Signalen 2018 Zorgaanbod
2
Hoge drempel naar residentiële en ambulante psychische zorg®
De drempel naar residentiële en ambulante psychische zorg is zeer hoog. Dit komt door de lange wachttijden, de hoge prijs, en de hoogdrempelige aanmeldingsprocedure. Enkele hindernissen bij aanmelding: brief met datum en uur voor intakegesprek, geen tolk bij eerste gesprek noch bij therapeutische gesprekken, meerdere keren terug moeten inbellen vooraleer je kan komen, …. Dit signaal geldt zowel voor jongeren als voor volwassenen. De stap naar hulp is bovendien extra moeilijk voor mensen met een dubbele diagnose omdat ze niet in een vakje passen.
- Casus: In een gezin met een meervoudige problematiek stelt men bij Walter nu ook een psychiatrische problematiek vast. Psychiatrische begeleiding aan huis is voor hen de enige oplossing. Dit is slechts mogelijk voor een beperkte tijd, en niet totdat er een meer langdurige hulpverlening opstart. Het gezin kan de drempels naar psychische hulp in een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg niet overwinnen: enorme angst voor de verplaatsing, financiële moeilijkheden, de voorwaarden voor hulp, …. Walter krijgt dus geen hulp en de situatie gaat snel achteruit. Er volgt een reeks opnames in psychiatrische centra. Zijn relatie overleeft dit niet, en hij kampt nu ook met suïcidegedachten.
- In Gent was de wachttijd tussen aanmelding in een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg en het eerste intakegesprek in 2016 al opgelopen tot 29 dagen. Bron: Stadsmonitor 2017
Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019
Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1
Uitrol ELP (eerstelijnspsychologische) -functie vanaf 2019 maakt dat voor mensen met milde tot matige klachten (depressie, angst, alcoholproblematiek, slaap- en kalmeermiddelen) een laagdrempelig aanbod werd gecreëerd.
Meer info over voor wie dit aanbod is: Het PAKT (volwassenen en ouderen); RADAR (kinderen en jongeren)
Lijst met beschikbare ELP'ers: lijst Het PAKT (volwassenen en ouderen); lijst RADAR (kinderen en jongeren)
Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kom even Praten gaat hierop verder: Platform voor psychosociale ondersteuning voor dove en slechthorende jongeren en volwassenen in Gent. Meer info
Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Hand in Hand gaat hierop verder: Respijtplekken voor personen met psychosociale moeilijkheden. Meer info
13
Nood aan psychische hulp voor vluchtelingen met traumatische ervaringen
Er is onvoldoende aangepaste psychische hulpverlening voor (minderjarige) vluchtelingen met traumatische ervaringen. Onbehandelde trauma’s van vluchtelingen kunnen leiden tot verslaving, dakloosheid en agressieproblemen. En ook in België blijven deze vluchtelingen zich vaak zorgen maken over achtergebleven familieleden in oorlogsgebied.
Ook jongeren die in een precaire verblijfssituatie leven, hebben psychosociale ondersteuning nodig. Ze leven in moeilijke omstandigheden, botsen vaak op onbegrip in hun omgeving, hebben veel twijfels en weinig toekomstperspectief. Ze weten niet waar ze hun prioriteiten moeten leggen: onderwijs, werk, huisvesting, hygiëne, …
Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019
CGG Eclips start binnenkort met een aanbod in samenwerking met Stad Gent en OCMW.
Meer info volgt.
Solentra: helpdesk voor vluchtelingen
Deze helpdesk is elke werkdag rechtstreeks te bereiken door de vluchteling en dit om in te staan voor:
- psychosociale ondersteuning
- detectie van ernstige problemen
De helpdesk wordt bemand door Solentrapsychologen die de vluchteling verder helpen in zijn eigen taal (voorlopig in de drie meest voorkomende talen).
0800 35 247
10u - 12u Dari en Farsi
15u - 17u Arabisch
Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kom even Praten gaat hierop verder: Platform voor psychosociale ondersteuning voor dove en slechthorende jongeren en volwassenen in Gent. Meer info
43
Generalistische hulp- en dienstverlening ziet door het bos de bomen niet meer
Kwetsbare mensen krijgen nauwelijks begeleiding naar het gepaste hulpverleningsaanbod en te weinig ondersteuning als het gaat om rechtenuitputting. Vaak hebben hulp- of dienstverleners onvoldoende zicht op wat er allemaal bestaat en hoe het is georganiseerd (vb. jeugdhulpverlening, psychische zorg voor jongeren, zorgaanbod voor vluchtelingen, …). Ze geven niet mee welke documenten mensen moeten meenemen als ze worden doorverwezen en waar ze die kunnen vinden, …
Zowel binnen departement sociale dienstverlening als binnen het geïntegreerd breed onthaal wordt werk gemaakt van dit probleem, onder meer door de opmaak van een informatiesysteem en afspraken tussen de kernpartners van het GBO. Gezien de schaalgrootte van de stad en de complexiteit van het welzijnslandschap is dit echter een aanzienlijk werk.
Er zijn natuurlijk diverse 'deelsectoren' die met hetzelfde probleem kampen en evengoed inspanningen doen...
Zie ook: www.socialekaartvangent.be, www.wegwijsingent.be en www.metweiniggeld.be
44
Tragiek van de grijze zone
Mensen die aan niet genoeg of aan te veel verschillende criteria voldoen (te jong/oud, te ziek/niet ziek genoeg, …), vallen overal buiten en krijgen geen zorg op maat.
- Casus: Irma en André (80-plus) zouden graag beroep doen op thuiszorg aan verlaagd tarief. Irma is erg ziek en André moet voor een groot deel zelf instaan voor de zorg van zijn zieke vrouw. Ze komen niet in aanmerking voor een verlaagd tarief omdat ze een te hoog gezinsinkomen hebben (circa € 50 per maand teveel). Ze zitten in de grijze zone. Dit is erg jammer, want het koppel zou gebaat zijn met extra hulp.
Op basis van deze ene casus is het niet evident een precies beeld te krijgen over hét probleem. Wat is precies die 'grijze zone' en wie vertoeft er (jammerlijk) in... Dit zou in eerste instantie beter in kaart gebracht moeten worden ipv te spreken over 1 anecdote. Anderzijds wordt het probleem wel reeds langer aangekaart, vaak mbt tot de meest kwetsbare inwoners van gent met een zware multiproblematiek en een verleden van (over)last.
Het bepalen van criteria om aanspraak te kunnen maken op een specifieke vormen van hulp of dienstverlening is vaak geen lokale bevoegdheid en we hebben hier dan ook weinig impact op. In het verleden werden vanuit het lokale politiek bestuur wel reeds formele signalen gestuurd naar de bevoegde bovenlokale verantwoordelijken om een aantal problemen aan te kaarten.
In het buitenland bestaan wel voorbeelden van ofwel ketenregie of van hulpverleningsnetwerken die het principieel engagement nemen om gelijk welke situatie op te nemen en steeds samen naar een oplossing te zoeken. Kern van de zaak ligt in de capaciteit (personeel, middelen, flexibiliteit) en het aanklampende engagement om samen met betrokkenen hardnekkig naar een oplossing te zoeken
45
Aangepaste crisishulpverlening nodig bij intrafamiliaal geweld
Via de crisishulpverlening (Crisisteam Oost-Vlaanderen) krijgen slachtoffers van ernstige agressie-incidenten vaak niet waar ze nood aan hebben: opvang in een veilige, rustige context met respect voor de integriteit en met een integrale psychosociale begeleiding. Het is eigen aan de crisishulpverlening dat men contact opneemt met de andere partij. Het is problematisch als men slachtoffers van ernstige agressie-incidenten snel terug in verbinding brengt met de agressor.
Na verkennende gesprekken en een bijeenkomst met de betrokken partijen die ook vragende partij waren (INGent - WGC Botermarkt - Bureau Politionele Zorg - K&G - CAW ) werd duidelijk dat naast het huidige signaal, er ook heel wat ruimere signalen waren wat Intrafamiliaal Geweld betreft:
Noden betreft het signaal:
- Samenwerking:
- Regelmatige overlegmomenten (goodpractice: politie en crisisteam zitten op regelmatige basis samen om samenwerking te bespreken adhv casussen)
- Telefonisch contact opnemen met elkaar indien de samenwerking niet gelopen is zoals verwacht
- Cultuursensitieve zorg
- Diensten die betrokken kunnen worden: vzw Seer (Jeanette Danylova), OTA, ankerpunten uit de gemeenschap
- Extra tip: https://www.luisterendeoren.be/nl/home website waar slachtoffers van partnergeweld info kunnen vinden in hun moedertaal en contact kunnen opnemen met een tweetalige vrijwilliger (moedertaal en NE/FR)
- Werking Crisisteam
- Duiding op het overleg én op 2e netwerkmoment Intrafamiliaal Geweld
- In 1e contact met slachtoffers vermijden verkeerde verwachtingen te creëren over de werking van het crisisteam (vb. men belooft dat slachtoffer daar zal kunnen blijven, een verblijfplaats zal krijgen, …). Zo snel als mogelijk overleg plegen met crisisteam over ieders rol in het traject.
Ruimere noden
- Outreachende werking rond Intrafamiliaal Geweld/aanklampende hulp
- Eenmaal geweld ter sprake komt, ijzer kunnen smeden wanneer het heet is. Vraag van 1e lijnswerkers om contact op te kunnen nemen met een expertise dienst om ondersteund verder te kunnen gaan.
- Eenmaal geweld besproken wordt, ziet men dat systeem zich terug sluit. Hoe aanklampend werken?
- Suggestie 1 : Outreachende werking vanuit Team partnerconflict- en geweld.
--> Verder besproken met het CAW, zij hebben beperkte middelen rond dit thema verspreid over OVL. Zij werken wel op verplaatsing indien mogelijk.
AFSPRAAK: Hulpverlening kan steeds een mailtje sturen naar partnerconflictengeweld@cawoostvlaanderen.be met de vraag opgebeld te worden i.f.v. consult/ondersteuning. Ook zijn zij bereid ‘potentiële cliënten’ op te bellen om hen meer uitleg te geven over de werking/hen eventueel over de brug te trekken. Deze info mag Team partnerconflict en -geweld ook in een mailtje gestuurd worden. - --> Vinger aan de pols houden of dit mee een antwoord biedt op de vraag
- Suggestie 2 : Methodiek van de zorgdragers, zij houden contact met het systeem en zijn zo de antennes voor de hulpverlening. Hulpverlening beslist vaak eenzijdig traject te stoppen zonder overleg met andere betrokkenen
- --> Moet verder opgevolgd worden
- Suggestie 1 : Outreachende werking vanuit Team partnerconflict- en geweld.
- Spanningsveld rond beroepsgeheim (hoelang vanuit hv contact blijven houden met systeem en wanneer melding maken bij parket)
- Nog geen verdere actie rond gevoerd. Signaal kwam er ook tijdens 2e netwerkmoment Intrafamiliaal Geweld. Stadsintern wordt gekeken of hier een vormingstraject kan worden gelopen.
- Suggestie rond uithuisplaatsing (zoals in Limburg al vaak wordt toegepast)
- Het parket OVL sprak een actief engagement uit rond inzetten van een tijdelijke huisverbod. Er werden afspraken gemaakt met politie en andere partijen. Meer info: https://www.vlaanderen.be/tijdelijk-huisverbod
- Heel veel mooie initiatieven in het Gentse, maar geen gebundeld overzicht Lokale nieuwsbrief over nieuwe projecten/interessante organisaties… --> Eerste nieuwsbrief werd gelanceerd: https://cdn.flxml.eu/r-6d382f5860dff10670ae98521a2c823a
- Cultuursensitieve zorg verder uitwerken
- Tip: Transithuis is dagelijks bereikbaar en geeft waardevolle informatie over de gemeenschappen/gerechtelijke mogelijkheden
- K&G werkt aan pictografisch materiaal uit rond IFG bespreken
- Nog geen verder materiaal beschikbaar
- GAMS vzw (werkt rond gedwongen huwelijken en vaginale/genitale verminking) ontwikkelde een website met interessante filmpjes rond eergerelateerd geweld/VGV https://www.we-access.eu/
- Traject bekijken met IN-Gent rond vorming IFG.
- In januari worden online twee vormingsmomenten voorzien rond IFG met Jef Slootmaeckers, deze zullen voor een breed publiek georganiseerd worden. Inschrijven kan via: https://forms.gle/hHfRgKc9R8Yvi5Ly6
Op dit moment zijn de partners betrokken bij dit signaal, geen vragende partij om samen verder rond de tafel te zitten. Wel wordt vanuit de Stad Gent het netwerk rond Intrafamiliaal Geweld verder uitgewerkt. Een aantal ruimere signalen hierboven, zullen verder worden opgevolgd vanuit Team IFG, Stad Gent.
46
Nood aan oppas aan huis voor personen met een beperking
Er zijn te weinig mogelijkheden voor meerderjarige personen met een beperking, senioren en zieken die nood hebben aan thuisoppas. Sommige mutualiteiten zetten vrijwilligers in die aan huis gaan voor gezelschap. Dit is niet bij elke mutualiteit mogelijk en slechts voor een beperkt aantal dagen per week. Geen oplossing dus voor personen die dagelijks oppas nodig hebben.
Het signaal wordt mee opgenomen in het bredere mantelzorgbeleid (nu in opstartfase)
1) Opmaken stappenplan signaalopvolging: ok
2) In kaart brengen van het probleem: van waar komt het signaal? Wat is de vraag naar oppasdiensten? Wat is het aanbod naar oppasdiensten? Wie zijn de spelers? Wat zegt de wetgeving?
3) Evalueren van het probleem/signaal
4) In kaart brengen mogelijke oplossingen: good practices? wie wil er probleem helpen oplossen?
5) Evalueren mogelijke oplossingen: kostprijs, haalbaarheid, termijn, effectiviteit, efficiëntie,...
6) Uitwerken oplossing
7) Uitvoeren oplossing
Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1
47
Nood aan psychosociale hulpverlening op maat van jongeren®
Het is moeilijk om door te verwijzen naar contextuele jeugdhulpverlening[1]. Het aanbod is groot maar gefragmenteerd, niet laagdrempelig, niet outreachend of de jongeren komen niet in aanmerking. Ook zijn er vaak lange wachtlijsten terwijl het gaat over precaire situaties die onmiddellijk daadkracht nodig hebben.
[1] een vaste begeleider ondersteunt gezinnen met kinderen waar opvoedingsmoeilijkheden zijn in een zoektocht naar een positieve dynamiek
Samen1Plan Gent is een nieuw opgestart samenwerkingsverband tussen RTJ-aanbieders (intersectoraal) actief in het Gentse, het Welzijnsoverleg Regio Gent vzw en de lokale overheid Stad Gent en OCMW Gent ondersteund door en met linken naar Huis van het Kind Gent, Provinciaal Crisisnetwerk, RADAR (netwerk geestelijke gezondheid kinderen, jongeren en hun context), Huis voor Jongeren Gent (OverKop Gent), onderwijs (scholen) via TOPunt vzw (i.e. de sectoroverschrijdende samenwerking van de 3 CLB’s in Gent), en de vorming van de eerstelijnszone in Gent.
Het is ontstaan onder impuls van de Vlaamse oproep 'meer capaciteit en meer samenwerking in de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp' en sluit aan bij het beleidssignaal. De missie van Samen1Plan Gent is om kinderen, jongeren en gezinnen in Gent tijdige en betekenisvolle jeugdhulp te bieden indien daar nood aan is.
Acties van de afgelopen maanden:
- sinds 15 november 2018 is het verbindingsteam actief in Gent. Zij kunnen via de brede instap worden betrokken indien de reguliere hulpverlening geen tijdige of gepaste hulp kan bieden. Het is de keuze van het netwerk om dit verbindingsteam flexibel en wijkgericht in te zetten. Het verbindingsteam wil betekenisvolle hulp bieden door een gezin te helpen om vanuit de eigen kracht en het netwerk (sociaal en professioneel) een antwoord te vinden op de eigen bepaalde doelen.
- sinds 1 maart 2019 zijn twee eerstelijnspsychologen actief. Zij bieden kortstondige hulp bij milde psychologische klachten van kinderen.
In het komende jaar wordt verwacht door de Vlaamse overheid dat een 1g1p registratiesysteem wordt uitgerold dat zal monitoren welke vraag welk traject volgt. Met de huidig aanwezige middelen voor Gent zullen er zeker hiaten blijven bestaan, maar het is wel de bedoeling van het netwerk om de aanwezige middelen zo goed mogelijk in te zetten. Het monitorsysteem zal helpen om de sterktes en de pijnpunten beter in kaart te krijgen, en eventuele bijsturingen te maken.
48
Centralisatie schiet doel voorbij
Door centralisatie worden sommige organisaties (CAW, Kind en Gezin, huisvestingsmaatschappijen, …) steeds moeilijker bereikbaar en herkenbaar op het terrein. In plaats van maatwerk krijgen we eenheidsworst. In plaats van een versterking van het basiswerk krijgen we een extra middenkader. In plaats van keuzemogelijkheid krijgen we toewijzing. Het streven naar organisatorische efficiëntie leidt tot ineffectiviteit. Een aandachtspunt bij het uitbouwen van het geïntegreerd breed onthaal.
49
Onduidelijkheid rol en mandaat Vertrouwenscentrum Kindermishandeling
Wanneer eerstelijnswerkers na een lang proces van overwegingen en teamoverleg het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling contacteren omwille van een verontrustende opvoedingssituatie in een gezin, botsen ze vaak op handelingsverlegenheid. Het VK start niet zoals verwacht meteen (bijkomende) aanklampende hulpverlening op.
Stand van zaken maart '19:
- Eerste verkenning gedaan: over welke soort casussen gaat het, waar knelt het schoentje? Om met dit signaal aan de slag te gaan, bieden concrete cases immers het meest interessante werkmateriaal. Resultaat: we hebben nog geen concrete cases, maar hebben wel wat meer zicht op de diversiteit van cases waarbinnen dit signaal naar boven kwam.
- Op 26/02/19 werden casustafels georganiseerd ifv betere afstemming tussen jeugdhulpactoren en gemandateerde voorzieningen. Een 30-tal jeugdhulpverleners waren toen aanwezig, samen met VK en OCJ. Daaruit bleek dat vooral informatie over de werking van de gemandateerde voorzieningen (waarom doen ze wat wanneer, wat is het verschil tussen de reguliere werking van het VK en de mano-procedure, wat is het verschil met een strafrechtelijke weg, wanneer wordt iets opgenomen en wanneer niet) zeer sterk werd gewaardeerd.
- Het bespreken van het verdere plan van aanpak staat gepland eind maart '19.
Stand van zaken juli '19:
- Directie VK en trekker van het signaal maakten samen een document als antwoord op het signaal.
- Een van de belangrijke boodschappen in dat document is dat het VK een melding bijna nooit onontvankelijk beschouwt. Dus als men belt met de boodschap ”mijn team is van oordeel dat we moeten melden”, én het is effectief een melding over kindermishandeling, dan zal er zo goed als altijd mee aan de slag worden gegaan. Een aanmelder dient daar wel duidelijk in te zijn.
- Het document zal worden besproken op twee verschillende platformen:
- GIPS-overleg van 8 oktober: zie verslaggeving
- Netwerkoverleg Huis van het Kind van 21 november (moet nog finaal worden bevestigd)
50
Aanmelding beschut wonen niet evident
De procedure voor aanmelding bij Beschut Wonen is onduidelijk. Als je te vroeg aanmeldt is de kandidaat er zelf nog niet klaar voor. Als je de aanmelding uitstelt, moet de kandidaat te lang wachten op een beschikbare plaats.
De verschillende initiatieven beschut wonen van Oost-Vlaanderen zijn bezig met het ontwikkelen van een gemeenschappelijk aanmeldingsformulier. Het ontwerp is er al; de implementatie vraagt nog verdere afstemming.
Eind 2019 werd een survey afgenomen bij verwijzers. Uit de antwoorden kwamen inderdaad een aantal pijnpunten naar boven ivm de aanmelding. Elk IBW heeft zich geëngageerd om aan de slag te gaan met die pijnpunten. De resultaten van een herhaling van de bevraging moeten dit aantonen. (Bevraging was gepland voor eind 2020, door corona verschoven naar 2021)