Signaal 2018 Ouderen

Dit signaal kwam tijdens 2 vergaderingen van het SOGA uitgebreid aan bod. Ziekenhuizen botsen op het feit dat ze mensen bij ontslag niet langer kunnen houden in het ziekenhuis en ook niet kunnen aanmelden bij opvang. Het gaat over dak- en thuislozen die medische verzorging nodig hebben gedurende een bepaalde periode om te voorkomen dat ze weer moeten opgenomen worden in het ziekenhuis. Via een registratie met een google doc geven organisaties in 2019 alle mogelijke casussen door om zo zicht te krijgen op de omvang van de problematiek. Op het SOGA werd een uitgebreide toelichting gegeven over het project Vesalius en opgeroepen om bij deze casussen ook aan te melden voor de 5 beschikbare time-out plaatsen binnen Vesalius. Ziekenhuizen en Stad zullen na inschatting van de omvang van de problematiek samen in overleg gaan met het RIZIV hierover. 

De Huisartsenvereniging Gent start een online formulier op voor huisartsen waar zij problemen na ontslag uit het ziekenhuis kunnen melden op casus-niveau om te voorkomen dat er in algemeenheden wordt gesproken en concrete casussen aanleiding kunnen geven voor een concrete aanpak.

Vanuit de sociale diensten van de ziekenhuizen wordt een ontslag altijd voorbereid om dergelijke problemen te voorkomen.  Mogelijke oorzaken van deze problemen zijn:  (1) de patiënt stelt zelf geen hulpvraag (niet alle mensen worden standaard door sociale dienst gescreend), (2) mensen zijn heel kort opgenomen  (bv zaterdag via spoed en zondag naar huis) en zien geen sociale dienst (behalve in uz gent waar men wachtsysteem heeft) of (3) thuiszorgdiensten zijn vaak niet bereikbaar in het weekend waardoor hulp niet opgestart kan worden of (4) het gebeurt ook wel eens dat mensen tegen medisch advies in toch naar huis gaan op vrijdag, waardoor de sociale dienst de voorbereiding niet heeft kunnen opstarten. 
Niet iedereen is klaar voor die verkorte ligduur, waardoor er mensen tussenuit vallen. Soms zou je mensen om sociale redenen langer dan de verantwoorde tijd laten in het ziekenhuis, maar daar wordt het ziekenhuis voor gepenaliseerd.  

Ook de werkgroep ZOROO van SEL werkt rond zorg na ontslag uit ziekenhuizen. Deze werkgroep zal ingekanteld worden binnen de structuur van de Eerstelijnszone Gent. 

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1

Het belang van werken aan gezondheidsvaardigheden staat in het bestuursakkoord van Gent, alsook in de visienota van de Gentse Gezondheidsraad en in de visie en doelstellingen van de Eerstelijnszone Gent. Dit zal ook vertaald worden naar acties in het actieplan 2020-2021 van Eerstelijnszone Gent.

Er is reeds heel wat in beweging rond dit thema:

• De Dienst Welzijn en Gelijke Kansen deed een bevraging bij welzijns- en gezondheidsorganisaties om zicht te krijgen op de hulpmiddelen die zij inzetten om de communicatie met de patiënt/cliënt te verbeteren aan de hand van taalondersteuning, visuele ondersteuning of patiënteneducatie en welke noden zij hebben.
• Er werden ondertussen 2 projectaanvragen ingediend (1 bij KBS door WRG en 1 bij de VVSG door Stad Gent) rond het versterken van gezondheidsvaardigheden. De projectaanvraag bij KBS haalde het niet, voor die bij het VVSG wordt het wachten tot 15 okt.
• De wijkgezondheidscentra starten begin 2020 met de update van het gezond en wel-spel dat mensen met lage gezondheidsvaardigheden helpt om wegwijs te vinden in de zorg, geïnformeerd te raken over wat gezondheid is en hoe je daar zorg voor draagt.
• Het project MATCH-en van de UGent en Hogeschool Gent start op eind 2019 en wil gezondheidsvaardigheden versterken van anderstalige nieuwkomers door hulpverleners te ondersteunen aan de hand van digitale tools (platform, app) om zo beter in interactie te gaan met anderstalige nieuwkomers.
• Het project van de gezondheidsgidsen (Community Health Workers) zet in op het ondersteunen van kwetsbare mensen in hun wegwijs naar zorg. Vrijwillige gezondheidsgidsen zorgen voor een warme begeleiding naar afspraken en helpen hen op weg om het een volgende keer alleen te kunnen. Het project loopt nog tot eind 2019, maar een verlenging is aangevraagd.

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kom even Praten gaat hierop verder: Platform voor psychosociale ondersteuning voor dove en slechthorende jongeren en volwassenen in Gent. Meer info 

Op 25 april zal in het kader van de Eerstelijnszone Gent een eerste actiegroep doorgaan rond toegankelijkheid waarbij vanuit de verschillende signalen (uit de signalenbundel en andere) rond toegankelijkheid van gezondheids- en welzijnszorg een aanzet zal gedaan worden voor een actieplan 2020-2021 voor de voorlopige Zorgraad van de Eerstelijnszone Gent. Dit signaal zal daarin meegenomen worden.

Bij aanmelding bij het ziekenhuis moet er verplicht een opnameverklaring ondertekend worden door de patiënt. Er wordt gevraagd of mensen een eenpersoonskamer willen. Indien zij dat willen, wordt er gevraagd of zij op de hoogte zijn van de supplementen die zij dan aangerekend krijgen. Er wordt gevraagd aan de medewerkers (onthaalmedewerkers, medewerkers spoed,...) om dit grondig uit te leggen. Bij de meeste ziekenhuizen is er daarom een pre-opname balie waar meer tijd kan genomen worden om uitleg te geven aan mensen die dan wel vóór hun opname hier de tijd voor moeten nemen. Vanuit het idee van zelfregie van de patiënt, is het immers noodzakelijk dat mensen zich op voorhand goed informeren. Ook de artsen zelf kunnen hier een rol spelen om mensen goed te informeren als ze worden doorverwezen naar het ziekenhuis.

Verschillende jaren geleden werd door de Gezondheidsdienst een studiedag georganiseerd rond wegwijs in het gezondheidszorgsysteem voor medewerkers in de eerstelijn. De Dienst Welzijn en Gelijke Kansen bekijkt of dit nog eens kan georganiseerd worden, waarbij dit thema mee aan bod kan komen.  

Binnen het project “woonzorgzone Ledeberg” , werd met diverse actoren een personenalarmsysteem ontwikkeld voor senioren die geen of te weinig mantelzorgers hadden. Dit aanbod werd uitgebreid naar alle senioren in Gent. Momenteel bieden 2 organisaties PAS met professionelen aan;  Wit gele kruis en Z-plus. 

Voor Gentenaars met een laag inkomen , kan er gekeken worden of zij in aanmerking komen voor de mantelzorgpremie. Indien zij hiervoor in aanmerking komen , dan kunnen ze dit bedrag gebruiken om oa. deze PAS te betalen. Het is ook voor deze doelgroep belangrijk om te checken of ze recht hebben op IGO ( inkomensgarantie ouderen) of op de THAB ( nu onderdeel van de vlaamse sociale bescherming). OCMW Gent zet sinds verschillende jaren promotieacties op rond IGO en THAB. Er staan oa. artikels in het stadmagazine, tijdschrift Wijs, op broodzakken,… We roepen alle actoren die bij senioren aan huis gaan op om standaard na te zien of mensen recht hebben op deze tussenkomsten of hen door te verwijzen naar hun mutualiteit om dit te onderzoeken.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1

• Het stadsbestuur zet verder in op uitbreiding en kwaliteitsverbetering  van de sociale huisvesting.
• Het nieuwe stadsbestuur zet in op een verdubbeling van het aantal woningen verhuurd door het Sociaal Verhuurkantoor en op een verdriedubbeling van het aantal woningen verhuurd door het stedelijk huurkantoor Huuringent vzw à verhoging van het aanbod aan betaalbare, kwalitatieve woningen met woonzekerheid. Deze woningen worden toegewezen op basis van objectieve criteria, discriminatie is uitgesloten.
• Verderzetting van de Taskforce Wonen
  • In samenwerking met het middenveld inzetten op het uitbreiden van het aanbod (opvang, tijdelijke woonvormen en structurele huisvesting) en begeleiding voor kwetsbare doelgroepen.
  • Hierbij de shift maken van opvang naar housing first (project Roof).
  • Project Vesalius: 13 kamers voor erkende vluchtelingen/subsidiair beschermden in woonnood en 5 kamers voor time-outers (daklozen met bijzondere zorgnood waardoor ze niet terecht kunnen in de bestaande opvanginitiatieven).
• Verderzetting van de praktijktesten in de strijd tegen discriminatie op de huurmarkt, met uitbreiding van de doelgroepen (migratie-achtergrond, seksuele geaardheid, …)
• De Stad Gent is niet bevoegd voor woningkwaliteitsnormen, dit is Vlaamse regelgeving. De kwaliteitsnormen voor woningen zijn een absoluut minimum voor een veilige en gezonde van de woning en zijn er om bewoners te beschermen (niet uit te sluiten). Afwijken van deze minimale normen is niet wenselijk.

Zie ook verslag gezamenlijk forum 16 mei 2019

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Begeleidingscentrum Stappen gaat hierop verder: Woonrecht nu! (voor kwetsbare jongeren tussen 17 & 25 jaar). Meer info 

Er zijn verschillende diensten zoals het Dienstenbedrijf Sociale Economie (OCMW  en Stad Gent) , Wijk-werken (vroegere PWA), klusdiensten verbonden aan mutualiteiten en/of dienstenchequebedrijven die dergelijke klussen tegen een billijke betaling opnemen.

Dienst Wonen Stad Gent onderzoekt of een derde-betalerssysteem voor kleine kwaliteitsklussen met de focus op veiligheid een haalbaar project is.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 2

In het bestuursakkoord werd opgenomen dat Stad Gent solidair samen huren mogelijk wil maken op Gents grondgebied. Dit zal uitgewerkt worden aan de hand van enkele proefprojecten. Daarnaast zal de Stad de hogere overheden blijven responsabiliseren op de hiaten en de complexiteit in/van de regelgeving met betrekking tot samen huren.

Vanuit de regie dak-en thuislozenbeleid wordt gezocht naar hoe er kan tegemoet worden gekomen aan de verschillende signalen zoals hierboven geformuleerd:

- In verband met kinderen: kinderen horen niet in de nachtopvang terecht te komen. De nachtopvang is geen plaats voor kinderen. Vanuit deze optiek en de vaststelling dat in uiterste nood er een vangnet dient te zijn voor dakloze gezinnen werd in het najaar van 2017 een gezinsnachtopvang opgestart. Hier kunnen gezinnen terecht vanaf 18u en zijn er 4 gezinsplaatsen waar deze gezinnen terecht kunnen. Dit komt tegemoet aan zowel de vraag naar vroegere openingsuren als aan de bezorgdheid over de mix van kinderen met andere doelgroepen.

Sowieso zijn dakloze gezinnen een prioriteit. Vanuit verschillende diensten wordt er heel sterk ingezet om deze gezinnen zo snel mogelijk uit hun situatie van dakloosheid te krijgen en trajecten te doorlopen richting structurele oplossingen.

- In verband met dakloze jongeren: dit signaal wordt inderdaad via verschillende fora aangeduid. Jong Gent in Actie toont ook met regelmaat aan welke penibele situatie deze jongeren in moeten overleven. Vanuit de regie zijn er momenteel overleggen lopende met de jeugdhulp. Daarnaast is er sedert een aantal jaren ook een versnelde toewijs van een sociale woning mogelijk voor jongeren uit de jeugdzorg.

Kinderen en jongeren worden in het komende Armoedebeleidsplan als prioritaire doelgroepen bekeken.

- In verband met stijging van het aantal ouderen: vanuit de ouderenzorg werden reeds enkele acties opgezet om aan deze noden tegemoet te komen. Vanuit het departement Ouderenzorg werden bvb. acties ondernomen om sneller te kunnen doorverwijzen naar een assistentiewoning.

Zowel binnen departement sociale dienstverlening als binnen het geïntegreerd breed onthaal wordt werk gemaakt van dit probleem, onder meer door de opmaak van een informatiesysteem en afspraken tussen de kernpartners van het GBO. Gezien de schaalgrootte van de stad en de complexiteit van het welzijnslandschap is dit echter een aanzienlijk werk.

Er zijn natuurlijk diverse 'deelsectoren' die met hetzelfde probleem kampen en evengoed inspanningen doen...

Zie ook: www.socialekaartvangent.be, www.wegwijsingent.be en www.metweiniggeld.be

Op basis van deze ene casus is het niet evident een precies beeld te krijgen over hét probleem. Wat is precies die 'grijze zone' en wie vertoeft er (jammerlijk) in... Dit zou in eerste instantie beter in kaart gebracht moeten worden ipv te spreken over 1 anecdote.  Anderzijds wordt het probleem wel reeds langer aangekaart, vaak mbt tot de meest kwetsbare inwoners van gent met een zware multiproblematiek en een verleden van (over)last.

Het bepalen van criteria om aanspraak te kunnen maken op een specifieke vormen van hulp of dienstverlening is vaak geen lokale bevoegdheid en we hebben hier dan ook weinig impact op. In het verleden werden vanuit het lokale politiek bestuur wel reeds formele signalen gestuurd naar de bevoegde bovenlokale verantwoordelijken om een aantal problemen aan te kaarten. 

In het buitenland bestaan wel voorbeelden van ofwel ketenregie of van hulpverleningsnetwerken die het principieel engagement nemen om gelijk welke situatie op te nemen en steeds samen naar een oplossing te zoeken. Kern van de zaak ligt in de capaciteit (personeel, middelen, flexibiliteit) en het aanklampende engagement om samen met betrokkenen hardnekkig naar een oplossing te zoeken

Het signaal wordt mee opgenomen in het bredere mantelzorgbeleid (nu in opstartfase)

1) Opmaken stappenplan signaalopvolging: ok

2) In kaart brengen van het probleem: van waar komt het signaal? Wat is de vraag naar oppasdiensten? Wat is het aanbod naar oppasdiensten? Wie zijn de spelers? Wat zegt de wetgeving?

3) Evalueren van het probleem/signaal

4) In kaart brengen mogelijke oplossingen: good practices? wie wil er probleem helpen oplossen?

5) Evalueren mogelijke oplossingen: kostprijs, haalbaarheid, termijn, effectiviteit, efficiëntie,...

6) Uitwerken oplossing

7) Uitvoeren oplossing

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1

In Gent zijn er 70 Digipunten. In een Digipunt kan elke Gentenaar terecht om een computer met internetverbinding te gebruiken. Op veel plaatsen kan je bij een begeleider terecht met digitale vragen of kan je les volgen. Heel wat Digipunten hebben ook gratis wifi. Een Digipunt in je buurt vinden? Het overzicht staat op www.stad.gent/digipunten. je kan ook een papieren brochure afhalen in de Stadswinkel (Botermarkt 17A) of aanvragen via GentInfo (09 210 10 10). Er zijn 10 wijkbrochures en 1 overzichtsbrochure. 

Er bestaan heel wat digitale ondersteuningstools die mensen met digitale moeilijkheden kunnen helpen. Meer info vind je hier, hier en hier in de sociale kaart van Gent 

In stadsvernieuwingsprojecten wordt hier rekening mee gehouden. Daarnaast loopt in Robinia ook een bewonersproject om een sociale kruidenier te voorzien in de wijk en wordt met verschillende stadsdiensten bekeken hoe de huidige middelen efficiënter ingezet kunnen worden zodat er in alle wijken een basisvoorziening kan zijn.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 2

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Sociale Kruideniers Gent gaat hierop verder: Solidaire Kruidenier Meulestede Pilootproject. Meer info

Het is een voortdurend aandachtspunt om de ontmoetingsplaatsen laagdrempelig toegankelijk te houden voor diverse doelgroepen. De LDC onderzoeken of het gebruik van de gelijke kansenmethodiek een ondersteuning kan bieden om hierin nog verdere stappen vooruit te kunnen zetten. De open huizen worden – waar mogelijk – omgevormd tot buurthuizen die nog meer open en buurtgericht zijn. Meer algemeen wordt de versterking van het aanbod laagdrempelige buurtontmoetingsplaatsen ook meegenomen als ambitie in de strategische meerjarenplanning voor deze nieuwe legislatuur.

• Bepaalde wijken hebben geen sociaal restaurant

Een uitbreiding van het aantal sociale restaurants volgens het huidige model ligt moeilijk wegens een zware investeringskost tov een vrij beperk bereik van de meest kwetsbaren. We willen daarom eerst de cartografie van het Gentse voedingslandschap in kaart brengen. HoGent werkt aan een meerjarig onderzoek over de rol van de sociale restaurants in de realisatie van het recht op voeding. De resultaten van dit onderzoek zullen mee bepalen waar de bijkomende noden het grootst zijn.  

In de Dampoortwijk komt er een nieuw sociaal restaurant.

• Het is onduidelijk wie in aanmerking komt voor het laagste tarief van € 3 in sociale restaurants.  Deze onduidelijkheid leeft bij niet-leefloners die wel in aanmerking komen en bij mensen met verhoogde tegemoetkoming die denken in aanmerking te komen. Het tarief  voor mensen met verhoogde tegemoetkoming is te hoog (€ 5,5).

De tarievenstructuur probeert tegemoet te komen aan een aantal criteria: uniforme toekenningsvoorwaarden en zoveel mogelijk automatische rechtentoekenning. Personen die niet in het "automatische circuit" zitten moeten hun rechten actief laten onderzoeken door het OCMW.

Vanuit Uitpas Gent werd, in samenwerking met het OCMW, een vorming georganiseerd aan de (nieuwe) medewerkers van de Gent Info Punten om deze onduidelijkheid weg te werken. Daarnaast werd een handleiding opgesteld voor de sociale restaurants zodat zij de klanten gericht kunnen doorverwijzen. Bijkomend voorzien we een infosessie per restaurant om alles nogmaals toe te lichten. Voor de klanten zelf voorzien we de opmaak van een flyer met beknopte info om zelf al vooraf in te schatten of ze in aanmerking zouden komen.

• Sommige mensen gaan daarom eten bij Poverello. Maar sinds kort bedienen zij enkel nog mensen van boven de 50. Ouders die 50+ zijn, kunnen hun kinderen dus niet meenemen.

Poverello betreurt zelf de invoering van de leeftijdsgrens, maar is beperkt in haar mogelijkheden. Met deze maatregel willen ze de huidige doelgroep zo goed (en goedkoop) mogelijk proberen verzorgen. De maatregel blijft voorlopig ongewijzigd behouden, maar ze houden de vinger aan de pols om, als hun mogelijkheden uitbreiden, de situatie opnieuw te evalueren.

• Er wordt momenteel onderzocht of een project zoals Bike Experience uit Brussel kan worden toegepast in een Gentse context. Dit project heeft als doel om drempels die mensen ervaren bij het beginnen fietsen (skills, kostprijs, ...) weg te werken.
• Er wordt momenteel een oplijsting gemaakt van het huidige vervoersaanbod in Gent, gericht op personen die zich in een context van vervoersarmoede bevinden. Deze lijst zal worden gebruikt om gerichter naar bepaalde doelgroepen te communiceren en hen bijvoorbeeld erop te wijzen welke financiële ondersteuning er bestaat bij de aankoop van een vervoersbewijs.
• Op 5 plaatsen in Gent kan men bij Op Wielekes kinderfietsen lenen (Ledeberg, Heilig Hart, Moscou, Muide-Meulestede en Brugse Poort)

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1

Eenzaamheid en sociaal isolement hebben een grote impact op het welbevinden van mensen. Overheden, organisaties,… kunnen geen hulp- of dienstverlening aanbieden die de eenzaamheid op zich wegneemt, maar ze nemen wel heel wat initiatief om ontmoeting te stimuleren en individuele mensen te ondersteunen om hun sociaal netwerk te herstellen of te versterken.

Er zijn heel wat organisaties en acties/projecten in Gent die werken rond dit signaal.

• Vanuit de Stad
  • Dienst Ontmoeten en verbinden: faciliteren open ontmoeting in de Open Huizen
  • Project Hello Jenny verder uitrollen
  • Lokale dienstencentra: mensen samen brengen rond gedeelde interesses. Project buren voor buren
  • Intergenerationele projecten: Jong en oud kunnen ontzettend veel leren van mekaar. Alle informatie is gebundeld op de website: https://jongenoudingent.be.
  • Welzijn en gelijke kansen: inzetten op sociale cohesie in hoogbouw en sociale woonblokken (bv. De Groene Briel)
  • Inzetten op infrastructuur die ontmoeting stimuleert: aangename parkjes, bankjes

• Buddyprojecten

Sommige mensen hebben het moeilijker in onze samenleving, zij hebben een groter risico aan isolement. Gelukkig zijn er in Gent tal van buddy-projecten waarbij Gentenaars iemand willen bij staan. Zo is er bijvoorbeeld Samen Gentenaar waarbij vluchtelingen/nieuwkomers om de twee weken afspreken met hun buddy. Die maken hen wegwijs in Gent, bieden praktische ondersteuning bij allerlei zaken of zorgen via gesprekken voor kansen om hun Nederlands te oefenen.Daarnaast is er ook buddy bij de wieg, waarbij studenten ondersteuning bieden aan  kwetsbare zwangere vrouwen of  een buddywerking ism Metawonen vzw voor mensen met psychische moeilijkheden.

• Huisbezoeken:

Verschillende wijkwerkers gaan vaak op huisbezoek bij mensen in de buurt. Zo kunnen we ook nagaan waar mensen nood aan hebben in de buurt.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kras gaat hierop verder: Innovatieve benaderingen van materiële steun als hefboom naar duurzame armoedebestrijding: in 10 stappen van voedselhulp naar structurele oplossingen voor armoede in Gent. Meer info 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Refu Interim gaat hierop verder: Project Refu Recruit. Meer info