Geweld

3

Drempels bij dienstverlening van de politie

De onthaalfunctie van de politie is hoogdrempeliger. Als je klacht wil neerleggen of aangifte wil doen bij de politie moet je eerst online of telefonisch een afspraak maken (zie ook signaal 1. Digitalisering) en moet je soms enkele dagen wachten op je afspraak. Bovendien is ook de loketfunctie verminderd. Zeker bij ernstige/dringende klachten vormt dit een groot probleem. Het verhoogt de drempel om een klacht neer te leggen en brengt het recht op toegang tot de rechtsgang in het gedrang.

  • Case: Een dame doet aangifte van fysieke agressie op het politiekantoor. Ze heeft documentatie bij van de arts die haar heeft onderzocht. Ze wordt bijgestaan door een eerstelijnswerker die ook aanwezig was tijdens de feiten. De politie stuurt hen naar huis met de boodschap dat de klacht geen hoge prioriteit heeft en dat ze online een afspraak moeten maken. Ook nadat de eerstelijnswerker laat weten dat er pas psychologische hulp gestart kan worden na indiening van de klacht.
Trekker: Kim Geenens

Reeds ondernomen acties:

  • Er werd een uitwisseling georganiseerd tussen de Brugfiguren Secundair Onderwijscentrum  en de politie ikv het stappenplan dat de onthaalfunctie volgt.  Het doel was inzicht te krijgen in de procedures voor het indienen van een klacht en hoe professionals jongeren hierin kunnen ondersteunen.

 

  • Er werd een lezing/workshop georganiseerd voor de onthaalmedewerkers van de politie. Een slachtoffer van seksueel misbruik deelt haar ervaring met het melden van het misbruik. Uit de nabespreking blijkt een grote openheid om rekening te houden met de gevoeligheden die eigen zijn aan de problematiek. Een vervolgsessie wordt gepland in de loop van ’24.

 

In de pipeline:

  • We onderzoeken of en hoe we kunnen intekenen op Daphne Call inzake Genderbased Violence. Idee is om met deze subsidiemiddelen oa IFG-ambassadeurs (professionals maar ook burgers) op te leiden die signalen capteren en deze doelgroep specifiek ondersteunen en toeleiden naar hulpverleners en politie.
  • Plan International herhaalt het onderzoek naar slachtofferschap van straatintimidatie (racisme, SGG, discriminatie,...). Wie meldt, zal meteen doorverwezen worden naar onder andere officiële instanties (politie, Zorgcentrum na Seksueel Geweld, etc ). De bevraging gebeurt van maart tot december ‘24. Met de resultaten van het onderzoek gaan we verder aan de slag.

4

Minder aangiften over overlast en criminaliteit bij officiële instanties®

In buurten met een groot aantal mensen in een kwetsbare positie (o.a. wijken in de 19de -eeuwse gordel, sociale woonwijken) en met inwoners die de taal en procedures onvoldoende kennen, is het niet evident voor de inwoners om melding te maken van feiten zoals vandalisme, diefstal, onveilige situaties, overlast, …. Dit wordt vermoedelijk versterkt door een beeld over overheidsinstanties, vroegere ervaringen of verhalen die men hoort. Maar bijvoorbeeld ook door de taalbarrière, doordat ze de procedure niet kennen, uit schrik voor represailles of om zelf tegen de lamp te lopen, omdat ze denken - en vaak al meermaals ervaren hebben - dat er toch niets gedaan wordt met hun klacht, door de onbereikbaarheid van de politie (zie signaal 3. Drempels dienstverlening politie), …. Wijkorganisaties en vertrouwenspersonen vangen de signalen wel op, maar zonder officiële melding of klacht is het moeilijk om iets te ondernemen.

Trekker: Kim Geenens

Mensen zonder wettig verblijf die slachtoffer worden van een misdrijf, kunnen dat niet altijd op een veilige manier melden. Dat komt onder andere door het risico dat ze lopen om het land uitgezet te worden. Het VisaRoc-project rond safe reporting wil voor dit probleem aandacht vragen in de steden Barcelona, Milaan, Utrecht en Gent. Meer info op www.safereporting.eu

Actiepunt naar aanleiding van dit onderzoek:

  • Organiseren van twee infosessies in functie van safe reporting van mensen zonder wettig verblijf wanneer ze slachtoffer of getuige zijn van een misdrijf. Deze zijn gericht naar hulpverleners, politie en intermediairen. Er wordt uitleg gegeven over de gerechtelijke procedure, de verschillende mogelijkheden in functie van slachtoffer van mensenhandel en huiselijk geweld. En tips meegegeven wat je wel kan doen wanneer je iemand kent die met deze situatie geconfronteerd wordt.

Er wordt vooral ingezoomd op het feit dat politie een meldingsplicht heeft naar dienst vreemdelingenzaken wanneer er een vermoeden is dat ze te maken hebben met iemand zonder wettig verblijf.

17

Veiligheid onder druk bij grote verhuisbewegingen sociale woningen®

Door de grote verhuisbewegingen naar aanleiding van renovatiewerken van sociale woningen staan sociale woonblokken vaak voor een tijd leeg. De (deels) leegstaande gebouwen zijn aantrekkelijk voor krakers omdat de nutsvoorzieningen niet afgesloten worden zolang er reguliere huurders wonen. De gebouwen worden zowel gekraakt door mensen die anders geen dak boven hun hoofd hebben (‘sociale krakers’), als door mensen met minder goede bedoelingen die vaak overlast veroorzaken door bijvoorbeeld te dealen. Daarnaast zijn er ook vermoedens dat gekraakte appartementen verhuurd worden aan mensen in een kwetsbare positie en dat er illegale transacties doorgaan. Dat zorgt ervoor dat sociale huurders die nog in de woonblokken wonen zich onveilig voelen in hun woning. Ze durven geen aangifte doen uit angst voor represailles.

Op het terrein zijn verschillende diensten actief om te proberen de situatie voor de zittende huurders draaglijk te houden. Er worden extra inspanningen geleverd door politie, straathoekwerk, wijkregie, buurtwerk en middenveldpartners. Door nog meer preventief samen te werken kan deze kost vermeden worden. De huisvestingsmaatschappij probeert woningen kraakvrij af te sluiten, maar dat is niet evident als er nog huurders in het gebouw wonen. De huisvestingsmaatschappij wil geen cijfers over leegstand geven uit vrees dat de info in verkeerde handen terecht zou komen. Dat maakt het moeilijk om preventief aan de slag te gaan. Zo herhaalt de situatie zich telkens opnieuw (Rabot, Bernadette, Nimfenstraat, Jubileumlaan, Nieuw Gent). Hopelijk worden sociale organisaties betrokken bij de lijst met kraakgevoelige panden van Thuispunt Gent.

Sinds 2023 is er een kraakcoördinator (Maxime Pans) aangesteld bij Thuispuntgent. Hij is de contactpersoon voor de Stad Gent.  Bij de stad is er ook een aanspreekpunt, Marijke Maes (Dienst Preventie voor veiligheid)

  • Thuispuntgent speelt nu korter op de bal wanneer er panden gekraakt zijn. Zodra zij op de hoogte zijn starten zij de gerechtelijke procedure tot uitzetting.
  • Thuispuntgent stuurt iedere week een lijst met een update van de gekraakte panden naar de Stad. Een overzicht van de leegstaande panden krijgen we niet.
  • Thuispuntgent heeft sinds kort een preventiekraakkaart aangemaakt. Hierop staat info die interessant is voor de huurders wanneer zij merken dat er een pand gekraakt is. Er staat wat zij kunnen doen en bij wie ze terecht kunnen.
  • Thuispuntgent wil samen zitten met de verschillende wijkcommissariaten om de samenwerking tussen hen en politie te verbeteren.

 

Dimensa is de andere sociale huisvestingsmaatschappij die woningen verhuurt in Gent. Ook daar worden panden gekraakt.

Eind december werden er appartementen gekraakt in de Glasgowstraat. Dimensa startte onmiddellijk de procedure tot uithuiszetting. Tussendoor werd er door de verschillende wijkpartners een koffiemoment georganiseerd om te luisteren naar de bezorgdheden van de huurders, hen correcte info te geven en op die manier de sociale cohesie tussen de bewoners te versterken. Deze good-practise willen wij graag in de toekomst herhalen.

34

Stijging intrafamiliaal geweld

Hulpverleners merken een stijging op van intra familiaal geweld (ook bij tienerkoppels en bij mensen die omwille van hun verblijfsstatus extra afhankelijk zijn van hun partner). Zowel psychisch als fysiek geweld. Voor hulpverleners is het moeilijk om de signalen te herkennen en erover in gesprek te gaan.

Mensen die de onveilige situatie willen ontvluchten kunnen niet altijd terecht bij de lokale opvangmogelijkheden. Ze ervaren verschillende drempels. Vb. te chronisch voor crisishulpverlening, financiële drempel, hebben het moeilijk met de voorwaarde om het netwerk te betrekken bij de ondersteuning.

Hulpverleners geven aan dat het moeilijk is om signalen van IFG te herkennen en erover in gesprek te gaan. Door vormingen, studiedagen en intervisie- en netwerkmomenten, wordt vanuit Team Intrafamiliaal Geweld (IFG) ingezet op het vergroten van de kennis en de handelingsbekwaamheid bij eerstelijnswerkers. Zo vonden reeds vormingen plaats rond partnergeweld, kindermishandeling, ouderenmis(be)handeling, gezinshereniging en huwelijksdwang en werd een lerend netwerk eergerelateerd geweld opgericht. Niet enkel binnen Stad Gent, maar ook daarbuiten (meer concreet i.k.v. het ISP-IFG Impulsproject) werden met de  steun van de FOD Binnenlandse Zaken binnen de referentiezone Gent in de 15 deelnemende steden en gemeenten vormingsreeksen aangeboden rond partnergeweld, kindermishandeling, ouderenmis(be) handeling en impact van eigen referentiekaders in het omgaan met IFG. Daarnaast staan in het najaar van 2024 nog vormingen gepland rond siblinggeweld en oudergeweld. 
De collega's van Team Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag (SGG) zetten daarnaast ook in op de preventie van SGG door kennis te bevorderen en handelingsbekwaamheid te vergroten van jongerenwerkers, barpersoneel, ... en door het organiseren van omstaanderstrainingen in geval van SGG in de publieke ruimte. 

Mensen die de onveilige situatie willen ontvluchten kunnen niet altijd terecht bij de lokale opvangmogelijkheden. Bij anonieme IFG-consulten (bv. melding van dame met  minderjarige kinderen die niet in de opvang terecht kon, geen aangifte kon doen zonder afspraak, ... en noodgedwongen terugkeerde) blijkt inderdaad dat wie uiteindelijk de stap zet om een geweldsituatie te ontvluchten, niet altijd (meteen) een opvang vindt. Team IFG beluisterde de situatie en zocht naar oplossingen. Een piste was om een pilootproject op te zetten om slachtoffers van IFG voor wie geen opvang kan worden gevonden, tijdelijk via hotelcheques op te vangen. Dit bleek echter moeilijk te realiseren  in de praktijk en bleek ook in andere steden die hiermee aan de slag gingen, geen succesverhaal. We onderzoeken of intrafamiliaal geweld een grond voor versnelde toewijs van een sociale woning kan zijn en iets in deze problematiek kan betekenen. 

Wat de stijging van intrafamiliaal geweld betreft bij tienerkoppels en bij mensen die omwille van hun verblijfsstatus extra afhankelijk zijn van hun partner, zijn een aantal initiatieven lopende en/of gepland: 
1. Gezinshereniging en NBM:
Gezinshereniging was het topic op het migratieforum van 26 april 2023. Vanuit diverse signalen uit het veld (criminaliteit, druggebruik, trauma bij niet-begeleide minderjarigen en IFG situaties bij gezinnen na gezinshereniging) was er het plan om een manifest te schrijven. Pascal De Bruyne trekt dit samen met MIRO (Migratie Overleg Gent). Via MIRO is er regelmatig overleg en afstemming met de trekkers van signaal 26 (instroom van kwetsbare profielen) + 28 (gezinshereniging zonder omkadering of begeleiding kan leiden tot mensonwaardige situaties).
2. Tienerkoppels (Lejo vzw):
Signaal van IFG bij tienermama's en signaal niet serieus genomen te worden door politie. Dit signaal werd verder onderzocht en resulteerde in een vormingsreeks voor jeugdwerkers rond positieve relaties. Dit omvat kennis over de ontwikkeling van de seksuele identiteit, verkennen van mogelijkheden en aanbod vanuit het perspectief van 1) slachtoffer, 2)pleger en 3)omstaander. 
3. Verontrusting en IEM:
op 25/8/23 ging een casustafel door met partners uit verschillende sectoren om vanuit een fictieve casus te komen tot betere kennis van partners en de samenwerking te optimaliseren. Dit werd door de aanwezigen als zinvol ervaren. Hieruit groeide het sectoroverschrijdend lerend netwerk KODR (Kinderen Onder De Radar) waarbij we voor 2e jaar op rij bekijken hoe we jonge slachtoffers van IFG in mobiliteit kunnen op de radar krijgen en/of houden en de gepaste hulp te bieden.  
4. We staken de koppen bij mekaar  met de trekkers van de aan dit signaal gerelateerde signalen (concreet signalen 3, 26, 28, 40, 41 en 43).
Dit resulteerde in de organisatie van een vorming SGG voor onthaalmedewerkers van politie met als inzet het zo warm mogelijk onthalen van betrokkenen van IFG. 
Daarnaast groeiden de contacten met de andere signaaltrekkers uit tot het Traject Circulaire Migratie, waarbij er akkoord is om in te zetten op 2 actiepunten, met name: onderzoeken van de drijfveren van de circulaire migratie en het ontwikkelen van een gezamenlijke tool/aanpak rond aanbod en begrenzing. 

40

Gezinnen in dak- en thuisloosheid®

Er is een stijging van het aantal kinderen en éénoudergezinnen in dak- of thuisloosheid. Ook de toename van intrafamiliaal geweld (zie ook signaal 34. Stijging intrafamiliaal geweld) en het stijgend aantal scheidingen zorgt voor meer éénoudergezinnen die geen dak meer boven het hoofd hebben. De opvang voor deze doelgroep is ontoereikend.

De gevolgen van leven in dak- of thuisloosheid zijn enorm, ook voor kinderen. Een constant gevoel van onveiligheid, in contact komen met gevaarlijke of ongezonde milieus (drugs, alcohol, ...), ... laten blijvende littekens na. Dit kan ernstige psychologische problemen veroorzaken.