie tellen afgehandeld.

Het loont wel de moeite om te achterhalen waarom het loon - misschien plots - zo laat gestort wordt. Het kan zijn dat het bedrijf in slechte papieren zit of dat een faillissement nakend is. 

43

Generalistische hulp- en dienstverlening ziet door het bos de bomen niet meer

Kwetsbare mensen krijgen nauwelijks begeleiding naar het gepaste hulpverleningsaanbod en te weinig ondersteuning als het gaat om rechtenuitputting. Vaak hebben hulp- of dienstverleners onvoldoende zicht op wat er allemaal bestaat en hoe het is georganiseerd (vb. jeugdhulpverlening, psychische zorg voor jongeren, zorgaanbod voor vluchtelingen, …). Ze geven niet mee welke documenten mensen moeten meenemen als ze worden doorverwezen en waar ze die kunnen vinden, …

Thema's:
Zorgaanbod, Jongeren, Asiel en migratie, Informatie en communicatie, Ouderen
Opvolging:

Zowel binnen departement sociale dienstverlening als binnen het geïntegreerd breed onthaal wordt werk gemaakt van dit probleem, onder meer door de opmaak van een informatiesysteem en afspraken tussen de kernpartners van het GBO. Gezien de schaalgrootte van de stad en de complexiteit van het welzijnslandschap is dit echter een aanzienlijk werk.

Er zijn natuurlijk diverse 'deelsectoren' die met hetzelfde probleem kampen en evengoed inspanningen doen...

Zie ook: www.socialekaartvangent.be, www.wegwijsingent.be en www.metweiniggeld.be

44

Tragiek van de grijze zone

Mensen die aan niet genoeg of aan te veel verschillende criteria voldoen (te jong/oud, te ziek/niet ziek genoeg, …), vallen overal buiten en krijgen geen zorg op maat.

  • Casus: Irma en André (80-plus) zouden graag beroep doen op thuiszorg aan verlaagd tarief. Irma is erg ziek en André moet voor een groot deel zelf instaan voor de zorg van zijn zieke vrouw. Ze komen niet in aanmerking voor een verlaagd tarief omdat ze een te hoog gezinsinkomen hebben (circa € 50 per maand teveel). Ze zitten in de grijze zone. Dit is erg jammer, want het koppel zou gebaat zijn met extra hulp.
Thema's:
Zorgaanbod, Jongeren, Vermaatschappelijking van de zorg, Ouderen
Opvolging:

Op basis van deze ene casus is het niet evident een precies beeld te krijgen over hét probleem. Wat is precies die 'grijze zone' en wie vertoeft er (jammerlijk) in... Dit zou in eerste instantie beter in kaart gebracht moeten worden ipv te spreken over 1 anecdote.  Anderzijds wordt het probleem wel reeds langer aangekaart, vaak mbt tot de meest kwetsbare inwoners van gent met een zware multiproblematiek en een verleden van (over)last.

Het bepalen van criteria om aanspraak te kunnen maken op een specifieke vormen van hulp of dienstverlening is vaak geen lokale bevoegdheid en we hebben hier dan ook weinig impact op. In het verleden werden vanuit het lokale politiek bestuur wel reeds formele signalen gestuurd naar de bevoegde bovenlokale verantwoordelijken om een aantal problemen aan te kaarten. 

In het buitenland bestaan wel voorbeelden van ofwel ketenregie of van hulpverleningsnetwerken die het principieel engagement nemen om gelijk welke situatie op te nemen en steeds samen naar een oplossing te zoeken. Kern van de zaak ligt in de capaciteit (personeel, middelen, flexibiliteit) en het aanklampende engagement om samen met betrokkenen hardnekkig naar een oplossing te zoeken

45

Aangepaste crisishulpverlening nodig bij intrafamiliaal geweld

Via de crisishulpverlening (Crisisteam Oost-Vlaanderen) krijgen slachtoffers van ernstige agressie-incidenten vaak niet waar ze nood aan hebben: opvang in een veilige, rustige context met respect voor de integriteit en met een integrale psychosociale begeleiding. Het is eigen aan de crisishulpverlening dat men contact opneemt met de andere partij. Het is problematisch als men slachtoffers van ernstige agressie-incidenten snel terug in verbinding brengt met de agressor.

Trekker: Ibel Tryhou
Thema's:
Zorgaanbod, 9050
Opvolging:

Na verkennende gesprekken en een bijeenkomst met de betrokken partijen die ook vragende partij waren (INGent - WGC Botermarkt - Bureau Politionele Zorg - K&G - CAW ) werd duidelijk dat naast het huidige signaal, er ook heel wat ruimere signalen waren wat Intrafamiliaal Geweld betreft:

Noden betreft het signaal:

  • Samenwerking:

    • Regelmatige overlegmomenten (goodpractice: politie en crisisteam zitten op regelmatige basis samen om samenwerking te bespreken adhv casussen)
    • Telefonisch contact opnemen met elkaar indien de samenwerking niet gelopen is zoals verwacht
  • Cultuursensitieve zorg
    • Diensten die betrokken kunnen worden: vzw Seer (Jeanette Danylova), OTA, ankerpunten uit de gemeenschap
    • Extra tip: https://www.luisterendeoren.be/nl/home  website waar slachtoffers van partnergeweld info kunnen vinden in hun moedertaal en contact kunnen opnemen met een tweetalige vrijwilliger (moedertaal en NE/FR)
  • Werking Crisisteam
    • Duiding op het overleg én op 2e netwerkmoment Intrafamiliaal Geweld
    • In 1e contact met slachtoffers vermijden verkeerde verwachtingen te creëren over de werking van het crisisteam (vb. men belooft dat slachtoffer daar zal kunnen blijven, een verblijfplaats zal krijgen, …). Zo snel als mogelijk overleg plegen met crisisteam over ieders rol in het traject. 

Ruimere noden

 

  • Outreachende werking rond Intrafamiliaal Geweld/aanklampende hulp

    • Eenmaal geweld ter sprake komt, ijzer kunnen smeden wanneer het heet is. Vraag van 1e lijnswerkers om contact op te kunnen nemen met een expertise dienst om ondersteund verder te kunnen gaan.
    • Eenmaal geweld besproken wordt, ziet men dat systeem zich terug sluit. Hoe aanklampend werken?
      • Suggestie 1 : Outreachende werking vanuit Team partnerconflict- en geweld. 
        --> Verder besproken met het CAW, zij hebben beperkte middelen rond dit thema verspreid over OVL. Zij werken wel op verplaatsing indien mogelijk.
        AFSPRAAK: Hulpverlening kan steeds een mailtje sturen naar partnerconflictengeweld@cawoostvlaanderen.be met de vraag opgebeld te worden i.f.v. consult/ondersteuning. Ook zijn zij bereid ‘potentiële cliënten’ op te bellen om hen meer uitleg te geven over de werking/hen eventueel over de brug te trekken. Deze info mag Team partnerconflict en -geweld ook in een mailtje gestuurd worden.
      • --> Vinger aan de pols houden of dit mee een antwoord biedt op de vraag
      • Suggestie 2 : Methodiek van de zorgdragers, zij houden contact met het systeem en zijn zo de antennes voor de hulpverlening. Hulpverlening beslist vaak eenzijdig traject te stoppen zonder overleg met andere betrokkenen
      • --> Moet verder opgevolgd worden
  • Spanningsveld rond beroepsgeheim (hoelang vanuit hv contact blijven houden met systeem en wanneer melding maken bij parket)

    • Nog geen verdere actie rond gevoerd. Signaal kwam er ook tijdens 2e netwerkmoment Intrafamiliaal Geweld. Stadsintern wordt gekeken of hier een vormingstraject kan worden gelopen. 
  • Suggestie rond uithuisplaatsing (zoals in Limburg al vaak wordt toegepast)
  • Heel veel mooie initiatieven in het Gentse, maar geen gebundeld overzicht Lokale nieuwsbrief over nieuwe projecten/interessante organisaties… --> Eerste nieuwsbrief werd gelanceerd: https://cdn.flxml.eu/r-6d382f5860dff10670ae98521a2c823a 
  • Cultuursensitieve zorg verder uitwerken
    • Tip: Transithuis is dagelijks bereikbaar en geeft waardevolle informatie over de gemeenschappen/gerechtelijke mogelijkheden
    • K&G werkt aan pictografisch materiaal uit rond IFG bespreken
      • Nog geen verder materiaal beschikbaar
    • GAMS vzw (werkt rond gedwongen huwelijken en vaginale/genitale verminking) ontwikkelde een website met interessante filmpjes rond eergerelateerd geweld/VGV https://www.we-access.eu/
  • Traject bekijken met IN-Gent rond vorming IFG.
    • In januari worden online twee vormingsmomenten voorzien rond IFG met Jef Slootmaeckers, deze zullen voor een breed publiek georganiseerd worden. Inschrijven kan via: https://forms.gle/hHfRgKc9R8Yvi5Ly6

 

Op dit moment zijn de partners betrokken bij dit signaal, geen vragende partij om samen verder rond de tafel te zitten. Wel wordt vanuit de Stad Gent het netwerk rond Intrafamiliaal Geweld verder uitgewerkt. Een aantal ruimere signalen hierboven, zullen verder worden opgevolgd vanuit Team IFG, Stad Gent. 

 

 

46

Nood aan oppas aan huis voor personen met een beperking

Er zijn te weinig mogelijkheden voor meerderjarige personen met een beperking, senioren en zieken die nood hebben aan thuisoppas. Sommige mutualiteiten zetten vrijwilligers in die aan huis gaan voor gezelschap. Dit is niet bij elke mutualiteit mogelijk en slechts voor een beperkt aantal dagen per week. Geen oplossing dus voor personen die dagelijks oppas nodig hebben.

Trekker: Jakob Decavel
Thema's:
Zorgaanbod, Vermaatschappelijking van de zorg, Ouderen
Opvolging:

Het signaal wordt mee opgenomen in het bredere mantelzorgbeleid (nu in opstartfase)

1) Opmaken stappenplan signaalopvolging: ok

2) In kaart brengen van het probleem: van waar komt het signaal? Wat is de vraag naar oppasdiensten? Wat is het aanbod naar oppasdiensten? Wie zijn de spelers? Wat zegt de wetgeving?

3) Evalueren van het probleem/signaal

4) In kaart brengen mogelijke oplossingen: good practices? wie wil er probleem helpen oplossen?

5) Evalueren mogelijke oplossingen: kostprijs, haalbaarheid, termijn, effectiviteit, efficiëntie,...

6) Uitwerken oplossing

7) Uitvoeren oplossing

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1

47

Nood aan psychosociale hulpverlening op maat van jongeren®

Het is moeilijk om door te verwijzen naar contextuele jeugdhulpverlening[1]. Het aanbod is groot maar gefragmenteerd, niet laagdrempelig, niet outreachend of de jongeren komen niet in aanmerking. Ook zijn er vaak lange wachtlijsten terwijl het gaat over precaire situaties die onmiddellijk daadkracht nodig hebben.

 

[1] een vaste begeleider ondersteunt gezinnen met kinderen waar opvoedingsmoeilijkheden zijn in een zoektocht naar een positieve dynamiek

Thema's:
Zorgaanbod, Gezondheid, Jongeren, Persoonlijke en psychische problemen
Opvolging:

Samen1Plan Gent is een nieuw opgestart samenwerkingsverband tussen RTJ-aanbieders (intersectoraal) actief in het Gentse, het Welzijnsoverleg Regio Gent vzw en de lokale overheid Stad Gent en OCMW Gent ondersteund door en met linken naar Huis van het Kind Gent, Provinciaal Crisisnetwerk, RADAR (netwerk geestelijke gezondheid kinderen, jongeren en hun context), Huis voor Jongeren Gent (OverKop Gent), onderwijs (scholen) via TOPunt vzw (i.e. de sectoroverschrijdende samenwerking van de 3 CLB’s in Gent), en de vorming van de eerstelijnszone in Gent. 

Het is ontstaan onder impuls van de Vlaamse oproep 'meer capaciteit en meer samenwerking in de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp' en sluit aan bij het beleidssignaal. De missie van Samen1Plan Gent is om kinderen, jongeren en gezinnen in Gent tijdige en betekenisvolle jeugdhulp te bieden indien daar nood aan is.

Acties van de afgelopen maanden:

- sinds 15 november 2018 is het verbindingsteam actief in Gent. Zij kunnen via de brede instap worden betrokken indien de reguliere hulpverlening geen tijdige of gepaste hulp kan bieden. Het is de keuze van het netwerk om dit verbindingsteam flexibel en wijkgericht in te zetten.  Het verbindingsteam wil betekenisvolle hulp bieden door een gezin te helpen om vanuit de eigen kracht en het netwerk (sociaal en professioneel) een antwoord te vinden op de eigen bepaalde doelen.

- sinds 1 maart 2019 zijn twee eerstelijnspsychologen actief. Zij bieden kortstondige hulp bij milde psychologische klachten van kinderen.

In het komende jaar wordt verwacht door de Vlaamse overheid dat een 1g1p registratiesysteem wordt uitgerold dat zal monitoren welke vraag welk traject volgt. Met de huidig aanwezige middelen voor Gent zullen er zeker hiaten blijven bestaan, maar het is wel de bedoeling van het netwerk om de aanwezige middelen zo goed mogelijk in te zetten. Het monitorsysteem zal helpen om de sterktes en de pijnpunten beter in kaart te krijgen, en eventuele bijsturingen te maken. 

48

Centralisatie schiet doel voorbij

Door centralisatie worden sommige organisaties (CAW, Kind en Gezin, huisvestingsmaatschappijen, …) steeds moeilijker bereikbaar  en herkenbaar op het terrein. In plaats van maatwerk krijgen we eenheidsworst. In plaats van een versterking van het basiswerk krijgen we een extra middenkader. In plaats van keuzemogelijkheid krijgen we toewijzing. Het streven naar organisatorische efficiëntie leidt tot ineffectiviteit. Een aandachtspunt bij het uitbouwen van het geïntegreerd breed onthaal.

Thema's:
Zorgaanbod, Vermaatschappelijking van de zorg, Vlaamse overheid
Opvolging:

49

Onduidelijkheid rol en mandaat Vertrouwenscentrum Kindermishandeling

Wanneer eerstelijnswerkers na een lang proces van overwegingen en teamoverleg het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling contacteren omwille van een verontrustende opvoedingssituatie in een gezin, botsen ze vaak op handelingsverlegenheid. Het VK start niet zoals verwacht meteen (bijkomende) aanklampende hulpverlening op.   

Thema's:
Zorgaanbod, Informatie en communicatie
Opvolging:

Stand van zaken maart '19:

  • Eerste verkenning gedaan: over welke soort casussen gaat het, waar knelt het schoentje? Om met dit signaal aan de slag te gaan, bieden concrete cases immers het meest interessante werkmateriaal. Resultaat: we hebben nog geen concrete cases, maar hebben wel wat meer zicht op de diversiteit van cases waarbinnen dit signaal naar boven kwam. 
  • Op 26/02/19 werden casustafels georganiseerd ifv betere afstemming tussen jeugdhulpactoren en gemandateerde voorzieningen. Een 30-tal jeugdhulpverleners waren toen aanwezig, samen met VK en OCJ. Daaruit bleek dat vooral informatie over de werking van de gemandateerde voorzieningen (waarom doen ze wat wanneer, wat is het verschil tussen de reguliere werking van het VK en de mano-procedure, wat is het verschil met een strafrechtelijke weg, wanneer wordt iets opgenomen en wanneer niet) zeer sterk werd gewaardeerd. 
  • Het bespreken van het verdere plan van aanpak staat gepland eind maart '19.

 

Stand van zaken juli '19:

  • Directie VK en trekker van het signaal maakten samen een document als antwoord op het signaal.
  • Een van de belangrijke boodschappen in dat document is dat het VK een melding bijna nooit onontvankelijk beschouwt. Dus als men belt met de boodschap ”mijn team is van oordeel dat we moeten melden”, én het is effectief een melding over kindermishandeling, dan zal er zo goed als altijd mee aan de slag worden gegaan. Een aanmelder dient daar wel duidelijk in te zijn.  
  • Het document zal worden besproken op twee verschillende platformen:
    • GIPS-overleg van 8 oktober: zie verslaggeving
    • Netwerkoverleg Huis van het Kind van 21 november (moet nog finaal worden bevestigd)

50

Aanmelding beschut wonen niet evident

De procedure voor aanmelding bij Beschut Wonen is onduidelijk. Als je te vroeg aanmeldt is de kandidaat er zelf nog niet klaar voor. Als je de aanmelding uitstelt, moet de kandidaat te lang wachten op een beschikbare plaats.

Trekker: Ilse De Neef
Thema's:
Wonen, Zorgaanbod
Opvolging:

De verschillende initiatieven beschut wonen van Oost-Vlaanderen zijn bezig met het ontwikkelen van een gemeenschappelijk aanmeldingsformulier. Het ontwerp is er al; de implementatie vraagt nog verdere afstemming.

Eind 2019 werd een survey afgenomen bij verwijzers. Uit de antwoorden kwamen inderdaad een aantal pijnpunten naar boven ivm de aanmelding. Elk IBW heeft zich geëngageerd om aan de slag te gaan met die pijnpunten. De resultaten van een herhaling van de bevraging moeten dit aantonen. (Bevraging was gepland voor eind 2020, door corona verschoven naar 2021)

51

Drempel door minder lokethulp en digitalisering®

Lokale kantoren of aanspreekpunten van openbare, semi-openbare en private voorzieningen verdwijnen. Ook de dienstverlening aan het loket vermindert (NMBS, De Post, banken, wijkmonitoren WoninGent, mutualiteiten, …). Laaggeschoolde en minder mobiele mensen zijn hiervan de dupe. Daarnaast is er ook een toenemende digitalisering en werkt men meer en meer met centrale online aanmeldsystemen (vb. kinderopvang, onderwijs, …). Ook deze evolutie treft de meest kwetsbaren. Zij beschikken immers niet altijd over computer, internet (te weinig publieke wifi)  en/of de nodige digitale vaardigheden. Hulpverleners moeten dit dan maar opvangen.

Thema's:
Dienstverlening, 9050, Ouderen, Vlaamse overheid, Federale overheid
Opvolging:

In Gent zijn er 70 Digipunten. In een Digipunt kan elke Gentenaar terecht om een computer met internetverbinding te gebruiken. Op veel plaatsen kan je bij een begeleider terecht met digitale vragen of kan je les volgen. Heel wat Digipunten hebben ook gratis wifi. Een Digipunt in je buurt vinden? Het overzicht staat op www.stad.gent/digipunten. je kan ook een papieren brochure afhalen in de Stadswinkel (Botermarkt 17A) of aanvragen via GentInfo (09 210 10 10). Er zijn 10 wijkbrochures en 1 overzichtsbrochure. 

Er bestaan heel wat digitale ondersteuningstools die mensen met digitale moeilijkheden kunnen helpen. Meer info vind je hierhier en hier in de sociale kaart van Gent 

52

Gebrek aan voorzieningen in bepaalde wijken®

In de wijken Watersportbaan, Moscou-Vogelhoek, Robinia-Gentbrugge, Jan Yoens, Meulestede, Sint-Bernadette, Malem, Nieuw-Gent, … is er vaak een gebrek aan sociale en commerciële voorzieningen. Ook het openbaar vervoer ernaartoe schiet tekort.

Thema's:
Woonomgeving, Mobiliteit, Dienstverlening, 9050, Ouderen
Opvolging:

In stadsvernieuwingsprojecten wordt hier rekening mee gehouden. Daarnaast loopt in Robinia ook een bewonersproject om een sociale kruidenier te voorzien in de wijk en wordt met verschillende stadsdiensten bekeken hoe de huidige middelen efficiënter ingezet kunnen worden zodat er in alle wijken een basisvoorziening kan zijn.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 2

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Sociale Kruideniers Gent gaat hierop verder: Solidaire Kruidenier Meulestede Pilootproject. Meer info

53

Ondersteuning vrijwilligers ontoereikend

In veel organisaties is de inzet van vrijwilligers onontbeerlijk. Zeker ook in het kader van de vermaatschappelijking van de zorg. Vrijwilligers komen meer en meer in contact met zware problematieken. Ondersteuning en omkadering van vrijwilligerswerk is daarom aangewezen. Het Vrijwilligerspunt beantwoordt duidelijk aan een nood. Maar ook specifieke ondersteuning blijft nodig (vb. op de werkvloer). 

Thema's:
Dienstverlening, Vermaatschappelijking van de zorg, 9050
Opvolging:

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1 

Het Vrijwilligerspunt biedt een gamma van gratis vormingssessies ter ondersteuning van organisaties met betrekking tot het thema “werken met kwetsbare vrijwilligers”. De vormingen bieden handvaten om te werken met deze doelgroep. Daarnaast is er een lerend netwerk opgestart waar het thema “werken met kwetsbare vrijwilligers” ook aan bod zal komen waarbij vrijwilligersorganisaties ideeën praktijkervaringen met mekaar kunnen delen.

Om in te zetten op het verlagen van drempels voor kwetsbare (kandidaat-)vrijwilligers, wordt op 2 sporen ingezet: 

  • Toeleiding.
    De buddywerking van het Vrijwilligerspunt wordt heropgestart en uitgebreid. De buddy's, zelf vrijwilligers, begeleiden op maat kandidaat-vrijwilligers naar vrijwilligerswerk. De samenwerking met Obra Baken, die kwetsbare vrijwilligers coachen bij de zoektocht naar vrijwilligerswerk of zinvolle vrije tijdsbesteding wordt verstevigd.
  • Daarnaast wordt ingezet op de omkadering van organisaties in het werken met kwetsbare vrijwilligers. Naast vormingen wordt nagegaan hoe trajectbegeleidingen en nuttige tools aan organisaties aangeboden kunnen worden. 

 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kras gaat hierop verder: Innovatieve benaderingen van materiële steun als hefboom naar duurzame armoedebestrijding: in 10 stappen van voedselhulp naar structurele oplossingen voor armoede in Gent. Meer info 

54

FOD Sociale Zekerheid voor personen met een beperking moeilijk bereikbaar®

Via het online contactformulier wordt de antwoordtijd van 10 dagen ruim overschreden. Telefonisch geraak je vaak niet binnen. De maandelijkse lokale zitdagen van de FOD Sociale Zekerheid (1ste en 3de dinsdag/maand) in AC Zuid zijn onvoldoende gekend bij de mensen.

Trekker: Karin De Moor
Thema's:
Dienstverlening
Opvolging:

Contactformulieren moeten binnen de 10 werkdagen beantwoord worden. Binnen het team van Oost Vlaanderen zijn er geen achterstanden bij het beantwoorden van de contactformulieren. Dit wordt ook van nabij opgevolgd binnen de dienst zelf op basis van cijfergegevens die worden bijgehouden.

Er wordt verder gezocht naar een betere bereikbaarheid via het 0800 nummer. De nieuwe tool is momenteel in gebruik en de bereikbaarheid voor Nederlandstalige oproepen is hierdoor verhoogd.

De dienst is zelf bezig om te bekijken op welke manier de zitdagen van de maatschappelijk werkers nog beter kunnen bekend gemaakt worden. Momenteel worden deze zitdagen al op bepaalde brieven die de dienst verstuurd, vermeld. Op de website is ook een overzicht te vinden van de verschillende zitdagen. Het overzicht wordt maandelijks geupdatet. In de digitale sociale kaart staan de zitdagen ook vermeld. Andere mogelijkheden worden onderzocht.

Door de Coronamaatregelen moeten de zitdagen van de maatschappelijk werkers momenteel doorgaan op afspraak. Dit is geen pluspunt. We stellen vast dat hierdoor de aanwezigheden op de zitdagen zijn gedaald. Van zodra het terug mogelijk zal zijn om zonder afspraak te werken, zal deze werkwijze ook terug toegepast worden.

Het verder uitwerken van plaatselijke overlegplatformen is door de Coronamaatregelen opgeschort.

De directe contactgegevens van de maatschappelijk werker voor Gent worden nu sneller doorgegeven en staan ook op de website van de FOD vermeld. De rechtstreekse contacten van klanten met onze dienst via deze weg, zijn wel gestegen.

 

55

Geen garantie tot ongediertebestrijding®

Ongediertebestrijding wordt steeds meer betalend. Enkel voor ratten is er nog een gratis bestrijding vanuit de Stad Gent. Voor kakkerlakken is het enkel gratis voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming (anders is het 18 euro). De bestrijding van muizen, vlooien, wespen, bedwantsen en andere vervelende beestjes is in privéhanden en/of betalend. Het gaat veelal over ongedierte dat een impact kan hebben op de leefkwaliteit en -omgeving. Maar noch daarover noch over de definitieve bestrijding bestaat kwalitatieve informatie. De kostprijs voor bestrijdingen kan zo hoog oplopen dat het voor financieel kwetsbare mensen niet meer haalbaar is.

Trekker: Leen Van Zele
Thema's:
Gezondheid, Dienstverlening, 9050
Opvolging:

Voor bedwantsen voorziet het OCMW terugbetaling voor een behandeling na een financieel en sociaal onderzoek. Sinds 2017 zijn er 15 meldingen geweest, waarbij sprake van een 70-tal personen. Vooral binnen de werkgroep vluchtelingen worden ze daarmee geconfronteerd. Signalen hierrond worden opgevangen in het SOGA en verder opgevolgd met het OCMW. 

56

Niet iedereen voelt zich welkom in de buurtvoorzieningen

De lokale dienstencentra, buurtcentra en open huizen zijn niet laagdrempelig voor kwetsbare groepen. Vaste gebruikers stellen vaak claimgedrag. Het activiteitenaanbod is divers en aantrekkelijk, maar het is moeilijk om binnen te geraken (aanbod is snel volzet) en moeilijk om zich te identificeren met de ‘reguliere gebruikers’. Extra drempels die het moeilijk maken: serveren van alcohol in de gebruikersruimte, racistische/discriminerende opmerkingen van sommige van de reguliere gebruikers en vrijwilligers. Deze plekken zijn bij uitstek een plaats waar iedereen welkom zou moeten zijn.

Thema's:
Dienstverlening, Racisme en discriminatie, Asiel en migratie, Ouderen
Opvolging:

Het is een voortdurend aandachtspunt om de ontmoetingsplaatsen laagdrempelig toegankelijk te houden voor diverse doelgroepen. De LDC onderzoeken of het gebruik van de gelijke kansenmethodiek een ondersteuning kan bieden om hierin nog verdere stappen vooruit te kunnen zetten. De open huizen worden – waar mogelijk – omgevormd tot buurthuizen die nog meer open en buurtgericht zijn. Meer algemeen wordt de versterking van het aanbod laagdrempelige buurtontmoetingsplaatsen ook meegenomen als ambitie in de strategische meerjarenplanning voor deze nieuwe legislatuur.

57

Drempel naar sociale restaurants®

Bepaalde wijken hebben geen sociaal restaurant. Het is onduidelijk wie in aanmerking komt voor het laagste tarief van € 3 in sociale restaurants.  Deze onduidelijkheid leeft bij niet-leefloners die wel in aanmerking komen en bij mensen met verhoogde tegemoetkoming die denken in aanmerking te komen. Het tarief  voor mensen met verhoogde tegemoetkoming is te hoog (€ 5,5). Sommige mensen gaan daarom eten bij Poverello. Maar sinds kort bedienen zij enkel nog mensen van boven de 50. Ouders die 50+ zijn, kunnen hun kinderen dus niet meenemen.

Thema's:
Dienstverlening, Ouderen
Opvolging:

  • Bepaalde wijken hebben geen sociaal restaurant

Een uitbreiding van het aantal sociale restaurants volgens het huidige model ligt moeilijk wegens een zware investeringskost tov een vrij beperk bereik van de meest kwetsbaren. We willen daarom eerst de cartografie van het Gentse voedingslandschap in kaart brengen. HoGent werkt aan een meerjarig onderzoek over de rol van de sociale restaurants in de realisatie van het recht op voeding. De resultaten van dit onderzoek zullen mee bepalen waar de bijkomende noden het grootst zijn.  

In de Dampoortwijk komt er een nieuw sociaal restaurant.

  • Het is onduidelijk wie in aanmerking komt voor het laagste tarief van € 3 in sociale restaurants.  Deze onduidelijkheid leeft bij niet-leefloners die wel in aanmerking komen en bij mensen met verhoogde tegemoetkoming die denken in aanmerking te komen. Het tarief  voor mensen met verhoogde tegemoetkoming is te hoog (€ 5,5).

De tarievenstructuur probeert tegemoet te komen aan een aantal criteria: uniforme toekenningsvoorwaarden en zoveel mogelijk automatische rechtentoekenning. Personen die niet in het "automatische circuit" zitten moeten hun rechten actief laten onderzoeken door het OCMW.

Vanuit Uitpas Gent werd, in samenwerking met het OCMW, een vorming georganiseerd aan de (nieuwe) medewerkers van de Gent Info Punten om deze onduidelijkheid weg te werken. Daarnaast werd een handleiding opgesteld voor de sociale restaurants zodat zij de klanten gericht kunnen doorverwijzen. Bijkomend voorzien we een infosessie per restaurant om alles nogmaals toe te lichten. Voor de klanten zelf voorzien we de opmaak van een flyer met beknopte info om zelf al vooraf in te schatten of ze in aanmerking zouden komen.

  • Sommige mensen gaan daarom eten bij Poverello. Maar sinds kort bedienen zij enkel nog mensen van boven de 50. Ouders die 50+ zijn, kunnen hun kinderen dus niet meenemen.

Poverello betreurt zelf de invoering van de leeftijdsgrens, maar is beperkt in haar mogelijkheden. Met deze maatregel willen ze de huidige doelgroep zo goed (en goedkoop) mogelijk proberen verzorgen. De maatregel blijft voorlopig ongewijzigd behouden, maar ze houden de vinger aan de pols om, als hun mogelijkheden uitbreiden, de situatie opnieuw te evalueren.

58

Misleidende communicatie door oneerlijke handelspraktijken

Bedrijven zijn onduidelijk of misleidend in hun communicatie (telecomtarieven en -werkwijzen, kopen op afbetaling). Vooral de meest kwetsbaren zijn daar de dupe van (vluchtelingen, mensen met E-kaart, mensen die in armoede leven, …).

Thema's:
Dienstverlening, Informatie en communicatie, Federale overheid
Opvolging:

Het Wetboek Economisch Recht regelt deze praktijken en beschermt de consument. De consument moet deze bescherming wel inroepen.

De Juridische dienst van OCMW Gent verleent juridische bijstand rechtstreeks via zitdagen in de welzijnsbureaus of onrechtstreeks via de maatschappelijk werkers. Ook (kwetsbare) Gentenaars die nog niet in begeleiding zijn bij het OCMW, kunnen in het welzijnsbureau in hun buurt bij de onthaal maatschappelijk werker een afspraak vragen met de jurist die juridische bijstand verleent in dat welzijnsbureau.

Via deze juridische bijstand kan de Juridische dienst consumenten die het slachtoffer zijn van oneerlijke marktpraktijken, helpen en adviseren. Indien nodig kan de Juridische dienst specifieke praktijken ook signaleren aan de bevoegde instanties.

59

Recht op bankrekening niet algemeen®

Banken volgen niet altijd de Europese regelgeving. Die stelt dat alle Europese onderdanen recht hebben op een bankrekening en de mogelijkheid om geld af te halen. Meestal zijn er bijkomende eisen zoals het hebben van een Belgisch identiteitsdocument en een officieel adres. Het al dan niet krijgen van een bankrekening blijkt ook afhankelijk van  het beleid van een bank, de individuele medewerker van de bank, de aanwezigheid van een hulpverlener, uiterlijke kenmerken, ….

Thema's:
Dienstverlening, Racisme en discriminatie, Asiel en migratie
Opvolging:

Voor mensen die geen rekening kunnen krijgen, is er het recht op de basisbankdienst.

Artikel VII.57 e.v. Wetboek Economisch Recht regelt de basisbankdienst. Elke consument die legaal in het land verblijft, heeft recht op een basisbankdienst (de consument mag niet gediscrimineerd worden op basis van nationaliteit…). Iedere bankinstelling moet de basisbankdienst aanbieden (tenzij er toepassing kan gemaakt worden van de anti-witwaswetgeving). De aanvraag tot opening van een basisbankdienst  gebeurt via een formulier. De beslissing tot weigering  moet worden gemotiveerd en beroep bij de ombudsdienst in financiële geschillen is mogelijk (https://www.ombudsfin.be/nl/particulieren/klacht-indienen/). De klachten- en beroepsprocedures die voor de consument openstaan, moeten vermeld worden in deze beslissing. Ook de gegevens van het beroepsorgaan en het toezichthoudend bestuur bij de FOD economie moeten vermeld worden. 

De Juridische dienst van OCMW Gent verleent juridische bijstand rechtstreeks via zitdagen in de welzijnsbureaus of onrechtstreeks via de maatschappelijk werkers. Ook (kwetsbare) Gentenaars die nog niet in begeleiding zijn bij het OCMW, kunnen in het welzijnsbureau in hun buurt bij de onthaal maatschappelijk werker een afspraak vragen met de jurist die juridische bijstand verleent in dat welzijnsbureau.

Via deze juridische bijstand kan de Juridische dienst advies geven aan mensen die geen basisbankdienst krijgen.

Indien nodig kunnen de Juridische dienst en de dienst Vreemdelingen van OCMW Gent betwiste praktijkgevallen ook signaleren aan de bevoegde instanties.

Ook de Dienst Burgerzaken – Afdeling Migratie van Stad Gent volgt deze problematiek op en heeft een brief opgemaakt om mee te geven aan de burger voor het aanvragen van een basisbankdienst.

Intussen is de problematiek ook aangekaart en gekend bij de VVSG en bij het Agentschap Integratie en Inburgering en ook bij Myria (federaal migratiecentrum) en Unia (interfederaal gelijkekansencentrum). Myria en Unia behandelen niet alleen individuele meldingen van problemen maar proberen ook structureel te werken door te overleggen met de verschillende actoren.

60

Minder rechten voor mensen zonder adres®

Bepaalde groepen (daklozen, ambtelijk geschrapten, nieuwe EU-burgers) vallen door de mazen van het net omdat ze geen domicilie- of referentieadres hebben:

  • ze kunnen geen verblijfskaart krijgen
  • ze geraken niet ingeschreven bij een mutualiteit (dure gevolgen)
  • ze hebben geen recht op verhoogde tegemoetkoming met bijhorende voordelen zoals
    • lagere medische kosten
    • lagere vervoers- en telefoonkosten
    • lagere huisvuilkosten
    • een UiTPAS, …
  • ze hebben geen recht op kinderbijslag of op een  studietoelage, ….
Thema's:
Administratie, Dak- en thuisloosheid, Asiel en migratie
Opvolging:

Het toekennen van een referentieadres is een tijdelijke maatregel die in duur zo kort mogelijk moet gehouden worden. Het is namelijk de bedoeling dat de personen met een referentieadres zo snel als mogelijk over een vast adres beschikken.
Het OCMW gaat steeds de dialoog aan met de cliënt en eventueel de doorverwijzer om enerzijds de cliënt volledig te informeren (bijvoorbeeld over de potentiële effecten van OCMW-steun op het verblijfsrecht) en anderzijds om samen te bepalen of een referentieadres een (tijdelijk) middel kan zijn om mensen terug ingeschreven te krijgen op een vast adres en rechten te openen.
Het OCMW zal bijvoorbeeld voor EU-burgers die aantonen dat zij aan de verblijfsrechtelijke voorwaarden voldoen voor de onmiddellijke aflevering van een E-kaart een referentieadres toekennen om deze kaart te bekomen en de zoektocht naar een woning te faciliteren.

Het referentieadres vervalt enkel als er terug een vast adres is of als de persoon de minimale afspraken met het OCMW niet naleeft. Er zijn ook gevallen waarbij de wetgever voorziet dat er geen referentieadres kan toegekend worden, bijvoorbeeld voor mensen die hier illegaal verblijven.

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kras gaat hierop verder: Innovatieve benaderingen van materiële steun als hefboom naar duurzame armoedebestrijding: in 10 stappen van voedselhulp naar structurele oplossingen voor armoede in Gent. Meer info 

61

Drempel naar sociale voordelen

Sociale voordelen worden nog te weinig automatisch toegekend. Bovendien neemt men vaak een momentopname als referentiepunt (vb. 1 januari voor verhoogde tegemoetkoming en dus ook de afgeleide rechten als verlaagd tarief zorgpremie, korting bij De Lijn, gratis huisvuilzakken, ). Daardoor moeten mensen die in de loop van het jaar gerechtigd worden soms lang wachten (kan tot 11 maanden duren) of achteraf het teveel terugbetalen als hun situatie verbetert.

Huurders met kinderbijslaggerechtigde kinderen of personen met een handicap kunnen bijvoorbeeld een verminderde onroerende voorheffing krijgen. Dit recht is nog onvoldoende gekend en dus onderbenut. Zowel de huurder als de verhuurder kan dit aanvragen. Vervolgens krijgt de huurder jaarlijks een brief als de eigenaar de vermindering van de onroerende voorheffing voor huurders heeft ontvangen. De eigenaar moet het bedrag van de vermindering jaarlijks aftrekken van de huurprijs of doorstorten aan de huurder. De huurder krijgt dit voordeel dus niet rechtstreeks, maar via de verhuurder.

Thema's:
Administratie
Opvolging:

Het OCMW startte eind 2018 met het project proactieve rechtenbenadering.
Een van de doelstellingen van het project is om voor een aantal specifieke rechten en voordelen de onderbescherming tegen te gaan door het informeren van zowel de hulpverleners (OCMW, lokale actoren, GBO-kernpartners) als de potentieel rechthebbenden, het vereenvoudigen van de betreffende aanvraagprocedures en waar mogelijk het automatiseren van de toekenning.
Een andere doelstelling van het project betreft het signaleren van mogelijkheden voor automatisering voor rechten en voordelen die niet op lokaal vlak worden toegekend. Hiervoor zal het OCMW in dialoog gaan met de betrokken instanties.
Het overkoepelende doel is dat elke persoon in armoede op elk moment zijn rechten volledig uitput.

Het Gentse GBO zal expliciet werken naar pro-actieve rechtenbenadering toe van 6 rechten: Uitpas, huurpremie, verminderd tarief kinderopvang, Verhoogde Tegemoetkoming, school- en studietoelage. 

62

Lang wachten op kinderbijslag

Het is vaak lang wachten op de uitbetaling van de kinderbijslag. De wachttijd kan soms (bij nieuw samengestelde gezinnen, bij gezinshereniging, ...) oplopen tot 4 maanden. Hierdoor komen mensen in een precaire financiële situatie snel in grote moeilijkheden.

Trekker: Els De Vos
Thema's:
Financiën en schulden, Administratie, Asiel en migratie
Opvolging:

Sinds 1 januari 2019 is de kinderbijslag een Vlaamse bevoegdheid geworden. Kinderbijslag heet nu 'het groeipakket'. 

Aangezien er heel wat gewijzigd is ten opzicht van de vroegere kinderbijslag, is het nog wat afwachten wat in het nieuwe systeem vlotter of juist minder vlot loopt.

We hebben alvast een aantal afspraken gemaakt met de 5 uitbetalingsactoren en met de partners van Huis van het Kind. Zo kunnen medewerkers vaak voorkomende vragen en problemen aan ons bezorgen. Wij bundelen ze en gaan hierover in gesprek met de uitbetalingsactoren., met als doel zo snel mogelijk structurele oplossingen hiervoor te vinden. Verder kunnen onze partners bij individuele vragen rechtstreeks bellen met de uitbetalingsactoren.

63

Officiële documenten kosten geld

Sommige kwetsbare mensen kunnen de kosten voor identiteitspapieren niet betalen. Er bestaat geen sociaal tarief voor. Deze kosten worden ofwel door vrijwilligers(organisaties) gedragen ofwel stellen de mensen deze kosten uit. Daardoor komen ook hun andere rechten in het gedrang.

Thema's:
Administratie, Financiën en schulden, Asiel en migratie
Opvolging:

In het huidige bestuursakkoord neemt toegankelijke dienstverlening een prominente plaats in. Daaronder is onder meer begrepen een betaalbare dienstverlening.

Update maart 2019: Momenteel wordt de concretisering daarvan verder uitgewerkt. Daarbij wordt ook bekeken welk beleid kan worden gevoerd met betrekking tot de tarieven van producten die de burger zich verplicht moet aanschaffen (identiteits- of verblijfskaart, ...).

Update oktober 2019: De prijs blijft ongewijzigd maar de geldigheidsduur van de ID-kaart is verdubbeld.

64

Financiële drempels naar openbaar vervoer

In het algemeen is openbaar vervoer duur. Voor mensen zonder wettig verblijf is bovendien enkel het duurste systeem (bus- of tramkaartje of 10-rittenkaart) toegankelijk en dus onhaalbaar. Daarom proberen ze soms zonder vervoerbewijs mee te rijden. Als ze betrapt worden, riskeren ze niet alleen een boete van de Lijn, maar ook een boete van € 200 omdat ze illegaal in het land verblijven. De Lijn blijft jarenlang met behulp van een incasso-kantoor achter de betaling aan zitten. Als mensen dan eindelijk in orde geraken met hun papieren en een domicilie-adres hebben, wacht hen een opgelopen boete van duizenden euro’s.

Kinderen zonder wettig verblijf onder de 14 jaar krijgen een Buzzy Pazz via school. Nu de Buzzy Pazz een MOBIB-kaart met pasfoto is, zorgt dit voor een extra drempel. Gelukkig heeft Stad Gent voor een oplossing gezorgd (gratis kaart, mogelijkheid tot gratis foto, voorlopige lijnkaart tot zolang de MOBIB-kaart niet in orde is, aanvraag via de school of de dienst asiel- en vluchtelingenbeleid). Alle kinderen met een Kids ID kregen de MOBIB-kaart automatisch opgestuurd.

  • Ongeveer 5900 Gentse kinderen bleken geen Kids ID en dus geen pasfoto te hebben via het rijksregister. Dit is 23% van de kinderen tussen 6 en 14 jaar.
Trekker: Kris Helincks
Thema's:
Mobiliteit, Financiën en schulden, Asiel en migratie, Jongeren, Vlaamse overheid
Opvolging:

Door de inspanningen van De Lijn i.s.m. het Onderwijscentrum Stad Gent stelden 95% van de jongeren zonder pasfoto in het rijksregister via verschillende aangeboden kanalen een pasfoto beschikbaar. Er zijn dus nog ongeveer 300 kinderen die niet reageerden of zelfs niet gecontacteerd konden worden. Mogelijks woont een deel daarvan intussen niet meer in Gent.

Omdat i.k.v. GDPR een MOBIB-abonnement niet kan toegekend worden zonder de uitdrukkelijke toestemming van de gerechtigde, wordt momenteel de werkwijze voor het automatisch en gratis toekennen van dit abonnement aan 6- tot 14-jarige Gentenaars onder de loep genomen.

65

De nieuwe parkeermeters niet gebruiksvriendelijk

De parkeermeters staan ver van elkaar en slechts bij één op de drie kun je cash betalen. Daardoor worden mensen die geen bankkaart hebben of minder mobiele mensen uitgesloten. Ze zijn ook niet lees-toegankelijk, hebben knoppen die niet altijd goed werken, ....

Thema's:
Mobiliteit
Opvolging:

  • Samen met de toegankelijkheidsambtenaar hebben we reeds in het verleden gewerkt aan de gebruiksvriendelijkheid en blijven we eraan werken. Samen met de leverancier kijken we ook steeds naar de kwaliteit van het materiaal. Zo zullen alle stickers aan de startknoppen vervangen worden om de knoppen beter te beschermen.
  • Om de cash parkeerautomaten makkelijker te vinden hebben we infoborden in het straatbeeld geplaatst (die ook aangeven in welk betalend gebied je je bevindt en tot wanneer het precies betalend is).
  • Door nog wel cashbetalingen toe te laten, maar niet meer op alle parkeerautomaten, willen we het signaal geven dat we minder mobiele mensen of personen zonder een bankkaart niet willen uitsluiten.
  • Een ander product om de minder mobiele personen te ondersteunen/helpen, is het app- en sms-parkeren. De code hiervoor staat vermeld op de parkeerautomaat EN op het infobord.
  • De genomen parkeertickets dienen niet meer voor te liggen in het voertuig, dus personen kunnen aan elke parkeerautomaat in dezelfde tariefzone hun parkeerrecht aankopen. De maximum afstand tussen 2 parkeerautomaten mag sowieso niet meer dan 200m bedragen en hier wordt steeds op gelet.
  • Wat we niet kunnen doen is bijkomende parkeerautomaten plaatsen. Er wordt sinds 2015 gekeken om parkeerautomaten zoveel mogelijk op kruispunten en op pleinen te plaatsen. Met als bedoeling ervoor te zorgen dat -gelijk welke kant de bezoeker opgaat- hij/zij een automaat passeert om een parkeerrecht aan te kopen.
  • We ondernemen ook op case-basis acties. Zo hebben we voor 1 specifieke burger die omwille van handicap aan zijn hand de bankkaart niet meer uit de betaalgleuf kon halen, een hulpmiddel gekocht dat hem in staat stelt om dit te doen (Gripr). Er zijn enkele exemplaren hiervan voorradig aan de balie van het Mobiliteitsbedrijf.
  • het aantal voorbehouden parkeerplaatsen voor mindervaliden blijft stijgen en wordt ingericht op case-basis actie. Op deze parkeerplaatsen mag gratis geparkeerd worden, mits voorleggen van een geldige mindervalidenkaart.

66

De fiets niet voor iedereen een waardig alternatief

Kwetsbare mensen ervaren drempels om te fietsen en daardoor zijn ze aangewezen op het te dure openbaar vervoer:

  • ze bezitten geen degelijke fiets
  • ze hebben geen plaats om hun fiets te stallen
  • ze hebben nooit leren fietsen
  • ze hebben  gezondheidsproblemen (slechtziend, medicatie, …)
  • de wijken waar ze wonen zijn meestal minder fietsvriendelijk- en veilig. 
Trekker: Kris Helincks
Thema's:
Mobiliteit, Ouderen
Opvolging:

  • Er wordt momenteel onderzocht of een project zoals Bike Experience uit Brussel kan worden toegepast in een Gentse context. Dit project heeft als doel om drempels die mensen ervaren bij het beginnen fietsen (skills, kostprijs, ...) weg te werken.
  • Er wordt momenteel een oplijsting gemaakt van het huidige vervoersaanbod in Gent, gericht op personen die zich in een context van vervoersarmoede bevinden. Deze lijst zal worden gebruikt om gerichter naar bepaalde doelgroepen te communiceren en hen bijvoorbeeld erop te wijzen welke financiële ondersteuning er bestaat bij de aankoop van een vervoersbewijs.
  • Op 5 plaatsen in Gent kan men bij Op Wielekes kinderfietsen lenen (Ledeberg, Heilig Hart, Moscou, Muide-Meulestede en Brugse Poort)

67

Vervoer mensen met een beperking

De vervoerssystemen Mobar en taxicheques zijn gekoppeld aan een medische indicatie en aan inkomen. Het jaarinkomen waarbij mensen recht hebben op verhoogde tegemoetkoming bij de mutualiteit geldt als referentiebedrag. De tarieven bij Mobar zijn € 2 opstapgeld en € 1 per km. Met de UiTPAS met Kansentarief vermindert dit bedrag  tot € 0,4 opstapgeld en € 0,2 per km. Deze tarieven gelden enkel binnen Gent, en enkel voor rolstoelvervoer. Blinde of slechtziende personen kunnen geen gebruik maken van dit tarief. Anderzijds is er ook tussenkomst in vervoerkosten voor personen met een handicap via het VAPH, Vlaamse overheid, VDAB,…. Dit is vaak niet gekend.

Trekker: Kris Helincks
Thema's:
Mobiliteit, Vermaatschappelijking van de zorg, Ouderen
Opvolging:

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1

68

Gebrek aan nabij aanbod en betaalbaar voor kwetsbare kinderen en jongeren®

Er is een gebrek aan ‘nabije’ en goedkope voorzieningen voor kwetsbare kinderen (en hun ouders) en jongeren:

  • aan plekken waar kinderen en jongeren rustig kunnen studeren,
  • aan voorzieningen (inloopteam, spelotheek, overdekte speel- of sportruimte)
  • aan vakantieaanbod voor jonge schoolgaande kinderen tussen 2,5 en 3 jaar
  • aan beschutte hangplekken voor jongeren.

(Kwetsbare) jongeren worden vaak geviseerd en niet getolereerd door volwassenen.

  • Op het vlak van buitenruimte woont 94,4% van de jongeren op 1000 meter van open jeugdruimte, en woont 71,2% van de Gentse inwoners en 74,1% van de kinderen op 400 meter van speelruimte. Binnenruimte is er veel minder. Bron: Stad Gent
Thema's:
Vrije tijd, Jongeren, Woonomgeving, 9050
Opvolging:

(zie ook overzicht acties ikv rapportage kindvriendelijke stad)

Vanuit de Dienst Kinderopvang is het traject rond Afstemming van vrijetijd en kinderopvang met een pilootproject in Sluizeken Tolhuis Ham opgestart waarbij het de bedoeling is sterker samen te werken ikv de noden rond opvang. Ook hier blijft, ondanks diverse maatregelen, de nood aan opvang nog altijd veel groter dan het aanbod.

De Jeugddienst zet verder in op het geven van laagdrempelige informatie rond vrijetijd en beschikt naast een infobalie ook over een medewerker die diverse oudergroepen afgaat a.d.h.v. de methodiek ‘Onbekend is onbemind’. Ook de UiTPAS (o.a. met kansentarief) kan ter plekke verkocht worden. Daarnaast wordt ingezet om intermediairen goed te informeren over het laagdrempelig aanbod in Gent. Voor elke schoolvakantie wordt er een nieuwsbrief opgemaakt met een opsomming van alle laagdrempelige activiteiten.

Heel wat grote spelers (Freetime, Ideekids, enz.) en meer en meer aanbieders gericht op jeugd werken ondertussen met de UiTPAS en voorzien een kansentarief.

Brede school zet sterk in op een vrijetijdsaanbod na schooltijd en organiseert ook in de zomervakantie kampen. Ook zij gebruiken de UiTPAS.

Er is sinds 2017 een samenwerkingsovereenkomst met vzw Sportaround voor de organisatie van Omnisportactiviteiten voor Gentse kinderen. Zij bereikten hiermee een 1.200-tal kinderen tijdens naschoolse opvang, zomerwerking en bij evenementen en zitten in op trajectbegeleiding. Daarnaast kwam ook binnen de Sportdienst een diversiteitsmedewerker.

In 2020 werd het vrijetijdsaanbod sterk uitgebreid (zie het signaal rond toegankelijk aanbod). Er werd verder ingezet op de promotie van de UITPAS met kansentarief. Via de werkingsverslagen werd er getoetst of jeugdverenigingen de UiTPAS al dan niet kenden en of ze hier meer info over wensen te krijgen. Verenigingen die interesse en/of vragen hebben zullen gecontacteerd worden. Verenigingen die momenteel al aangesloten zijn en vragen hebben, worden in de dagelijkse werking verder op weg geholpen door overlegmomenten die op regelmatige basis doorgaan met collega’s van UiTPAS.

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van WGC Brugse Poort gaat hierop verder: Buurt in beweging voor kwetsbare kinderen met overgewicht. Meer info 

69

Sociale cohesie onder druk®

In verschillende sociale woningconcentraties in Gent zijn er problemen op het vlak van samenleven en sociale cohesie. Sociale woningconcentraties zijn niet zomaar woningen naast of boven elkaar. Het gaat om een mini-samenleving gekenmerkt door een concentratie aan diverse en vaak erg kwetsbare bewoners. En die kwetsbaarheid is de laatste jaren toegenomen: taalbarrières, extreme armoede, psychiatrische problematieken, …

Via de procedure van versnelde toewijs[1] komen mensen met een psychische en/of verslavingsproblematiek  vaak in dezelfde sociale woonblokken terecht. Ze worden verdeeld over gans het patrimonium van de Sociale Huisvestingsmaatschappijen, maar in de praktijk zijn er meer toewijzingen in buurten met een hoge verhuisbeweging. Dit zorgt voor een grote druk op de leefbaarheid en voor meer overlastdossiers. Bovendien is de geboden omkadering vaak ontoereikend om het samenleven van zoveel kwetsbare mensen op een goede manier te laten verlopen.

  • Het aantal plaatsen voor versnelde toewijs bedraagt 59 per jaar.

 

[1] Voor daklozen, jongeren in het kader van begeleid zelfstandig wonen en personen met een geestelijk gezondheidsproblematiek, kunnen bepaalde organisaties (OCMW, CAW, erkende diensten voor begeleid zelfstandig of beschut wonen, mobiele psychische hulp, …) binnen de sociale huisvesting versnelde toewijs vragen. Zij krijgen dan voorrang bij het huren van een sociale woning. De verhuurder kan vragen dat die organisaties begeleidende maatregelen voorzien.

Thema's:
Wonen, Woonomgeving, Vermaatschappelijking van de zorg, Persoonlijke en psychische problemen, Asiel en migratie, 9050
Opvolging:

In de Taskforce wonen werd de ‘adviesgroep kwalitatieve woonomgeving in sociale hoogbouw/woningconcentraties’ opgestart. Deze wil een integrale visie en bijhorende set van (preventieve) maatregelen formuleren om de woonomgeving in wijken met hoge concentraties sociale woningen en/of sociale hoogbouw te verbeteren. Daarnaast worden vanuit sociale regie, ontmoeten en verbinden, stadsdiensten, OCMW en wijkorganisaties projecten geïnitieerd zoals bijvoorbeeld het aanloophuis Poco Loco in Nieuw Gent, project Groene Briel, projecten rond onthaal nieuwe bewoners.

70

Slechte isolatie zorgt voor overlast

Door de slechte isolatie van sociale woningen zorgt normaal gedrag zoals spelende kinderen, werkende machines (naaimachine, wasmachine, …), bespelen van een muziekinstrument, organiseren van een verjaardagsfeestje en tv-kijken voor overlast en burenruzies.

Thema's:
Wonen
Opvolging:

Geen specifiek beleid hieromtrent mogelijk. Voor structurele renovatie en nieuwbouw zijn er wettelijke normen mbt akoestische prestaties van gebouwen en woning scheidende wanden.

71

Zwerfvuil en sluikstort in de 19de eeuwse gordel®

De zwerfvuil- en sluikstortproblematiek is groot in de wijken rondom het centrum van Gent. Vaak komt de overlast voor in parken rondom de vuilbakken of voor een blinde muur. Je kan dit melden bij de stadsdienst, maar dat lost het probleem niet op.

Trekker: Kaat Luyckx
Thema's:
Woonomgeving
Opvolging:

De cel Regie Netheid heeft dit signaal ontvangen en samen met betrokken partners en diensten volgende acties geformuleerd:

- Info voorzien aan de lokale welzijnsdiensten over wat er reeds wordt gedaan vanuit de verschillende Stadsdiensten en IVAGO. Voor sluikstort en zwerfvuil werken we op 3 pijlers: preventie, curatie en repressie.

Preventie:  bv.: er worden verschillende doelgroepen aangesproken:

1) Jongeren en studenten: bv. er worden in verschillende scholen gratis workshops gegeven over de afvalproblematiek, afvalbeheer (sorteren, hergebruiken, afval voorkomen…). Ook kunnen scholen netheidspacten afsluiten waarbij ze ondersteuning krijgen van IVAGO om de schoolbuurt proper te houden.

2) Burgers in armoede: bv. burgers met een verhoogde tegemoetkoming hebben jaarlijks recht op gratis huisvuilzakken.

3) Anderstalige nieuwe inwoners: bv. er zijn brochures beschikbaar in 8 verschillende talen waarin alle info vermeld staat over sorteren/ aanbieden van huisvuil in Gent.

4) Handelaars en horecazaken die voeding of drank verkopen dat onmiddellijk kan geconsumeerd worden: bv. ze worden aangesproken over hun plichten. Zo zijn ze verplicht de 10 meter zone rondom hun zaak proper houden (zwerfvuil en peuk vrijmaken).

De Gemeenschapswachten gaan ook dagelijks op pad. Door de verhoogde sociale controle, voorkomen ze dat personen bv. zwerfvuil achterlaten. Daarnaast gaan ze ook personen bewuster maken van hun eventueel wangedrag en zullen ze personen aanspreken en flyers verspreiden.

Curatie: bv.: sluikstort wordt na melding zo snel mogelijk opgeruimd, dit omdat vuil ander vuil aantrekt. Ook zwerfvuil wordt op regelmatige basis opgeruimd, volgens de planning. Daarnaast verdwijnen de oudere kleinere vuilniskorven en worden er in totaal 3000 nieuwe en grotere korven met peukenrecipiënt geplaatst over heel Gent. 

Repressie: bv. : er wordt getracht om sluikstorters te identificeren (door anonieme observatie, doorzoekacties, sluikstortcamera) en te beboeten. Ook personen die zwerfvuil (bv. een sigarettenpeuk op de grond gooien) achterlaten kunnen een GAS-boete krijgen.

Ten slotte is er  ook een werkgroep Sluikstort en Zwerfvuil waarin verschillende Diensten van de Stad (Regie Netheid, Dienst Preventie voor Veiligheid, Dienstenbedrijf, Groendienst, Dienst Wegen, Bruggen en Waterlopen, Dienst Toezicht Wonen, Bouwen en Milieu...), IVAGO en Politie acties formuleren, opvolgen en evalueren.

- In het Keizerpark vond een gezamenlijke opruimactie plaats door de jongeren van vzw Jong, IVAGO en Stad Gent (stedelijke veegploeg en Groendienst). Er werd tevens een foto genomen van de jongeren en de medewerkers, die zal dienen als basis voor een affiche met de boodschap naar bezoekers van het park om het park mee proper te houden. De affiche zal in en rond het park  hangen en tevens ook digitaal verspreid worden. 

- Er zijn twee subwerkgroepen, naast de algemene werkgroep Sluikstort en Zwerfvuil, opgericht om de sluikstort- en zwerfvuilproblematiek wijkgericht aan te pakken. De bedoeling is om jaarlijks rond 2 wijken te werken. Dit jaar zullen de wijken Rabot en Sluizeken-Tolhuis-Ham opgenomen worden. De afvalproblematiek in deze wijken wordt in detail bekeken en er wordt gezocht naar gerichte acties.

72

Zorg voor huisdieren niet evident

Huisdieren zijn voor heel wat kwetsbare mensen hun steun en toeverlaat. Zij hebben echter niet altijd de vaardigheden en mogelijkheden om ook goed zorg te dragen voor hun dieren. Dit kan leiden tot verkeerde zorg en samenlevingsproblemen.

  • Hondenscholen zijn duur en heel wat kwetsbare mensen voelen er zich niet op hun gemak.
  • Honden uit een asiel zijn niet in elke hondenschool welkom.
  • Er is geen betaalbare opvang voor hun huisdier als mensen ergens opgenomen moeten worden.
  • Hondenlosloopweides zijn niet altijd even aantrekkelijk voor de dieren en hun baasjes. We merken ook regelmatig claimgedrag van enkele bezoekers.
  • Slechts een beperkt aantal Krasdiensten biedt ook eten voor huisdieren.
  • Dierenartsen werken niet met een sociaal tarief. De Prins Laurent Stichting is een lovenswaardig alternatief. Het aantal dieren waarmee je er terecht kan is echter beperkt. Wie een groot nest puppy’s en kittens heeft, komt in de problemen.
Thema's:
Woonomgeving
Opvolging:

Er werd  naar aanleiding van de verhuis en bekendmaking van de nieuwe  locatie samengezeten met de stichting Prins Laurent Stichting om te bekijken hoe we mensen in armoede nog beter gebruik kunnen laten maken van hun dienstverlening.  Er lopen onderhandelingen om de toegang  voor mensen met leefloon te vereenvoudigen en te verbreden. Daarnaast wordt ook onderzocht of mensen zonder wettig verblijf toegang kunnen krijgen. 

73

Collectieve schuldbemiddelaars benadelen kwetsbare mensen®

De communicatie tussen bepaalde collectieve schuldbemiddelaars en kwetsbare mensen verloopt vaak zeer moeilijk: de schuldbemiddelaars zijn moeilijk bereikbaar (kan tot 2 weken duren), ze kennen de leefwereld van mensen in armoede niet, ze gebruiken onaangepaste taal (ofwel vakjargon, ofwel kinderlijk), ze negeren of overbelasten de hulpverleners, ze geven onvoldoende informatie over de kosten van de collectieve schuldenregeling. Daarnaast wordt de collectieve schuldenregeling niet altijd vlot afgerond. Vaak voorzien de schuldbemiddelaars zonder uitleg of afstemming met de vaste maatschappelijk werker te lage leefgelden (wettelijk moet dit minstens barema leefloon en volledig kindergeld zijn).

Casussen:

  • Bij aanvang van een schuldbemiddeling heeft Adil een schuld van € 6000. Een eerste kennismaking is 'gratis' en betreft een verkenning van de situatie. Over de kosten van het verdere verloop wordt niet gesproken. Nadat de schuldbemiddeling is afgerond, werd een totaal van € 13.000 afbetaald, grotendeels aan kosten van de bemiddelaar: een fotokopie aan € 20; een telefoongesprek van 1 minuut aan € 15, ….
  • Ann krijgt bericht dat al haar schulden afbetaald zijn. Er wordt een verzoek ingediend bij de arbeidsrechtbank om de schuldbemiddeling definitief af te ronden. Dan kan Ann over haar geld beschikken. Het duurt ruim een half jaar voor dit uiteindelijk voorkomt. Al die tijd blijft de kinderbijslag van haar 5 kinderen op de schuldbemiddelingsrekening gestort omdat de kinderbijslagkas dit pas kan veranderen als er bewijs van stopzetting van de schuldbemiddeling is. Het gezin van Ann heeft 7 maanden lang een te laag inkomen om van te leven. Nochtans staat een aanzienlijk bedrag van kinderbijslag op een inactieve rekening. Hierdoor bouwt het gezin nieuwe schulden op.
Thema's:
Financiën en schulden, Informatie en communicatie
Opvolging:

Er zijn in het arrondissement Gent ongeveer 5.000 lopende collectieve schuldenregelingen. Veel collectieve schuldenregelingen lopen goed.

Soms zijn er echter terecht klachten over schuldbemiddelaars of over het verloop van de procedure collectieve schuldenregeling.

Het verloop van de procedure collectieve schuldenregeling is wettelijk geregeld en de schuldenaar heeft ook rechten en procedurele waarborgen in deze procedure. Daarnaast is het aanrekenen van kosten en erelonen eveneens wettelijk geregeld.

In geval van klachten kan de schuldenaar zich wenden tot de arbeidsrechtbank (die de schuldbemiddelaars aanstelt en de procedures opvolgt). De arbeidsrechtbank heeft geen boodschap aan een algemeen signaal maar bekijkt telkens de concrete dossiers.

De Juridische dienst van OCMW Gent verleent juridische bijstand rechtstreeks via zitdagen in de welzijnsbureaus of onrechtstreeks via de maatschappelijk werkers. Ook (kwetsbare) Gentenaars die nog niet in begeleiding zijn bij het OCMW, kunnen in het welzijnsbureau in hun buurt bij de onthaal maatschappelijk werker een afspraak vragen met de jurist die juridische bijstand verleent in dat welzijnsbureau.

Via deze juridische bijstand kan de Juridische dienst in geval van klachten i.v.m. procedures collectieve schuldenregeling advies geven en helpen.

In geval van klachten is het wel belangrijk om ook rekening te houden met de context van een procedure collectieve schuldenregeling en met de positie van de schuldbemiddelaar.

Het is zo dat de schuldbemiddelaar onafhankelijk en onpartijdig moet zijn en dus ook rekening moet houden met de belangen van de schuldeisers. De procedure collectieve schuldenregeling is een evenwichtsoefening tussen de belangen van de schuldeisers en de belangen van de schuldenaar. Het doel van de procedure collectieve schuldenregeling is een menswaardig bestaan te waarborgen én tegelijkertijd in de mate van het mogelijke de schulden terug te betalen. Op het einde van de collectieve schuldenregeling is er zelfs een kwijtschelding van het niet-betaalde saldo van de schulden maar daar staan inderdaad inspanningen van de schuldenaar tegenover. Een schuldbemiddelaar kan en mag dus niet zomaar aan alle verwachtingen en vragen van de schuldenaar tegemoetkomen… En dan kan iemand al eens ontevreden zijn, maar dat betekent nog niet per se dat de schuldbemiddelaar zijn werk niet goed doet…

Inhoudelijke meningsverschillen worden soms herverpakt als communicatieproblemen. Maar dat neemt niet weg dat er inderdaad soms schuldbemiddelaars zijn die niet goed communiceren of die te weinig bereikbaar zijn.

De ervaring leert ook dat mensen vooraf niet altijd goed geïnformeerd zijn over het verloop van een procedure collectieve schuldenregeling en zo ontstaan er vaak ook misverstanden.

De Juridische dienst van OCMW Gent helpt ook cliënten en burgers die informatie vragen over een procedure collectieve schuldenregeling en/of die een vraag hebben naar het opstarten van een procedure collectieve schuldenregeling. De Juridische dienst maakt ook verzoekschriften op voor het bekomen van een collectieve schuldenregeling en daarbij probeert de Juridische dienst om zo goed mogelijk informatie te geven over de procedure collectieve schuldenregeling (zowel over het verloop van de procedure als over de rechten en de plichten).

74

Drempels tot pro-Deoadvocaat

Mensen moeten steeds meer verklaringen voorleggen om aan te tonen dat ze in aanmerking komen voor een pro-Deoadvocaat en geen inkomsten of huis hebben (noch hier, noch in het land van herkomst). Daarnaast is het voor veel doelgroepen betalend en duur. Tot voor kort moesten ze een forfaitaire vergoeding betalen van € 20 per aanstelling en € 30 per aanleg voor elke gerechtelijke procedure (sommige categorieën zijn hiervan vrijgesteld) . Een arrest van het grondwettelijk hof van 21 juni 2018 zorgde voor de afschaffing van deze forfaitaire vergoedingen (mensen die al betaalden kunnen een terugvordering vragen). Kom je in aanmerking voor een gedeeltelijke kosteloze juridische tweedelijnsbijstand, dan betaal je toch nog een bedrag aan de advocaat tussen 25 en € 125.

Advocaten weigeren om mensen te helpen die onder bewindvoering staan en klachten hebben over hun bewindvoerder als dat een collega is aan dezelfde balie.

Thema's:
Juridisch, Financiën en schulden, Federale overheid
Opvolging:

De voorwaarden om een pro-Deoadvocaat te kunnen krijgen, zijn geregeld via federale wetgeving en het klopt inderdaad dat de drempels verhoogd zijn. Dat is een bewuste keuze van de federale overheid die wil vermijden dat mensen een advocaat kunnen betalen maar toch op kosten van de gemeenschap een pro-Deoadvocaat krijgen.

Intussen zijn de forfaitaire vergoedingen inderdaad al vernietigd door het Grondwettelijk Hof.

De Juridische dienst van OCMW Gent verleent juridische bijstand rechtstreeks via zitdagen in de welzijnsbureaus of onrechtstreeks via de maatschappelijk werkers. Ook (kwetsbare) Gentenaars die nog niet in begeleiding zijn bij het OCMW, kunnen in het welzijnsbureau in hun buurt bij de onthaal maatschappelijk werker een afspraak vragen met de jurist die juridische bijstand verleent in dat welzijnsbureau.

Via deze juridische bijstand kan de Juridische dienst in geval van klachten of moeilijkheden advies geven en helpen.

I.v.m. het laatste signaal m.b.t. de bewindvoerders: dit kan kloppen maar het is wel zo dat de deontologie van de advocaat verbiedt om op te treden/een procedure te voeren tegen een advocaat van de eigen balie. Dan moet er een advocaat van een andere balie optreden.

Vanaf 1 september 2020 verhogen de inkomensgrenzen om een pro-Deoadvocaat te kunnen krijgen met € 200. Het maandelijkse netto-inkomen moet vanaf dan lager zijn dan:

  • Voor een alleenstaande: 1 226 euro voor volledige kosteloosheid en 1.517 euro voor gedeeltelijke kosteloosheid;
  • Voor samenwonenden of een alleenstaande met iemand ten laste: 1.517 euro voor volledige kosteloosheid en 1.807 euro voor gedeeltelijke kosteloosheid. Deze bedragen worden nog eens verhoogd met € 259,18 per persoon ten laste.

Op 1 september 2021, 2022 en 2023 worden deze bedragen (behalve het bedrag per persoon ten laste) telkens nog eens met € 100 verhoogd.

75

Hoge kosten door schulden

Bij schulden die niet binnen de termijn betaald kunnen worden, lopen de bijkomende kosten vaak hoog op: interesten, deurwaarderskosten, gerechtskosten, kwijtrecht, …

  • Casus: Maria en Charlie krijgen een deurwaarder voor invordering van € 193. Na onderzoek blijkt dat de oorspronkelijke factuur € 18 bedroeg voor de verdelging van kakkerlakken.
Thema's:
Financiën en schulden, Federale overheid
Opvolging:

De kosten voor invordering zijn geregeld in federale wetgeving. 

Het is evident dat schuldeisers kosten hebben bij wanbetaling en dat invorderingen niet gratis kunnen gebeuren. Anderzijds moeten ook de schuldenaars voldoende beschermd worden tegen onnodige en te hoge invorderingskosten.

Er is een onderscheid tussen minnelijke en gerechtelijke invordering.

Bij minnelijke invordering (dus nog niet op basis van een uitvoerbare titel zoals een gerechtelijke veroordeling of een dwangbevel) kunnen op basis van de wetgeving enkel kosten aangerekend worden aan de consumenten indien die vooraf ook zo overeengekomen zijn.
In het Wetboek Economisch Recht zijn er o.a. regels m.b.t. onrechtmatige bedingen in overeenkomsten.
Er is nu een wetsvoorstel in het Federaal Parlement om de consument meer bescherming te bieden bij de betaling en invordering van facturen en om de kosten bij minnelijke invordering te plafonneren. Meer hierover

Tegen dit wetsvoorstel kwam er veel verzet, voornamelijk van ondernemersorganisaties. Dit wetsvoorstel is nog altijd niet goedgekeurd en wordt nog verder besproken.

In geval van gerechtelijke invordering zijn de kosten die de gerechtsdeurwaarder aanrekent ook in federale wetgeving geregeld. Deze kosten bij gerechtelijke invorderingen zijn in de regel hoger dan bij minnelijke invorderingen.
Volledigheidshalve moeten we daar wel aan toevoegen dat bij de afrekening van gerechtsdeurwaarders de aan te rekenen fiscale lasten op deurwaardersexploten de kosten nog substantieel verhogen.  

In het kader van budget- en schuldhulphulpverlening kunnen erkende instellingen voor schuldbemiddeling altijd proberen om te bemiddelen in het kader van minnelijke of gerechtelijke invordering voor de intresten en kosten maar in de praktijk is dit niet evident en minstens wordt er geprobeerd om haalbare afbetalingen te bekomen.  

In geval van een procedure collectieve schuldenregeling is het wettelijk wel zo geregeld dat alle middelen van tenuitvoerlegging sowieso geschorst worden en dat de schulden niet meer verder kunnen oplopen door intresten en kosten. Vaak lukt het ook in een procedure collectieve schuldenregeling om de reeds aangerekende intresten en kosten kwijt te schelden.

Intussen is er ook een recent wetsvoorstel betreffende tijdelijke en structurele schuldhulpverlening dat voorziet in een verregaande samenwerking tussen OCMW’s en gerechtsdeurwaarders en dat ook in geval van kennelijke overmatige schuldenlast of kennelijke onmogelijkheid van tenuitvoerlegging een tijdelijke opschorting van de middelen van tenuitvoerlegging oplegt. Meer hierover.

76

Grote druk op vrouwen en meisjes met migratieachtergrond

Bij vrouwen en meisjes met een migratieachtergrond komen vaak psychosomatische klachten en psychische problemen voor. Dit heeft verschillende oorzaken. Familie en samenleving stellen te hoge verwachtingen en voorzien te veel opdrachten ten aanzien van deze vrouwen en meisjes. Daarnaast is er te weinig afstemming tussen verschillende diensten (vb. kinderopvang, inburgering, …). Dit zorgt voor extra druk en stress.

Voorbeelden:

  • In de klas worden moslimmeisjes geconfronteerd met het feit dat ze van hun ouders zeer weinig mogen. Ze merken daar dat hun leeftijdsgenoten en hun soms jongere broers wel van alles mogen (in het weekend een keertje uitgaan, gaan shoppen, …).
  • Nog altijd worden meisjes verloofd met partners waar ze zelf niet mee instemmen. Ouders maken afspraken, zonder dat de meisjes het eens zijn met deze keuze.
  • Casus: Ahmet, Fatma en hun 4 kinderen krijgen reactie van  de buren omdat ze onderling hun eigen taal praten. De buren nemen er aanstoot aan dat ze geen Nederlands met hun kinderen spreken. Fatma volgt een inburgeringscursus, maar heeft het heel moeilijk om de les altijd bij te wonen. Ze zorgt voor 4 kinderen en haar man Ahmet zit in een rolstoel. Ze probeert de lessen vol te houden, want anders krijgt ze een boete. Ze wil de cursus afwerken en eventueel nog naar school gaan. Haar schoonmoeder vindt echter dat ze thuis moet blijven, voor de kinderen zorgen en koken. Dat is haar rol als vrouw en moeder.
Trekker: Kristel Danel
Thema's:
Asiel en migratie, Gezondheid, Jongeren, Persoonlijke en psychische problemen, Vlaamse overheid, Federale overheid
Opvolging:

Dit signaal werd besproken binnen de Dienst Gelijke Kansen, met IN-Gent en met vzw JONG. We wensen vrouwen en meisjes als actor te benaderen en minder als slachtoffer. In die zin is het signaal nogal eenzijdig. Tevens denken we dat we een onderscheid moeten maken tussen nieuwkomers en mensen van 2de/3de generatie in aanpak.

We benaderen dit signaal graag op 3 manieren;

  1. Toegankelijkheid psychologische dienstverlening:

    1. We stellen voor dit vanuit Dienst Welzijn en Gelijke Kansen op te nemen met Team Gezondheid en Gezin.
    2. We stellen voor dit op te nemen als thema bij Univers’elle, het vrouwennetwerk van IN-Gent.
  2. Verwachtingen samenleving:
    1. In deze is nood aan een intersectionele benadering gender-herkomst die we meenemen in ons antidiscriminatie-, gender-, alsook integratiebeleid.
    2. Er wordt werk gemaakt van voldoende toegankelijke kinderopvang voor vrouwen/mannen die een inburgeringscursus volgen.
    3. Met het aanbod vierde pijler in het inburgeringstraject (sociale netwerken) wensen we elke verplichte inburgeraar die niet studeert of werkt te bereiken.
    4. Dienst Welzijn en Gelijke Kansen neemt dit aandachtspunt op in de operationalisering van het Actieplan ADAR. In het bijzonder inzake de thema’s onderwijs en werk.

https://stad.gent/sites/default/files/media/documents/20201217_NO_Actieplan%20Antidiscriminatie%20en%20Antiracisme%202020_25_DEF.pdf

  1. Meisjeswerkingen vsw JONG: Alle werkingen van JONG erkennen de nood aan een apart meisjes aanbod. De fysieke afbakening en begrenzing waarop enkel meisjes op kunnen aansluiten biedt naast veiligheid ook feitelijk ruimte om plaatst te maken voor activiteiten die aansluiten op de noden en behoefte van de meisjes. Deze kunnen afwijken van het reguliere aanbod, waardoor een apart aanbod gericht op meisjes een duidelijke meerwaarde heeft en empowered werkt om meisjes te versterken in hun kwetsbaarheid.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 3

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Open Knowledge Belgium gaat hierop verder: HackYourFuture Lab @Ghent. Meer info 

77

Contract niet-verplichte inburgeringscursus

Een inburgeringscursus is verplicht voor derdelanders. Voor EU-burgers is dit niet verplicht, maar zij zijn wel rechthebbend. Eens aangemeld en het inburgeringscontract ondertekend, zijn ze wél verplicht om dit verder te volgen. Als ze stoppen of annuleren zonder grondige reden, krijgen ze een boete van € 50 tot € 5000. Daardoor stappen ze vaak niet in.

Trekker: Frank Philips
Thema's:
Asiel en migratie
Opvolging:

De Stad is zich bewust van dit signaal en neemt deze info mee in de bespreking van de nieuwe convenant met IN-Gent.Deze nieuwe convenant zal vanaf mei 2020 in werking treden.

De bedragen zijn niet helemaal correct. Een rechthebbende inburgeraar die na vrijwillige ondertekening van het contract vroegtijdig stopt (dus niet start of minder dan 50% aanwezig is), riskeert een boete van €50 tot  €150.  De sancties voor verplichte inburgeraars zijn dezelfde, maar lopen op bij elke nieuwe inbreuk op tot € 5000.  Deze boetes ontslaan de inburgeraar niet van zijn verplichting. De bedragen van de sancties zijn gekoppeld aan de aard van de inbreuk (bv. laattijdig aanmelden, niet starten, te weinig aanwezig zijn,...), en worden opgelegd door de handhavingsambtenaren van de Vlaamse overheid.

 

 

78

Nood aan occasionele kinderopvang®

Er is nood aan (nabije) occasionele kinderopvang. Zo kunnen ook thuiswerkende ouders met niet-schoolgaande kinderen deelnemen aan netwerkversterkende en/of gezondheidsbevorderende activiteiten.

Thema's:
Sociaal netwerk, Kinderopvang, Gezondheid, 9050
Opvolging:

Opvang voor baby- en peuter: 

  • er worden specifieke projecten opgezet zoals Koala en Pace om de nood aan occasionele kinderopvang verder te onderzoeken en om mogelijkheden voor occasionele opvang te ontwikkelen;
  • in het kader van Pace werd een "pop-up kinderopvang" ingericht waarbij occasionele kinderopvang mogelijk is bij events waar ouders bij elkaar samenkomen of opleiding volgen;

Buitenschoolse kinderopvang:

  • in de geest van het nieuw decreet buitenschoolse opvang dat in ontwikkeling is wordt een lokale samenwerking uitgebouwd met alle betrokken partners (kinderopvang, jeugd, sport, cultuur, onderwijs);
  • tevens wordt een pilootproject voor deze geïntegreerde buitenschoolse opvang opgezet voor de wijk Sluizeken/Tolhuis/Ham
  • ervaringen en expertise worden gedeeld in het Lokaal Overleg Kinderopvang Gent

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 2

79

Nevenkosten maken kinderopvang duur

Bijkomende kosten voor maaltijden, vervoer, pampers, zalfjes, … maken kinderopvang duur. Daardoor kunnen sommige mensen er geen gebruik van maken.

Thema's:
Kinderopvang
Opvolging:

Dit signaal dient verder onderzocht te worden.  Het aanbod kinderopvang voor baby's en peuters in Gent werkt voor 80% volgens het inkomen van het gezin en wordt daarvoor betoelaagd door Kind en Gezin.  In de ouderbijdrage zijn de kosten voor voeding en de verzorgingsproducten inbegrepen,  de toegelaten  maximale nevenkosten die aan ouders mogen aangerekend worden door Kind en Gezin sterk beperkt.  Bij de meeste kinderdagverblijven en onthaalouders dienen pampers, specifieke zalfjes,  zelf door de ouders te worden meegebracht. Vervoer komt zelden voor bij de opvang van baby's en peuters.

80

Eenzaamheid en sociaal isolement®

Ondanks de vele initiatieven zijn meer en meer mensen eenzaam en sociaal geïsoleerd. Er is nood aan meer netwerkversterkende initiatieven.

Thema's:
Sociaal netwerk, Ouderen
Opvolging:

Eenzaamheid en sociaal isolement hebben een grote impact op het welbevinden van mensen. Overheden, organisaties,… kunnen geen hulp- of dienstverlening aanbieden die de eenzaamheid op zich wegneemt, maar ze nemen wel heel wat initiatief om ontmoeting te stimuleren en individuele mensen te ondersteunen om hun sociaal netwerk te herstellen of te versterken.

Er zijn heel wat organisaties en acties/projecten in Gent die werken rond dit signaal.

  • Vanuit de Stad

    • Dienst Ontmoeten en verbinden: faciliteren open ontmoeting in de Open Huizen
    • Project Hello Jenny verder uitrollen
    • Lokale dienstencentra: mensen samen brengen rond gedeelde interesses. Project buren voor buren
    • Intergenerationele projecten: Jong en oud kunnen ontzettend veel leren van mekaar. Alle informatie is gebundeld op de website: https://jongenoudingent.be.
    • Welzijn en gelijke kansen: inzetten op sociale cohesie in hoogbouw en sociale woonblokken (bv. De Groene Briel)
    • Inzetten op infrastructuur die ontmoeting stimuleert: aangename parkjes, bankjes
  • Buddyprojecten

Sommige mensen hebben het moeilijker in onze samenleving, zij hebben een groter risico aan isolement. Gelukkig zijn er in Gent tal van buddy-projecten waarbij Gentenaars iemand willen bij staan. Zo is er bijvoorbeeld Samen Gentenaar waarbij vluchtelingen/nieuwkomers om de twee weken afspreken met hun buddy. Die maken hen wegwijs in Gent, bieden praktische ondersteuning bij allerlei zaken of zorgen via gesprekken voor kansen om hun Nederlands te oefenen.Daarnaast is er ook buddy bij de wieg, waarbij studenten ondersteuning bieden aan  kwetsbare zwangere vrouwen of  een buddywerking ism Metawonen vzw voor mensen met psychische moeilijkheden.

  • Huisbezoeken:

Verschillende wijkwerkers gaan vaak op huisbezoek bij mensen in de buurt. Zo kunnen we ook nagaan waar mensen nood aan hebben in de buurt.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kras gaat hierop verder: Innovatieve benaderingen van materiële steun als hefboom naar duurzame armoedebestrijding: in 10 stappen van voedselhulp naar structurele oplossingen voor armoede in Gent. Meer info 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Refu Interim gaat hierop verder: Project Refu Recruit. Meer info

81

Ontoegankelijkheid en onderaanbod lessen Nederlands voor anderstaligen

Niet iedereen kan Nederlandse les volgen. Mensen zonder wettig verblijf of mensen die het minimumniveau niet aankunnen, mogen geen lessen volgen. Voor anderen kan de opstart van de Nederlandse taalles soms lang op zich laten wachten. Vaak start de groep met mensen van hetzelfde niveau nog niet meteen of zit de groep nog niet vol  of zijn de randvoorwaarden nog niet voldaan (trauma/psychische problemen nog te acuut, kinderopvang, …).

Thema's:
Taal en tolken, Asiel en migratie, Onderwijs, leren en ontplooiing, Vlaamse overheid
Opvolging:

Wat nuances bij de signaal:

  • Nuance wat betreft ‘onderaanbod’: Voor een aantal kandidaten is het zeker het geval dat ze wat langer moeten wachten, een heel kleine groep moet heel lang wachten of vindt zelfs nooit passen aanbod, maar het is toch een minderheid. Het is niet zo dat het overgrote deel van de cursisten een half jaar moet wachten om te kunnen starten. Integendeel.
  • Nuance wat betreft ‘ontoegankelijkheid’: Er is niet zoiets als een minimumniveau. Iedereen met een wettig verblijf kan les volgen bij een erkende NT2aanbieder in Gent, ook als je helemaal geen Nederlands kent, niet gealfabetiseerd bent of anders gealfabetiseerd bent.
  • Voor mensen die weinig schoolse vaardigheden hebben of niet gealfabetiseerd zijn, zijn er aangepaste cursussen bij basiseducatie. Cursisten voor wie een schools traject echt niet haalbaar is, krijgen een attest ‘uitgeleerdheid’. In dat geval wordt deze beslissing voor verplichte cursisten afgestemd met de regisseur (VDAB, OCMW, IN-Gent), zodat deze cursisten niet gesanctioneerd worden omdat ze geen lessen Nederlands meer kunnen volgen.

IN-Gent vult nog verder aan met enkele initiatieven die ze nu al nemen om aan dit signaal tegemoet te komen:

  • IN-Gent streeft samen met de aanbodverstrekkers NT2 naar een zo divers mogelijk aanbod: avond, weekend en zomer wordt meer en meer georganiseerd.
  • IN-Gent zet bij de toeleiding naar de Nederlandse lessen ook extra in op toeleiding en organisatie van kinderopvang.
  • Voor mensen die niet kunnen volgen in het formele NT2-circuit (cfr. attest uitgeleerdheid), kan het interessanter zijn om op een informele manier te leren en vooral in te zetten op zelfredzaamheid, sociale contacten, enz. Het Centrum voor Basiseducatie leidt deze cursisten daarom bijvoorbeeld toe naar de laagdrempelige oefenkans ‘Op Stap met Nederlands’ van het OCMW. IN-Gent vzw stimuleert organisaties om nog meer in te zetten op dergelijke oefenkansen, niet enkel voor deze specifieke doelgroep, maar voor iedereen die Nederlands leert. IN-Gent vzw biedt organisaties bovendien ook ondersteuning bij het opzetten van deze oefenkansen.
  • Bij trauma/psychische problemen zijn er echter heel weinig opties om door te verwijzen. Geestelijke gezondheidszorg voor nieuwe Gentenaars is ontoerijkend. Cursistenbegeleiders van de scholen nemen vaak contact op met de regisseurs (VDAB, OCMW, IN-Gent) om samen te bekijken wat er mogelijk is.
  • Het klopt dat mensen zonder wettig verblijf niet kunnen deelnemen aan het formele NT2-onderwijs. Op dit moment worden zij vooral doorgestuurd naar oefenkansen en vrijetijdsinitiatieven. IN-Gent verwijst niet door naar organisaties of vrijwilligers die lessen organiseren voor mensen zonder wettig verblijf. Ze hebben er weinig of geen zicht op of die er zijn. Heel weinig mensen zonder wettig verblijf vinden nog de weg naar IN-Gent. Daardoor is het ook moeilijk om de reële vraag in kaart te brengen.

82

Tolkenaanbod niet afgestemd op nood®

Het tolkenaanbod is niet afgestemd op de nood. Op dit moment is er in Gent nood aan meer tolken voor de talen Pashtoe, Dari, Somalisch, Eritrees (Tigrinya), Turks en Arabisch.

Thema's:
Taal en tolken, Informatie en communicatie, Asiel en migratie, Vlaamse overheid
Opvolging:

IN-Gent (sociaal tolken ter plaatse en sociaal tolken via webcam) en het Agentschap Integratie en Inburgering (sociaal tolken via telefoon) weten dat dit een probleem is. Ze vullen het rijtje met knelpunttalen zelf nog aan met Slovaaks en Bulgaars.

Dit heeft enerzijds te maken met de hoge kwaliteitseisen bij de certificering van Sociaal Tolken, waardoor het niet evident is om gecertificeerde tolken te vinden. Anderzijds is het arbeidsstatuut van Sociaal Tolken niet zo aantrekkelijk en speelt er concurrentie tussen de diverse aanbieders van Sociaal Tolken in Vlaanderen wat zorgt voor minder stabiliteit in de tolkenpool.

Er loopt een Vlaams traject in functie van optimalisering van de werking van de dienstverlening Sociaal Tolken in Vlaanderen en bovenstaande knelpunten worden daar zeker opgenomen. We verwachten hierover in de loop van 2019 meer duidelijkheid. Complementair met dit traject onderzoekt IN-Gent verschillende pistes om het aanbod in Gent verder op te krikken. Samen met de Dienst Welzijn en Gelijke Kansen van de Stad wordt dit opgevolgd.

83

Tolkenaanbod beperkt in gespecialiseerde hulpverlening®

De gespecialiseerde hulpverlening (jeugdhulp, gehandicaptenzorg, psychiatrie, ziekenhuizen,…) werkt onvoldoende met tolken. Daardoor blijven mensen die eigenlijk gespecialiseerde hulp nodig hebben in de eerstelijn (rechtstreeks toegankelijke hulp en zorg waaronder huisartsen, wijkgezondheidscentra, thuisverpleegkundigen, apothekers, tandartsen…) hangen.

Thema's:
Taal en tolken, Gezondheid, Dienstverlening, Informatie en communicatie, Vermaatschappelijking van de zorg, Asiel en migratie, 9050
Opvolging:

Suggestie om dit signaal verder te onderzoeken en uit te diepen: De input voor dit signaal strookt niet met de cijfers van de Dienst Tolken en Vertalen van IN-Gent. Daar zien ze net dat de gespecialiseerde diensten en hulpverlening (wijkgezondheidscentra, ziekenhuizen,…) beroep doen op tolken  en dat paramedici en vrije beroepen ( die niet werkzaam zijn binnen een voorziening )op eerstelijn geen toegang hebben tot de dienstverlening van sociaal tolken omdat ze niet aan de voorwaarden van de gebruikers, vast gelegd in het Gemeentelijk Reglement, voldoen.

Wat extra achtergrond en mogelijke aanpak: Het lijkt belangrijk om te werken aan het bewustzijn van de waaier aan taalinstrumenten waar men een beroep op kan doen, zowel tolken als andere instrumenten die de mondelinge communicatie ondersteunen. (https://www.integratie-inburgering.be/communicatiewaaier)

Wat tolken betreft zal het belangrijk zijn om op maat van de instellingen te bekijken op welke instanties zij beroep kunnen doen en of deze kanalen vervolgens voldoende gekend zijn. Hier alvast een overzicht:

  • IN-Gent: zij voorzien tegen vergoeding sociaal tolken ter plaatse en sociaal tolken via webcam voor o.a. de sector van erkende welzijnsvoorzieningen, sector van algemene en bijzondere jeugdzorg, sector geestelijke gezondheidszorg, sector gezondheidszorg: ziekenhuizen, wijkgezondheidscentra, thuisverplegingsdiensten, revalidatiecentra, poliklinieken, Gentse huisartsenverenigingen,...  https://www.in-gent.be/voor-jouw-organisatie/sociaal-tolken-vertalen/sociaal-tolken
  • Het Vlaams Agentschap Integratie en Inburgering organiseert het sociaal tolken via telefoon voor Vlaanderen. Voor 2019 is deze dienstverlening gratis voor huisartsenpraktijken, voor huisartsen verbonden aan een wijkgezondheidscentrum en voor specialisten verbonden aan een (algemeen universitair of psychiatrisch ziekenhuis), aan een psychiatrisch centrum of een centrum geestelijke gezondheidszorg. Dit door een basisdotatie van de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin en zolang hiervoor budget beschikbaar is. (cfr. nieuwsbrief Agentschap Integratie en Inburgering /Dienst Sociaal Tolken en Vertalen/ 29 maart 2019). Specialisten in een privépraktijk komen niet in aanmerking voor tolkondersteuning door een sociaal tolk.  http://www.agii.be/thema/sociaal-tolken-en-vertalen
  • De FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu geeft algemene en psychiatrische ziekenhuizen jaarlijks de kans om een aanvraag in te dienen voor de financiering van een intercultureel bemiddelaar en/of coördinator interculturele bemiddeling. Daarnaast biedt deze FOD ook interculturele bemiddeling op afstand aan via videoconferentie. Alle ziekenhuizen kunnen een gratis beroep doen op deze dienstverlening, maar ook huisartsenpraktijken, wijkgezondheidscentra en medische diensten van FEDASIL.

https://www.health.belgium.be/nl/gezondheid/organisatie-van-de-gezondheidszorg/kwaliteit-van-zorg/interculturele-bemiddeling-de

 

84

Moeilijk administratief taalgebruik en procedures

Nog te vaak gebruiken officiële instanties moeilijke taal (meld je aan, pensioenbrief, …). Ook de procedures en communicatiestrategieën zijn niet afgestemd op een groot deel van de bevolking.

  • Voorbeeld communicatiestrategieën: Om in januari van het zesde leerjaar voor het secundair onderwijs aan te melden, brengt men ouders al heel vroeg op de hoogte met name als hun kind in het vijfde leerjaar zit.

Voor veel mensen is moeilijk administratief taalgebruik een drempel die grote gevolgen kan hebben: voorrang broer/zus bij inschrijving school gemist, pensioen te laat geregeld, … Ook anderstalige nieuwkomers slagen er zonder hulp vaak niet in om de moeilijke documenten correct ingevuld en op tijd bij de juiste instanties te krijgen.

Thema's:
Taal en tolken, Informatie en communicatie, Asiel en migratie, Vlaamse overheid, Federale overheid
Opvolging:

Dit is een heel belangrijk signaal en er worden verschillende initiatieven genomen om hierop in te spelen. In het signaal wordt gesproken over officiële instanties. Hier hebben we het concreet over de inspanningen die de Stad en het OCMW op dit vlak leveren en zoomen we ook even uit naar projecten van de Vlaamse Overheid en de Hoge Raad voor Justitie.

Al vele jaren zet een taalambtenaar bij de Stad en het OCMW in op heldere taal. Daarbij lanceerde de Stad in 2016 de Engagementsverklaring Taalbeleid (https://stad.gent/over-gent-en-het-stadsbestuur/stadsbestuur/wat-doet-het-bestuur/beleidsplannen/gent-en-bestuur/taalbeleid). Daarin krijgt heldere taal zowel in contact met burgers, op de werkvloer, in het onderwijs, op het web,… een heel belangrijke plaats. De Werkgroep Taalbeleid is het lerend netwerk dat de uitvoering van de engagementen opvolgt.

  • In het Actieplan 2018-2019 gekoppeld aan de Engagementsverklaring zetten we in op ondersteuning van de diensten om hun teksten heerlijk helder te formuleren via een Atelier Heldere Taal. Tijdens een 3-tal sessies worden enkele voorbeeldteksten herschreven en tegelijk leiden we de medewerkers op om zelf helder te leren schrijven. Na deze sessies stimuleren we diensten op een ludieke manier om verder in te zetten op helder schrijven. Lopende trajecten: Dienst Kinderopvang (heldere facturen), Dienst Burgerzaken (heldere brieven), GentInfo (heldere infofiches),…
  • Personeelsleden kunnen het hele jaar door vormingen rond helder schrijven volgen.

De Vlaamse Overheid lanceerde vorig jaar de campagne Heerlijk Helder. De website geeft een overzicht met interessante tips: https://overheid.vlaanderen.be/heerlijk-helder. De ludieke campagne stimuleert diensten van de Vlaamse Overheid om in te zetten op heldere taal en om concrete doelen te stellen.

Ook binnen justitie is er het bewustzijn dat er dringend nood is aan een meer toegankelijk taalgebruik. Vorig jaar werd het project Kruid (http://www.csj.be/sites/default/files/press_publications/project-kruid.pdf) gelanceerd door de Hoge Raad voor Justitie. Een tekst die alle medewerkers binnen en buiten justitie wil aanzetten om permanent bezig te zijn met helder en toegankelijk taalgebruik, zowel mondeling als schriftelijk. 

Organisaties die willen inzetten op heldere taal kunnen steeds vormingen volgen bij o.a. Wablieft(www.wablieft.be), specifiek voor toegankelijke schriftelijke en mondelinge communicatie met anderstaligen kan je terecht bij IN-Gent (https://www.in-gent.be/vorming),...

85

Te weinig toegankelijk en aangepast sport- en vrijetijdsaanbod voor kwetsbare kinderen en jongeren

Kinderen uit kwetsbare gezinnen kunnen minder gebruik maken van ‘wijze’ sport- en vrijetijdsactiviteiten dan hun leeftijdsgenoten uit sterkere gezinnen.  Ze vinden hun weg niet naar het bestaande aanbod en er is een gebrek aan overzicht (dat van de Jeugddienst is onvoldoende gekend en niet gebruiksvriendelijk), afstemming en samenwerking. Ook de UiTPAS en andere tegemoetkomingen (mutualiteit, belastingen, …) zijn te weinig gekend en gebruikt.

Daarnaast is het aanbod na de schooluren en tijdens de vakanties te beperkt in de wijken waar zij wonen. Dit probleem is extra groot voor kinderen met specifieke zorgbehoeften en de jongste kinderen. 2,5 jarigen die al naar de kleuterschool gaan, kunnen in de vakantie vaak niet meer terecht in de kinderopvang en ze mogen nog niet deelnemen aan kampen.

Betaalbaarheid, bekendheid en bereikbaarheid zijn de meest evidente, maar zeker niet de enige drempels waardoor kwetsbare kinderen en jongeren zich minder inschrijven en sneller afhaken. Je moet lang op voorhand inschrijven. Vaak is de inschrijving online en zijn er wachttijden, …. Soms vertrouwt men het niet. Ook voor hulpverleners en andere sleutelfiguren is toeleiding naar vrijetijdsactiviteiten heel intensief en niet evident. Zij missen de nodige kennis en tijd voor een goede ondersteuning op dit vlak.

Thema's:
Vrije tijd, Kinderopvang, Jongeren
Opvolging:

(zie ook overzicht acties ikv rapportage kindvriendelijke stad)

Het aantal bloklocaties voor studenten werd uitgebreid en een aantal kleinere projecten voor scholieren werden opgestart. De spelotheek in Nieuw Gent wordt dit jaar sterker uitgebouwd tot een ontmoetingsplek voor ouders in de buurt. Nieuw Gent kreeg een impuls op vlak van vrijetijd door middelen uit het Stadsvernieuwingsfonds en ook in Moscou wordt met verschillende organisaties samengewerkt om een sportaanbod te realiseren. Vanuit een samenwerking met verschillende diensten wordt ervoor gezorgd dat in 2019 in elke precaire wijk een vakantieaanbod komt van minstens 2 dagen. Mobiel jeugdwerk werd ingezet aan de Zuid en in de Muide. Dit neemt niet weg dat in sommige wijken (Sint-Bernadette, Macharius, enz.) de vraag naar een vrijetijdsaanbod groot blijft.

De voorbije legislatuur werd meer dan 10 ha park (her)aangelegd. In het kader van de speelweefselplannen in diverse buurten worden ook jongeren als prioritaire doelgroep meegenomen en in 2019 start een onderzoek naar meisjes in de publieke ruimte. Aan de zuid-site werd een piloot opgestart om samen met de jongeren een pop-up hangplek te realiseren, dit geldt ook voor de Wasstraat waar een hangplek voor en door jongeren en buurtbewoners werd geïnstalleerd. Op een 10-tal diverse locaties kwamen speelcontainers.

In een aantal wijken werd speelzones gecreëerd of vernieuwd met bijzonder aandacht voor Muide en Nieuw Gent. Op de Lubecksite werd sinds 2018 een bouwspeelplaats tijdens de zomerperiode georganiseerd.

Als Stad willen we ons engageren om te werken rond een positief klimaat voor jongeren in het algemeen. Jongeren mogen gebruik maken van en vorm geven aan de publieke ruimte. In 2019 wordt gewerkt aan een visietekst waarbij we het behandelen van klachten vanuit dit idee willen aanpakken (zowel politiek, als administratief).

Binnen de vakantiewerking van de Jeugddienst wordt er sterk over gewaakt dat het aanbod gratis of heel laagdrempelig is. Zo is er bewust voor gekozen om niet te werken met inschrijving vooraf ikv de Pretfabriek. Ouders kunnen zich de dag zelf, zonder vooraf in te schrijven, aanmelden. Sinds 2020 is de speelpleinwerking van de Pagadder geïntegreerd binnen de Jeugddienst.

Ook de Sportdienst heeft verschillende mogelijkheden om in te schrijven. Dit kan zowel via de website, ter plaatse op de Sportdienst als door telefonisch contact op te nemen voor een inschrijving. Er worden geen plaatsen gereserveerd voor kwetsbare groepen. Intermediairen kunnen indien nodig aftoetsen of ze nog extra mensen kunnen inschrijven.

Voor ouders die graag willen weten welke terugbetalingen er mogelijk zijn, is er ook een lijst met financiële tegemoetkomingen. Deze mogelijkheden worden steeds mondeling toegelicht door de medewerkers van de Jeugddienst. Er wordt ook ingezet op de promotie van uitpas met kansentarief en de JD organiseert infosessies hierrond.

Daarnaast zijn er diverse projecten rond diversiteit/toegankelijkheid binnen het jeugdbewegingswerk, onder impuls van de jeugddienst, ism de stadsondersteuners opgestart met als sterker in te zetten op het bereik van kwetsbare groepen. Het gaat oa over:

  • KSAgroepen starten met occasioneel pleintjeswerk in oa Nieuw Gent, Watersportbaan en Ledeberg.
  • Organisatie van een Open Kamp en Uitwijker door Scouts en Gidsen Vlaanderen
  • Opstart van een nieuwe Akabegroep • Project XX - Samenwerking KSA, Chiro, Lionshulp en Jeugddienst rond ontmoeting tussen jongeren binnen en buiten de bijzondere jeugdzorg. Opvolging stuurgroep i.s.m. Radar
  • OKAN-project – toeleiding van jonge nieuwkomers naar vrije tijd via toeleiding door jongeren uit de jeugdbeweging
  • Organisatie van een vormingsavond en -weekend ivm maatschappelijk kwetsbare jongeren i.s.m. Bizon voor leiding uit een jeugdbeweging
  • Organisatie grote open spelnamiddag door de Gentse FOS-groepen

 

In 2020 werd via een oproep Beestige zomer een extra aanbod van vrijetijdsactiviteiten gecreeerd. Buurtbewoners, zelforganisaties en jeugdwerkingen konden intekenen op deze oproep. Daarnaast werden extra mobiele jeugdwerkers, jeugdwelzijnswerkers ingezet in de wijken met de meest map. kwetsbare jeugd en/of werd een vrijetijdsaanbod voorzien. Dit zorgde voor een aanbod dat vanaf 2021 wordt uitgerol in wijken zoals Macharius, Watersportbaan, De Porre, Sint-Bernadette, enz.

Corona legde een druk op het jeugdwelzijnswerk en er werd gezocht naar alternatieve methodes om contact te houden met jongeren en hen te ondersteunen. Extra bloklocaties werden in het Kuipken, het ICC en DC Gentbrugge coronaproof georganiseerd?

Het vrijetijdsaanbod voor kinderen werd per wijk gebundeld en online ontsloten.