Onderwijs, leren en ontplooiing

31

Nood aan grotere sensitiviteit rond armoede en diversiteit

Binnen schoolteams is er nood aan meer kennis en vaardigheden rond omgaan met kwetsbare leerlingen en met de diversiteit binnen de school. Er volgt soms een harde aanpak op het gedrag en de problemen die deze leerlingen stellen. Daardoor daalt de schoolmotivatie van deze leerlingen nog meer.

  • Enkele voorbeelden:

    • Kinderen/jongeren met een migratie-achtergrond en nieuwkomers uit een OKAN-traject worden vaker geconfronteerd met het watervaleffect. Ze worden naar beroeps- en buitengewoon onderwijs doorverwezen, ook al zijn ze cognitief sterk genoeg.
    • Ze staan zelf weinig stil bij hun eigen interesses of talenten. Ze ontwikkelen geen toekomstvisie. Onderschatting beïnvloedt hun zelfbeeld. Ze worden niet gestimuleerd of uitgedaagd om hoge(re) doelen voorop te stellen.
    • Door het hoofddoekenverbod in sommige secundaire scholen, rest er voor meisjes met hoofddoeken maar een beperkte keuze aan studierichtingen (vaak BSO).
    • Anderstalige/meertalige kinderen en jongeren die zich willen inschrijven in een nieuwe school/nieuwe richting krijgen de vraag of hun Nederlands wel goed genoeg is om mee te kunnen. Al te vaak beschouwen scholen anderstaligheid als beperking in plaats van als een talent.
  • Kinderen/jongeren die te laat komen, mogen het ganse eerste lesuur niet meer binnen. Daarom komen leerlingen vaak helemaal niet meer opdagen.
  • Kinderen/jongeren die definitief uitgesloten worden van school, krijgen vaak geen alternatief aanbod om hun studietraject verder te zetten. Bovendien gebeuren die schorsingen meestal na de ‘telling van de leerlingen’ in februari. Die telling bepaalt de middelen van de school voor het volgend schooljaar .
  • Bij bepaalde jongeren wordt er geen gevolg gegeven aan spijbelen. De school geeft op, CLB weet zich geen raad meer en jongeren hebben het gevoel een vrijgeleide te krijgen. De bestaande instrumenten zoals het Steunpunt Leerrecht-Leerplicht, het overleg spijbelactieplan, het netwerk samen tegen schooluitval, zijn te weinig gekend en hoogdrempelig.
  • Kinderen/jongeren die voor 1 vak niet geslaagd zijn, moeten tegen hun wil van richting veranderen terwijl ze voor de rest goed meekunnen (cfr rapport Unia).
  • Kinderen die hun getuigschrift basisonderwijs niet behalen en op basis van leeftijd overgaan naar 1B, blijven te vaak in de B-stroom/BSO hangen. Er wordt vanuit de lagere school te weinig info gegeven over de mogelijkheden die kinderen hebben na 1B. Men hangt een zware negatieve beladenheid vast aan instromen in 1B, terwijl je dit ook kan zien als een kans.
  • Met de ouders wordt enkel in één richting gecommuniceerd en vaak enkel over slechte schoolresultaten. Ouders worden nauwelijks echt betrokken bij de schoolcarrière van hun kind. Nochtans beschikken ze over een grote ervaringsdeskundigheid. Ook met de digitalisering kunnen veel ouders niet mee. Ze krijgen een login voor Smartschool maar kunnen hier niet mee werken. Soms hebben ze niet de vaardigheden, bezitten ze geen computer, kennen ze het systeem niet of zijn ze de taal niet machtig. Op deze manier lopen ouders belangrijke informatie mis.

Sommige scholen, leerlingenbegeleiders en brugfiguren doen heel erg hun best om leerlingen aan boord te houden. Zij worden echter overbevraagd.

Thema's:
Onderwijs, leren en ontplooiing, Jongeren, Armoede, Asiel en migratie, Vlaamse overheid
Opvolging:

  • Onderwijscentrum Gent ondersteunt, verbindt en inspireert kinderen en jongeren, ouders*, onderwijsprofessionals en hun partners, zodat kinderen en jongeren maximale ontplooiingskansen hebben om volwaardig deel te nemen aan de samenleving. Dit door in te zetten op thema's als welzijn, armoede, diversiteit, ouderbetrokkenheid, ... (https://stad.gent/onderwijscentrum-gent)
  • In het kader van de dag tegen armoede 2019, organiseert Onderwijscentrum Gent in samenwerking met het OCMW een vorming die open staat voor alle Gentse scholen.
  • De dag Tegen armoede 2019 staat in het teken van onderwijs. Er zullen extra acties gedaan worden om scholen te sensibiliseren en te mobiliseren om deel te nemen aan de dag tegen armoede op 17 oktober 2019.
  • In het kader van de dag Tegen armoede 2019 werd er samen met een aantal Gentse scholen een inspiratiebrochure opgemaakt zodat scholen die zelf aan de slag willen gaan rond armoedebestrijding hierin ideeën kunnen opdoen.

 

De Beweging voor Mensen met een Laag Inkomen en Kinderen (BMLIK) organiseert samen met haar ervaringsdeskundigen inspringtheaters ondermeer rond het thema onderwijs. Hierbij worden de kijkers geconfronteerd en gesensibiliseerd rond het thema, maar worden ze ook aangezet om actief mee te denken bij het zoeken van mogelijke oplossingen.

Een vaste vormingsmedewerker van het OCMW geeft samen met ervaringsdeskundigen workshops aan werknemers van Groep Gent, schoolteams en hulpverleners rond de impact van armoede. Aan de hand van getuigenissen brengen ervaringsdeskundigen hun kwetsbare verhalen en gaan in gesprek met de deelnemers zodat deze meer zicht krijgen op hun beleving en wat het betekent om te leven in kansarmoede.

'Kinderen eerst' is een werking van het OCMW Gent in het kader van de strijd tegen kinderarmoede.  Het betreft een onthaalfunctie in een aantal Gentse Scholen. We werken samen met een 50 tal scholen; in 18 scholen hebben we wekelijks of tweewekelijks een zitdag. Deze zitdag duurt gemiddeld 2 uur.  Met de andere scholen werken wij op vraag. Dit houdt in dat de school of de ouder/jongere rechtstreeks met ons contact kan opnemen om een afspraak te maken. Wij gaan voor deze afspraak ook langs op school of gaan eventueel op huisbezoek. Er kan ook op een andere plek worden afgesproken indien de ouder/jongere dit wenst.  Vanuit onze werking proberen we een antwoord te bieden op de vele welzijnsvragen die er in de scholen (school, ouders, leerlingen) leven.  We proberen via een outreachende aanpak meer gezinnen en jongeren te bereiken en op die manier als deelactor te proberen om het kinderarmoedecijfer te doen dalen.

Trajectbrugfiguren: Gaandeweg merken we dat de scholen die zich aanmeldden om een traject te starten rond ouderbetrokkenheid meer vragen hadden dan enkel dit item. Door de vraag te gaan verfijnen merken we dat de randvoorwaarden om te komen tot gedragen ouderbetrokkenheid onvoldoende zijn. De verschillende thema’s (meertaligheid, diversiteit, kansenbeleid, …) waarmee schoolteams  worstelen geven aan dat er nood is aan een integrale aanpak en het samen aanpakken van een breder schoolbeleid. Dit is volledig op maat en naar wens van de school. Door in gesprek te gaan, komt het gevoel van urgentie om meer in de diepte en op lange termijn te werken naar boven. Het besef van urgentie zorgt er ook voor dat er een wens naar verandering is. Deze verandering kan echter niet zomaar en plots gebeuren. Dit moet procesmatig, doelgericht en op lange termijn (met een maximum van 3 jaar) aangepakt worden.

Hierdoor worden de trajectbrugfiguren in een andere richting geduwd. Van ouderbetrokkenheid naar ondersteuning schoolbeleid. De urgentie om ons te verdiepen in andere thema’s komt aan de oppervlakte. De vragen zijn gebundeld rond het thema “superdiverse samenleving” (Dirk Geldof).De trajectbrugfiguren blijven vraaggestuurd werken en op maat van de school. Er dringt zich wel een andere aanpak (procesbegeleiding) en ondersteuning op. Deze bevindt zich zowel op het niveau van het schoolteam als op niveau van de trajectbrugfiguren  (voor welke doelgroep willen we wat doen en welke thema’s kunnen we al dan niet aanpakken, beroep doen op collega’s intern, extern?).

De Stap: CLB’s begeleiden het studiekeuzeproces van leerplichtigen. Indien de leerling zich in een grijze zone bevindt en dus niet duidelijk behoort tot een bepaald CLB (vb. hardnekkige spijbelaar, jongere in de integrale jeugdhulpverlening), kan deze leerling al dan niet met begeleider voor een persoonlijk gesprek over studiekeuze terecht bij De Stap.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

Vanuit Onderwijscentrum Gent zetten we in op het informeren, inspireren en sensibiliseren van schoolteams m.b.t. meertaligheid

Scholen ondersteunen in manieren om met de toenemende meertaligheid aan de slag te gaan en een rijke taalomgeving te stimuleren bij alle kinderen. Schoolteams, leraren en ouders krijgen tips om op een positieve en stimulerende manier aan de slag te gaan met meertaligheid. Via: website www.meertaligheid.be, vormingen en workshops (i.s.m. de PBD’s), tips en folders, proeftuinen en projecten. 

  • Conversatie op school

Conversatietafels in basisonderwijs bestaan al een aantal jaren, via het project ‘Conversatie op school’ (2017-2019) zijn we ook gaan experimenteren in het secundair onderwijs, met als resultaat de ‘Toolkit’. Conversatietafels hebben een dubbel doel: ouders die laag taalvaardig zijn in het Nederlands op een laagdrempelige manier oefenkansen bieden, en tegelijk ook de betrokkenheid van deze precaire groep ouders bij de school verhogen.

  • TRANSFAIR > sensibiliseren van schoolteams, ifv van sterker informeren en betrekken van ouders (van derdelanders) als het gaat over school- en studiekeuze

Sinds de zomer van 2018 loopt het project TRANSFAIR, met middelen van het Europees Fonds voor Asiel en Migratie (AMIF). De onderwijsloopbaan van derdelanders (inwoners met niet-EU-nationaliteit) verloopt vaak moeizaam, zeker tijdens de overgang van basis naar secundair of de stap van de eerste naar de tweede graad secundair. Ze komen niet altijd op de meest geschikte plek in het onderwijs terecht, wat gevolgen heeft voor hun latere onderwijsloopbaan en professionele carrière. Om dat aan te pakken, zet TRANSFAIR een veranderingstraject op met 7 Gentse scholen uit het basis- en secundair onderwijs, die onder begeleiding van Onderwijscentrum Gent, het Steunpunt Diversiteit en Leren (UGent) en de HoGent aan de slag gaan. Door ervaringen uit te wisselen, tools te ontwikkelen en methodieken uit te denken en uit te proberen, werken de deelnemende scholen aan een bewuster en krachtiger studiekeuzeproces, waarin ook de ouders en de leerlingen zelf een prominente plaats hebben.

  • Diversiteit > DISCO

Veel noden in het Gentse onderwijsveld als het gaat over diversiteit, maar om specifiek te weten wat er dan leeft en op welke vlakken scholen nood hebben aan ondersteuning of net goed bezig zijn, is er de Diversiteitsscreening Onderwijs (DISCO), die in samenwerking met het Steunpunt Diversiteit en Leren (UGent) afgenomen werd in de Gentse scholen. Op basis van de resultaten van die screening, die bij leraren de attitude en het bekwaamheidsgevoel inzake (omgaan met) diversiteit in kaart brengt, kunnen we dan als Onderwijscentrum concrete acties/beleid opzetten en gericht op zoek gaan naar partners.

32

Onderwijs niet langer betaalbaar voor iedereen

Onderwijs is vaak erg duur en we merken een toenemende commercialisering.

  • In het secundair onderwijs is er geen maximumfactuur. Vaak komen de meest kwetsbare leerlingen in de duurste studierichtingen terecht (hout, kapper, hotel, …). Soms kiezen jongeren om die reden een andere richting, starten ze zonder materiaal of haken ze af omwille van de kosten. Sommige scholen kopen zelf materiaal aan. Maar het is moeilijk om al het materiaal up to date te houden. Enkel als iedereen materiaal krijgt, werkt dit niet stigmatiserend.
  • De schoolfacturen zijn duur en onduidelijk.
  • Soms moet je eerst een groot voorschotbedrag betalen voor alle kosten van het komende schooljaar. Anders zit je zonder materiaal of schoolboeken in de klas.
  • Scholen werken meer en meer samen met commerciële boekenfirma’s als IDDINK die een agressief financieel beleid hanteren: op de onlinelijst is het onduidelijk welke boeken verplicht en welke optioneel zijn, de boeken zijn duur, als voor één kind binnen het gezin de boeken nog niet zijn betaald, krijgt de andere zijn boeken niet, er is geen samenwerking met de sociale dienst van de school, …
  • Kinderen/jongeren zijn de dupe van onbetaalde facturen: zij krijgen ze mee of worden erop aangesproken, ze krijgen hun rapport pas na betaling van de factuur, ze krijgen nota’s in hun agenda, … en ze worden zo nog eens geconfronteerd met de armoede waarin ze leven.
  • Toezicht/studie/buitenschoolse opvang na de schooluren wordt door de scholen vrij geregeld. Soms gebeurt het op school zelf, soms gecentraliseerd in een andere school, soms via STIBO of sociale tewerkstelling. Door de hoge kostprijs van buitenschoolse opvang in sommige scholen, trekken gezinnen weg. Dit werkt de sociale ongelijkheid verder in de hand.
Thema's:
Onderwijs, leren en ontplooiing, Vlaamse overheid
Opvolging:

IDDINK: Samen met partners wordt bekeken hoe we kunnen voorkomen dat de schoolloopbaan van kinderen en jongeren in gevaar gebracht wordt door commerciële boekenfirma’s als IDDINK die een agressief financieel beleid hanteren. Rond dit signaal zijn procedures lopende. IDDINK zal geen reclame meer kunnen maken via Klasse, er wordt bekeken om dit ook te kunnen uitbreiden naar andere tijdschriften en communicatiekanalen die schoolgerelateerd zijn.

Tijdens een overleg tussen Klasse en het Departement onderwijs en vorming in juni met was er een akkoord van zowel Afdelingshoofd Communicatie als afdelingshoofd Horizontaal Beleid om deze materie te escaleren. Voorlopig is er nog geen officieel standpunt ingenomen door het Departement Onderwijs en Vorming, maar de materie wordt wel nauw opgevolgd.  

Ondertussen wordt IDDINK als adverteerder bij Klasse geweigerd. Daarnaast besteedde Klasse ook inhoudelijk aandacht aan de schoolkosten en de rol van boekenleveranciers. https://www.klasse.be/182154/boekenleveranciers-voorkom-lege-boekentassen/ 

Samen Tegen Onbetaalde Schoolfacturen (STOS) zet in op begeleidingen van scholen bij het opmaken van een kostenbeleid.  Voor Gent zijn dit volgende scholen. Meer informatie kan je terugvinden op www.aanpakschoolfacturen.be 

  • Schooljaar 17-18: PHTI, Prov Middenschool, PHIS, Hotelschool Gent, BuSO Sint Jozef
  • Schooljaar 18-19: Hotelschool Gent (verlengd traject), KTA Mobi, Don Bosco Sint-Denijs-Westrem
  • Schooljaar 19-20: Sint Lucas Kunsthumaniora, Sint Lievenscollege Business, alle scholen OVSG

Vlaanderen is 1109 secundaire scholen en 2613 basisscholen rijk. Met 45 trajecten per jaar zal het nog enkele decennia duren voordat we met ons klein team alle scholen hebben bereikt. Daarom zijn we op zoek gegaan naar een manier om het werk dat we doen te verbreden om zodoende meer scholen te bereiken. Eén van de pistes is een train-the-trainer traject waarbij we onderwijsprofessionals coachen om soortgelijke trajecten binnen hun eigen scholengemeenschap/onderwijskoepel/organisatie/stad of gemeente te begeleiden. In het eerste jaar mikken we op een 8-tal begeleiders. Hier denken we aan de pedagogische begeleiders binnen de koepels, aan schoolopbouwwerkers, aan beleidsmedewerkers, aan onderwijsdiensten…, kortom een brede waaier van onderwijsprofessionals die scholen ondersteunen in het streven naar een kansenrijk onderwijs.

Vanuit Onderwijscentrum Gent en vanuit het Stedelijk onderwijs Gent zal dit traject gevolgd worden door enkele mensen zodat we met Gentse scholen aan de slag kunnen gaan rond kostenbeleid.

Ondertussen zette ook het Netwerk tegen Armoede stappen naar de Commissie Zorgvuldig Bestuur. Hier vind je meer informatie en ook de duidelijke richtlijnen van de Commissie als resultaat. 

Vervoersarmoede

  • De Beleidswerkgroep vervoersarmoede werkt een actieplan vervoersarmoede uit voor de nieuwe legislatuur. In afwachting van een plan vanuit deze werkgroep worden we wel geconfronteerd met concrete situaties die niet opgelost raken.
  • Overleg tussen Onderwijscentrum Gent, Mobiliteitsbedrijf, De Lijn en de Dienst asiel- en vluchtelingenbeleid n.a.v. de problemen die zich voor deden bij de invoer van de MOBIB-kaart. Het gaat over het op elkaar afstemmen van de communicatie vanuit de Lijn en de Stad, het vereenvoudigen van de procedure voor aanvraag voor kinderen zonder papieren o.m. door ervoor te zorgen dat foto en aanvraag samen kunnen doorgestuurd worden naar Katrien Van Gelder, het tijdig informeren van de brugfiguren over welke kinderen niet over een foto beschikken (rekening houdend met de GDPR), de lange wachttijden en opnieuw de klasuitstappen.
  • Probleem van GDPR: lijsten met contactgegevens en foto's uit het rijksregister mogen niet meer doorgegeven worden aan de Lijn voor automatische toekenning van de buzzy pass/ MOBIB kaart. Er worden acties opgezet vanuit het migratieforum.

33

Een tweede kans met financiële drempels

Mensen die tweedekansonderwijs volgen, komen niet in aanmerking voor een studietoelage, gratis studie-ondersteuning, …

Thema's:
Onderwijs, leren en ontplooiing, Jongeren
Opvolging:

  • De Stap maakt je gratis wegwijs in alle mogelijkheden van volwasseneneducatie in Oost-Vlaanderen. Samen met de leerloopbaancoaches wordt op zoek gegaan naar een opleidingstraject op maat.  (https://www.destapgent.be/)

    • Enkele acties: investeren in leerloopbaanbegeleiding met kennis over het volledige onderwijs- en opleidingslandschap, verder inzetten op levenslang leren het aanbieden van informatiebemiddeling, trajectbegeleiding en coaching op maat van de lerende, het aanbieden van persoonlijke hulp bij digitaal ongeletterden (face-to-face), samenwerkingsverbanden uitbouwen , netoverstijgend samenwerken,…
    • Op onze agenda – nabije toekomst  - staat alleszins een uitwisseling over werking De Stap/WW aan de brugfiguren in Gent , medewerking aan het Techniekfestival in Flanders Expo en Future Fest in VDAB Wondelgem, medewerking aan traject MAACT OCMW Gent in de Krook,enz…
    • Onze vernieuwde De Wijze Stap  2019 is sedert 13 mei beschikbaar zijn. Ook daar wordt levenslang leren meer in de kijker gezet vanuit de vrije tijd, de beroepsgerichte opleidingen en de diplomagerichte trajecten.
    • De Stap heeft een signaalfunctie. Dit signaal wordt in overleg met partners, (lokaal) beleid ,… telkens opnieuw vanuit onze unieke positie (neutraal, netoverstijgend, los van een opleidingsinstelling,…)meegenomen/gesignaleerd.
    • Na GOAL – Guidance and orientation for Adult Learners – ERASMUS+ project GOAL – Guidance and Orientation for Adult Learners werd een lerend netwerk leerwinkels (dit netwerk bestaat uit de huidige leerwinkels in Vlaanderen) geïnstalleerd. Ook dit signaal wordt via dit lerend netwerk verder .  meegenomen/gesignaleerd. Partner in Operatie Geslaagd en lid van de kernwerkgroep volwasseneneducatie OC Gent
  • Word Wijs! biedt ongekwalificeerde jongeren tussen 17 en 25 jaar die wonen, werken of studeren in Gent – gratis en op vrijwillige basis – informatie en coaching bij het kiezen, studeren en behalen van een kwalificatie of een diploma secundair onderwijs met als doel hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. (https://destapgent.be/wordwijs)

 

Gratis studieondersteuning voor studenten voortgezet onderwijs

  • Auxillia: studenten voortgezet onderwijs kunnen bij Auxillia terecht voor gratis studieondersteuning.
  • Woensdagklas: Ex-OKAN leerlingen uit de toren van Babel die voortgezet onderwijs volgen kunnen voor gratis studieondersteuning terecht bij de Woensdagklas. 

 

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

34

Het M-decreet mist zijn doel

Het M-decreet is binnen het reguliere onderwijs niet alleen zwaar voor leerkrachten. Het werkt vaak ook demotiverend voor de leerling. Cognitief sterkere leerlingen ergeren zich aan cognitief zwakkere leerlingen en de cognitief zwakkere leerlingen geraken gefrustreerd omdat ze harder moeten werken en toch slechtere punten halen. Binnen het buitengewoon onderwijs ontstaat een verschuiving en komt een steeds grotere concentratie aan leerlingen met zwaardere problemen voor. Er is onvoldoende ondersteuning om de doelstellingen van het M-decreet kwalitatief te verwezenlijken. Hierdoor voelen verschillende actoren zich onvoldoende gewapend om met de huidige diversiteit in de klas om te gaan en iedereen de aandacht en ondersteuning te bieden waar hij/zij recht op heeft.

Thema's:
Onderwijs, leren en ontplooiing, Jongeren, Vlaamse overheid
Opvolging:

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

Binnen het dagelijks bestuur van LOP Gent basisonderwijs en binnen de werkgroep buitengewoon onderwijs komt dit thema regelmatig aan bod en indien nodig wordt een initiatief genomen om stappen te zetten naar de Vlaamse overheid.

35

Schools aanbod sluit onvoldoende aan op de interesses van jongeren

Niet alle opleidingen worden op alle niveaus gegeven (vb. sportopleiding niet op BSO-niveau, schrijnwerkerij niet op TSO-niveau, ...). Daardoor kunnen jongeren niet volgen wat hen interesseert op hun schoolniveau.

Thema's:
Onderwijs, leren en ontplooiing, Jongeren
Opvolging:

Vanuit het Onderwijscentrum Gent worden binnen het inspiratietrajecten Operatie Geslaagd 15 Gentse secundaire scholen begeleid via intervisies en een Massive Open Online Course om een schoolspecifiek actieplan opstellen, waarmee ze inzetten op meer gekwalificeerde uitstroom. Het centrale thema is een autonomieversterkend en verbindend schoolklimaat en hierin is natuurlijk bij uitstek aandacht voor het inspelen op de interesses van jongeren.

Levenslang leren staat centraal in een veranderende samenleving – er zijn naast het schoolse aanbod ook ruime mogelijkheden om bij te leren na/naast het leerplichtonderwijs. De Stap informeert jongeren hierin. Neutrale , netoverstijgende en domeinoverstijgde leerloopbaanbegeleiding vanuit een helikopterperspectief op trajecten in secundair onderwijs én in trajecten na het secundair onderwijs  in volwasseneneducatie.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

De digitale tienerpas 

De Tienerpas is een tool waarmee jongeren inzicht en eigenaarschap krijgen in eigen talent, als hefboom voor keuzes in hun onderwijsproces en op de arbeidsmarkt. Het is een digitaal talentportfolio van de leerling, op maat van een tienerleven.

Elke jongere heeft het eigenaarschap over de eigen Tienerpas. De tool gaat dus niet over de jongere, maar is van de jongere. Die documenteert zelf eigen talenten en passies en krijgt zo een handleiding van zichzelf.

Op die manier krijgt de leerkracht als coach een houvast voor het voeren van talentgesprekken. De Tienerpas kan ook gebruikt worden als feedback- of reflectie-instrument, als basis voor een leerling- en-oudergesprek, enz.

De Tienerpas sluit aan bij de nieuwe eindtermen binnen het secundair onderwijs en biedt de leerling inzicht in een eigen mogelijk leertraject, waarbij eigen talenten maximaal zichtbaar worden gemaakt en keuzes hierop afgestemd kunnen worden.

Waarom?

Op onze Vlaamse scholen leren onze leerlingen in de eerste plaats wat eindtermen voorschrijven. Het maken van een studiekeuze in overeenstemming met de passies en talenten van leerlingen wordt al ad hoc door gepassioneerde leerkrachten in kaart gebracht, meestal zonder systematische opvolging. Vooral jongeren uit kansengroepen krijgen niet altijd de kans om een goed geïnformeerde, bewuste keuze te maken die aansluit bij hun talenten en competenties. Tienerpas kan hier een antwoord op geven: http://pro.vanbasisnaarsecundair.be/onderzoeksresultaten

Impact

Door het gebruiken van de Tienerpas, geven we jongeren een taal om zichzelf in kaart te brengen en hier in een veilige context over te spreken met volwassenen. Op die manier verhoogt hun zelfkennis. We maken kinderen en jongeren sterker om levenskeuzes te maken en verhogen ouderbetrokkenheid. Bij uitbreiding kan de tool gebruikt worden door iedereen die op zoek wil naar eigen talenten, dus op termijn ook door werkzoekenden, in samenwerking met VDAB-loopbaanbegeleiders enz.

Jazz project - Kompanjon

De overstap van het lager naar secundair onderwijs voor jongeren uit de kansengroepen verloopt niet altijd makkelijk.  Al te vaak worden deze jongeren vroegtijdig naar de B-stroom gestuurd. Een verkeerde studiekeuze kan leiden tot demotivatie en soms ook tot een vroegtijdige schooluitval.  Uit de ervaringen stellen we vast dat de ouders soms maar moeizaam de weg naar informatie over het secundair onderwijs vinden. Het aanbod is groot en divers, maar ook complex voor mensen die minder vertrouwd zijn met de organisatie van het onderwijs in Vlaanderen. Een goed overwogen advies van de klasleerkrachten is uiterst belangrijk, dit advies wordt door de ouders doorgaans gevolgd. (zie ook onderzoek Transfair). Kompanjon vzw komt aan deze nood een stuk tegemoet via het specifieke project: Jongeren-aan-zet waarbij er met studenten aan huis gewerkt wordt met jongeren vanaf het 5de  leerjaar basisonderwijs. De ondersteuning en coaching zet in op: talenten en mogelijkheden, leren leren, zelfstandig werken, planning en organisatie, kennis van de structuur van het secundair onderwijs, zinvolle vrijetijdsbesteding … Hierbij werken we ook samen met het Beroepenhuis.

36

Nood aan brugfiguren in het secundair onderwijs

Net als in het basisonderwijs, slaat het project brugfiguren in het secundair onderwijs belangrijke bruggen tussen school en ouders. De brugfiguren fungeren als een soort coach die leerling en ouders kan begeleiden in het maken van een studiekeuze en hen kan helpen oriënteren (vb. na OKAN-onderwijs). Een verlenging van het project lijkt zinvol.  

Thema's:
Onderwijs, leren en ontplooiing, Jongeren
Opvolging:

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

De brugfiguren worden verder uitgebreid.

Een van de doelstellingen van De Stap is  (Lerende) netwerken en samenwerkingsverbanden verstevigen en verder uitbouwen. Brugfiguren zijn hierin een belangrijke partner. Op 7/6 staat een werkoverleg/uitwisseling brugfiguren  en vorming over de werking van De Stap op het programma

Via de projectoproep van het OCMW wordt in HTISA een brugfiguur ingezet voor de tweede en de derde graad van het Secundair Onderwijs

39

Overgang onderwijs naar werk en omgekeerd loopt niet vlot

Jongeren worden op school te weinig voorbereid op de arbeidsmarkt.  Wanneer jongeren na een tijdje werken toch een diploma willen behalen, blijkt de terugkeer naar onderwijs heel moeilijk. Vaak kunnen ze pas opnieuw gaan studeren na fiat van de VDAB, de RVA of in sommige gevallen het OCMW. Tenminste als ze een vervangingsinkomen willen behouden zonder ook nog te moeten solliciteren. De enige uitzondering hierop zijn de opleidingen tot knelpuntberoepen.

Thema's:
Werk, Jongeren, Onderwijs, leren en ontplooiing
Opvolging:

Onderwijscentrum Gent ondersteunt, verbindt en inspireert kinderen en jongeren, ouders*, onderwijsprofessionals en hun partners, zodat kinderen en jongeren maximale ontplooiingskansen hebben om volwaardig deel te nemen aan de samenleving. Onderwijscentrum Gent doet dit door onder andere te werken rond het thema arbeidsmarkt door mee te werken aan een sterke wisselwerking tussen onderwijs en arbeidsmarkt, waarbij de jongere centraal staat. (https://stad.gent/onderwijscentrum-gent/arbeidsmarkt).

Enkele voorbeelden van projecten:

  • Partner onderzoeksproject: "duaal leren als hefboom voor jeugdwerkgelegenheid in grootsteden"
  • Binnen het project Skills Navigator wordt er oa ingezet op het installeren van WerkGeversArrangement/WerkPlekLeren rekening houdend met de nodige skills en schoolgaande/werkende/werkzoekende jongeren (16-26jarige) beter of opnieuw te oriënteren.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019

De Stap is expert in leerloopbaanbegeleiding 

  • De Stap ontwikkelt jaarlijks de brochure De grote stap. Secundair onderwijs in de regio Gent met het volledige overzicht van de scholen, netoverstijgend en de brochure De wijze stap. #LevensLangLeren Oost-Vlaanderen. Het is belangrijk dat een volledig, compleet en correct overzicht gegeven wordt over ALLE opleidingsmogelijkheden.
  • Leerwinkel Oost-Vlaanderen  het expertisecentrum onderwijs en opleiding ondersteunt CLB, arbeidstrajectbegeleiders, studietrajectbegeleiders, OCMW-begeleiders, hulpverleners in welzijn en gezondheid. in functie van onderwijsloopbaan/leerloopbaan vragen van de cliënt.
  • De Stap werkt samen, wisselt uit en ondersteunt bij de overgang onderwijs-arbeidsmarkt  en terugkeer naar onderwijs/opleiding. Samenwerken met de werkwinkels, VDAB, erkende centra voor loopbaanbegeleiding en samenwerken met partners uit onderwijs, arbeidsmarkt, welzijn en cultuur om ongekwalificeerde uitstroom terug te dringen en jeugdwerkloosheid tegen te gaan.
  • Acties: Techniekfestival, Future Fest VDAB, Cultuurmarkt, Jobbeurs Gent  SID-in studiedag voor professionelen (doelgroep: ICLB Gent, CLB GO! Gent, VCLB Gent en leerlingenbegeleiders in secundair en begeleiders hoger onderwijs)

 

Wijs aan’t werk (WAW) neemt leerlingen uit de 3de graad secundair onderwijs mee op sleeptouw en informeert hen correct over hun eerste stappen op de arbeidsmarkt. WAW is het kosteloze vormingsaanbod waarin leerlingen op een prikkelende wijze geïnformeerd worden over starten als werknemer.  Meer info

 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Open Knowledge Belgium gaat hierop verder: HackYourFuture Lab @Ghent. Meer info 

81

Ontoegankelijkheid en onderaanbod lessen Nederlands voor anderstaligen

Niet iedereen kan Nederlandse les volgen. Mensen zonder wettig verblijf of mensen die het minimumniveau niet aankunnen, mogen geen lessen volgen. Voor anderen kan de opstart van de Nederlandse taalles soms lang op zich laten wachten. Vaak start de groep met mensen van hetzelfde niveau nog niet meteen of zit de groep nog niet vol  of zijn de randvoorwaarden nog niet voldaan (trauma/psychische problemen nog te acuut, kinderopvang, …).

Thema's:
Taal en tolken, Asiel en migratie, Onderwijs, leren en ontplooiing, Vlaamse overheid
Opvolging:

Wat nuances bij de signaal:

  • Nuance wat betreft ‘onderaanbod’: Voor een aantal kandidaten is het zeker het geval dat ze wat langer moeten wachten, een heel kleine groep moet heel lang wachten of vindt zelfs nooit passen aanbod, maar het is toch een minderheid. Het is niet zo dat het overgrote deel van de cursisten een half jaar moet wachten om te kunnen starten. Integendeel.
  • Nuance wat betreft ‘ontoegankelijkheid’: Er is niet zoiets als een minimumniveau. Iedereen met een wettig verblijf kan les volgen bij een erkende NT2aanbieder in Gent, ook als je helemaal geen Nederlands kent, niet gealfabetiseerd bent of anders gealfabetiseerd bent.
  • Voor mensen die weinig schoolse vaardigheden hebben of niet gealfabetiseerd zijn, zijn er aangepaste cursussen bij basiseducatie. Cursisten voor wie een schools traject echt niet haalbaar is, krijgen een attest ‘uitgeleerdheid’. In dat geval wordt deze beslissing voor verplichte cursisten afgestemd met de regisseur (VDAB, OCMW, IN-Gent), zodat deze cursisten niet gesanctioneerd worden omdat ze geen lessen Nederlands meer kunnen volgen.

IN-Gent vult nog verder aan met enkele initiatieven die ze nu al nemen om aan dit signaal tegemoet te komen:

  • IN-Gent streeft samen met de aanbodverstrekkers NT2 naar een zo divers mogelijk aanbod: avond, weekend en zomer wordt meer en meer georganiseerd.
  • IN-Gent zet bij de toeleiding naar de Nederlandse lessen ook extra in op toeleiding en organisatie van kinderopvang.
  • Voor mensen die niet kunnen volgen in het formele NT2-circuit (cfr. attest uitgeleerdheid), kan het interessanter zijn om op een informele manier te leren en vooral in te zetten op zelfredzaamheid, sociale contacten, enz. Het Centrum voor Basiseducatie leidt deze cursisten daarom bijvoorbeeld toe naar de laagdrempelige oefenkans ‘Op Stap met Nederlands’ van het OCMW. IN-Gent vzw stimuleert organisaties om nog meer in te zetten op dergelijke oefenkansen, niet enkel voor deze specifieke doelgroep, maar voor iedereen die Nederlands leert. IN-Gent vzw biedt organisaties bovendien ook ondersteuning bij het opzetten van deze oefenkansen.
  • Bij trauma/psychische problemen zijn er echter heel weinig opties om door te verwijzen. Geestelijke gezondheidszorg voor nieuwe Gentenaars is ontoerijkend. Cursistenbegeleiders van de scholen nemen vaak contact op met de regisseurs (VDAB, OCMW, IN-Gent) om samen te bekijken wat er mogelijk is.
  • Het klopt dat mensen zonder wettig verblijf niet kunnen deelnemen aan het formele NT2-onderwijs. Op dit moment worden zij vooral doorgestuurd naar oefenkansen en vrijetijdsinitiatieven. IN-Gent verwijst niet door naar organisaties of vrijwilligers die lessen organiseren voor mensen zonder wettig verblijf. Ze hebben er weinig of geen zicht op of die er zijn. Heel weinig mensen zonder wettig verblijf vinden nog de weg naar IN-Gent. Daardoor is het ook moeilijk om de reële vraag in kaart te brengen.