Gezondheid
2
Hoge drempel naar residentiële en ambulante psychische zorg®
De drempel naar residentiële en ambulante psychische zorg is zeer hoog. Dit komt door de lange wachttijden, de hoge prijs, en de hoogdrempelige aanmeldingsprocedure. Enkele hindernissen bij aanmelding: brief met datum en uur voor intakegesprek, geen tolk bij eerste gesprek noch bij therapeutische gesprekken, meerdere keren terug moeten inbellen vooraleer je kan komen, …. Dit signaal geldt zowel voor jongeren als voor volwassenen. De stap naar hulp is bovendien extra moeilijk voor mensen met een dubbele diagnose omdat ze niet in een vakje passen.
- Casus: In een gezin met een meervoudige problematiek stelt men bij Walter nu ook een psychiatrische problematiek vast. Psychiatrische begeleiding aan huis is voor hen de enige oplossing. Dit is slechts mogelijk voor een beperkte tijd, en niet totdat er een meer langdurige hulpverlening opstart. Het gezin kan de drempels naar psychische hulp in een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg niet overwinnen: enorme angst voor de verplaatsing, financiële moeilijkheden, de voorwaarden voor hulp, …. Walter krijgt dus geen hulp en de situatie gaat snel achteruit. Er volgt een reeks opnames in psychiatrische centra. Zijn relatie overleeft dit niet, en hij kampt nu ook met suïcidegedachten.
- In Gent was de wachttijd tussen aanmelding in een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg en het eerste intakegesprek in 2016 al opgelopen tot 29 dagen. Bron: Stadsmonitor 2017
Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019
Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1
Uitrol ELP (eerstelijnspsychologische) -functie vanaf 2019 maakt dat voor mensen met milde tot matige klachten (depressie, angst, alcoholproblematiek, slaap- en kalmeermiddelen) een laagdrempelig aanbod werd gecreëerd.
Meer info over voor wie dit aanbod is: Het PAKT (volwassenen en ouderen); RADAR (kinderen en jongeren)
Lijst met beschikbare ELP'ers: lijst Het PAKT (volwassenen en ouderen); lijst RADAR (kinderen en jongeren)
Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kom even Praten gaat hierop verder: Platform voor psychosociale ondersteuning voor dove en slechthorende jongeren en volwassenen in Gent. Meer info
Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Hand in Hand gaat hierop verder: Respijtplekken voor personen met psychosociale moeilijkheden. Meer info
3
Geen (residentiële) psychiatrische zorg voor anderstaligen®
Mensen met een psychiatrische problematiek die geen contacttaal spreken, krijgen geen toegang tot langdurige residentiële psychiatrische zorg. Voor deze zorg hanteert men de werkvorm groepstherapie in het Nederlands. Tolken acht men hierbij onhaalbaar. Anderstaligen krijgen daardoor geen hulp. Enkel (kortdurende) crisisopnames zijn voor hen mogelijk.
Aanvraag vanuit PZ (gedeeld) voor inschakelen Intercultureel Bemiddelaar.
4
Wat na de psychiatrie?®
Na ontslag uit een psychiatrisch ziekenhuis of na internering is er te weinig nazorg. Mensen krijgen weinig informatie, er is geen multidisciplinair overleg om te zorgen voor een goede opvolging, er is een tekort aan ambulante psychiatrische opvolging en er zijn wachtlijsten bij de Mobil teams. Er resten enkel dure alternatieven.
De vermaatschappelijking van de zorg ook voor een verhoging van druk op de nulde en eerste lijn.
- Voorbeeld: Steeds meer mensen met een psychiatrische problematiek komen bij de huisarts of wachtdienst terecht na ontslag of omdat ze niet meer worden toegelaten in de psychiatrie (zie signaal 13). Dit legt een zware druk bij huisartsen. Ook leeft bij hen een sterk onveiligheidsgevoel door agressief gedrag van patiënten. Daardoor durven sommige huisartsen geen wachtdienst meer doen.
- Voorbeeld: Vrijwilligers van KRAS-diensten voelen zich onzeker of overbevraagd als ze in hun werking te maken krijgen met mensen met een zware psychiatrische en verslavingsproblematiek. Zij zorgen voor verbaal geweld en agressie tegenover de infrastructuur. De vrijwilligers hebben nood aan extra ondersteuning (zie signaal 53).
- Zie ook signaal 69
Bij de uitrol van fase II is het takenpakket van het Assessmenteam van Het PAKT uitgebreid.
Dit omvat nu volgende modules:
- Advies
- Netwerkontwikkeling en ondersteuning
- Coaching van netwerk of hulpverlener
- Vorming en intervisie
- Indicatiestelling MOBiLteam
Binnen het beleidsplan van Het PAKT is instroom en uitstroom binnen residentiële voorzieningen een specifieke doelstelling. De kwaliteitscoördinatoren van de psychiatrische ziekenhuizen willen hier mee hun schouders onder zetten.
Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1
Elk PZ (psychiatrisch ziekenhuis) van Het PAKT heeft een aanspreekpersoon aangeduid die kan gecontacteerd worden (via de Huisartsenvereniging Gent) als een huisarts vragen heeft bij het gebrek aan communicatie en informatie bij het ontslag van een cliënt na opname. Op die manier kunnen knelpunten bij ontslagmanagement rechtstreeks met de voorziening zelf opgenomen worden. De voorziening kan hier dan intern mee aan de slag.
Door middel van het MDO (multidisciplinair overleg) kunnen de zorg en ondersteuning voor een cliënt beter op elkaar afgestemd worden. Dit overleg zou nog meer moeten georganiseerd worden als een cliënt op ontslag mag gaan na een residentiële opname.
Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Hand in Hand gaat hierop verder: Respijtplekken voor personen met psychosociale moeilijkheden. Meer info
5
Eerst betalen dan zorg®
De toegankelijkheid van de zorg komt in het gedrang voor mensen in financiële nood. Ze botsen in ziekenhuizen op voorschotfacturen. Ze moeten eerst een stuk van een openstaande schuld betalen. Ook al zoeken de sociale diensten van de ziekenhuizen, de huisartsen of de doorverwijzers samen naar oplossingen, het financieel aspect is en blijft een drempel.
Een overleg met de sociale diensten van de Gentse ziekenhuizen leert ons dat zij heel sterk inzetten op de sociaal-financiële en sociaal-juridische ondersteuning van cliënten en zo veel in orde kunnen brengen, maar zij wijzen ook op pedagogische verantwoordelijkheid van de ziekenhuizen om mensen aan te spreken op hun eigen verantwoordelijkheid om hun schulden en papieren in regel te brengen.
De tarieven in het ziekenhuis worden vastgelegd door het RIZIV. Door de besparingen door de federale overheid wordt de ruimte om je als ziekenhuis sociaal op te stellen steeds kleiner.
Zijn er bij een nieuwe zorgvraag openstaande facturen of is de mutualiteit niet in orde, dan worden mensen doorverwezen naar de sociale dienst van het ziekenhuis. Men zal zorg krijgen, maar zal eerst begeleid worden om 1) schulden af te lossen, 2) alle sociale rechten uit te putten en 3) te bekijken welke complexe zorg er nodig is en of daar bvb. aanvragen voor moeten gebeuren bij het OCMW, Caritas,… Er zal ook contact genomen worden met de arts waarbij gevraagd wordt om goede zorg te leveren maar geen onnodige nieuwe en dure technologie in te zetten.
Het is de pedagogische verantwoordelijkheid van een ziekenhuis om mensen aan te spreken op hun eigen verantwoordelijkheid om hun schulden en papieren in orde te krijgen. Vanuit het sociaal werk kan er veel bereikt/ondersteund worden. Het percentage dossiers dat echt niet in orde kan gebracht worden is heel klein. De sociale diensten van de ziekenhuizen doen reeds heel veel op vlak van sociaal-financiële en sociaal-juridische ondersteuning. Dat behoort tot de kerntaken van de sociaal werkers in het ziekenhuis. De sociale diensten zetten vooral in op het preventief detecteren van problemen. Waar er problemen zijn met openstaande rekeningen, zal men hier snel op inspelen.
Als mensen vragen voor een eenpersoonkamer worden er voorschotten gevraagd om zo een indicatie te hebben van de betalingsmogelijkheden van mensen.
Verschillende jaren geleden werd door de Gezondheidsdienst een studiedag georganiseerd rond wegwijs in het gezondheidszorgsysteem voor medewerkers in de eerstelijn. De Dienst Welzijn en Gelijke Kansen bekijkt of dit nog eens kan georganiseerd worden, waarbij dit thema mee aan bod kan komen.
6
Zorg na ontslag®
Het ontslag van patiënten uit de Gentse ziekenhuizen kan beter. Vaak stuurt men mensen op vrijdagmiddag of -avond naar huis zonder afstemming (met huisarts, thuisverpleegkundige, thuiszorgdienst, vaste kinesist, mantelzorger), zonder overbruggingsmedicatie of aangepast materiaal. Vooral mensen zonder netwerk zijn hier het slachtoffer van.
- Voorbeeld: Mensen met een beperkt sociaal netwerk kunnen na een operatie bijna nergens terecht voor ondersteuning bij verzorging en bij de zorg voor hun kinderen.
- Voorbeeld: Dak- of thuislozen worden soms rechtstreeks met een ambulance naar de nachtopvang gebracht.
Dit signaal kwam tijdens 2 vergaderingen van het SOGA uitgebreid aan bod. Ziekenhuizen botsen op het feit dat ze mensen bij ontslag niet langer kunnen houden in het ziekenhuis en ook niet kunnen aanmelden bij opvang. Het gaat over dak- en thuislozen die medische verzorging nodig hebben gedurende een bepaalde periode om te voorkomen dat ze weer moeten opgenomen worden in het ziekenhuis. Via een registratie met een google doc geven organisaties in 2019 alle mogelijke casussen door om zo zicht te krijgen op de omvang van de problematiek. Op het SOGA werd een uitgebreide toelichting gegeven over het project Vesalius en opgeroepen om bij deze casussen ook aan te melden voor de 5 beschikbare time-out plaatsen binnen Vesalius. Ziekenhuizen en Stad zullen na inschatting van de omvang van de problematiek samen in overleg gaan met het RIZIV hierover.
De Huisartsenvereniging Gent start een online formulier op voor huisartsen waar zij problemen na ontslag uit het ziekenhuis kunnen melden op casus-niveau om te voorkomen dat er in algemeenheden wordt gesproken en concrete casussen aanleiding kunnen geven voor een concrete aanpak.
Vanuit de sociale diensten van de ziekenhuizen wordt een ontslag altijd voorbereid om dergelijke problemen te voorkomen. Mogelijke oorzaken van deze problemen zijn: (1) de patiënt stelt zelf geen hulpvraag (niet alle mensen worden standaard door sociale dienst gescreend), (2) mensen zijn heel kort opgenomen (bv zaterdag via spoed en zondag naar huis) en zien geen sociale dienst (behalve in uz gent waar men wachtsysteem heeft) of (3) thuiszorgdiensten zijn vaak niet bereikbaar in het weekend waardoor hulp niet opgestart kan worden of (4) het gebeurt ook wel eens dat mensen tegen medisch advies in toch naar huis gaan op vrijdag, waardoor de sociale dienst de voorbereiding niet heeft kunnen opstarten.
Niet iedereen is klaar voor die verkorte ligduur, waardoor er mensen tussenuit vallen. Soms zou je mensen om sociale redenen langer dan de verantwoorde tijd laten in het ziekenhuis, maar daar wordt het ziekenhuis voor gepenaliseerd.
Ook de werkgroep ZOROO van SEL werkt rond zorg na ontslag uit ziekenhuizen. Deze werkgroep zal ingekanteld worden binnen de structuur van de Eerstelijnszone Gent.
Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1
7
Gezondheidskennis- en vaardigheden niet algemeen
Veel mensen hebben beperkte gezondheidskennis en -vaardigheden. Dat ligt zeker niet alleen aan henzelf. Het gezondheidssysteem is ingewikkeld en de communicatie soms onvoldoende of onduidelijk.
Veel kwetsbare mensen hebben onvoldoende kennis over hun eigen lichaam. Ze weten niet wat ze moeten doen als ze iets voorhebben. Ze voelen zich onzeker en hebben geen verzorgingsmateriaal in huis.
- Voorbeeld: Een EHBO-cursus kost al snel € 250, een huisapotheek tussen € 150 en € 175.
- Studies uit 2012 en 2014 wezen uit dat 40% van de volwassenen beperkte gezondheidsvaardigheden heeft. Health literacy, of gezondheidsvaardigheid is een term die verwijst naar de capaciteit van mensen om gezondheidsinformatie op te zoeken, te begrijpen en te gebruiken.
Bron: Heerlijk helder in de zorg van Memori-Thomas More
Het onderscheid tussen de gratis wettelijke en de betalende aanvullende bijdrage van de ziekteverzekering is voor veel mensen onduidelijk. Zonder aanvullende ziekteverzekering lopen ze bepaalde voordelen mis (tussenkomst orthodontie, sportactiviteiten, kampen, …).
Het belang van werken aan gezondheidsvaardigheden staat in het bestuursakkoord van Gent, alsook in de visienota van de Gentse Gezondheidsraad en in de visie en doelstellingen van de Eerstelijnszone Gent. Dit zal ook vertaald worden naar acties in het actieplan 2020-2021 van Eerstelijnszone Gent.
Er is reeds heel wat in beweging rond dit thema:
- De Dienst Welzijn en Gelijke Kansen deed een bevraging bij welzijns- en gezondheidsorganisaties om zicht te krijgen op de hulpmiddelen die zij inzetten om de communicatie met de patiënt/cliënt te verbeteren aan de hand van taalondersteuning, visuele ondersteuning of patiënteneducatie en welke noden zij hebben.
- Er werden ondertussen 2 projectaanvragen ingediend (1 bij KBS door WRG en 1 bij de VVSG door Stad Gent) rond het versterken van gezondheidsvaardigheden. De projectaanvraag bij KBS haalde het niet, voor die bij het VVSG wordt het wachten tot 15 okt.
- De wijkgezondheidscentra starten begin 2020 met de update van het gezond en wel-spel dat mensen met lage gezondheidsvaardigheden helpt om wegwijs te vinden in de zorg, geïnformeerd te raken over wat gezondheid is en hoe je daar zorg voor draagt.
- Het project MATCH-en van de UGent en Hogeschool Gent start op eind 2019 en wil gezondheidsvaardigheden versterken van anderstalige nieuwkomers door hulpverleners te ondersteunen aan de hand van digitale tools (platform, app) om zo beter in interactie te gaan met anderstalige nieuwkomers.
- Het project van de gezondheidsgidsen (Community Health Workers) zet in op het ondersteunen van kwetsbare mensen in hun wegwijs naar zorg. Vrijwillige gezondheidsgidsen zorgen voor een warme begeleiding naar afspraken en helpen hen op weg om het een volgende keer alleen te kunnen. Het project loopt nog tot eind 2019, maar een verlenging is aangevraagd.
Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kom even Praten gaat hierop verder: Platform voor psychosociale ondersteuning voor dove en slechthorende jongeren en volwassenen in Gent. Meer info
8
Veel gezondheidsproblemen ontkiemen al in de jeugdjaren
Overgewicht bij kinderen
Welzijns- en gezondheidswerkers zijn bezorgd over een enorme stijging van het aantal kinderen met overgewicht. Dit kan later leiden tot chronische ziekten als cardiovasculaire aandoeningen, type II diabetes en verschillende soorten kankers zoals darm- en borstkanker.
Kinderen bewegen te weinig
Ook merken ze dat steeds meer kinderen vooral zitten en te weinig bewegen. Ze ontwikkelen een verkeerde lichaamshouding door talloze uren voor de televisie, op de computer of de smartphone (zie signaal 19). Dit kan later leiden tot rugproblemen.
- Onderzoek bevestigt deze trends:
Jongens en meisjes lopen (2014) nagenoeg hetzelfde risico om obees te zijn of te worden (16,4% bij de jongens t.o.v. 16,1% bij de meisjes). Dit is een stijging ten aanzien van 2010, toen 13,0% van de jongens en 9,6% van de meisjes obees was of overgewicht had. Hier speelt een duidelijke sociale gradiënt (zie grafiek 12). Het aandeel van jongeren dat voldoende beweegt, is zeer laag (14% algemeen, 17,5% van jongens, 10,5% van meisjes).
Wat betreft schermtijd, en meer specifiek tv kijken, gamen en computergebruik, haalt 51,4% van de jongens en 64,9% van de meisjes de norm van minder dan 2u per dag.
Bron https://www.zorg-en-gezondheid.be/voedingsgewoonten-bij-jongeren
20,8% van de Belgische bevolking van 15 jaar en ouder verklaart in de 12 maanden voorafgaand aan de gezondheidsenquête last te hebben gehad van een lage rugprobleem.
Bron https://www.zorg-en-gezondheid.be/hoe-goed-bewegen-jongeren
BMI van kinderen in kaart: zie info en cijfers
Overgewicht en obesitas ontstaan door een wisselwerking van meerdere factoren: sociale, psychologische, economische, biologische en omgevingsfactoren spelen een rol. De impact op het welzijn van het kind is vaak groot en kwetsbare kinderen zoals kinderen die in armoede leven worden relatief meer getroffen. De voorbije jaren werden vanuit verschillende domeinen: armoede, gezondheid & welzijn, onderwijs, sport, duurzaamheid, enz verschillende acties ondernomen om de stijgende prevalentie tegen te gaan.
Vanuit team gezondheid en gezin werd de voorbije jaren sterk ingezet op het netwerk Stoemp dat de toegang tot betaalbare, gezonde en duurzame voeding wil vergroten en op die manier, zowel rechtstreeks als onrechtstreeks inspeelt op de problematiek van overgewicht bij kinderen. Samen met de Gentse Wijkgezondheidscentra, Logo Gezond+, dienst Milieu en Klimaat , Rikolto, Eva vzw, Brede School, OCMW Gent, UGent en tal van andere partners werden inspiratiedagen en werkgroepen (Ratatouille en Goodfood@school) georganiseerd met speciale aandacht voor de doelgroep kinderen . Een belangrijk gevolg van Stoemp zijn de vele nieuwe samenwerkingsinitiatieven gericht naar de scholen met o.a. gratis trajectbegeleidingen door Logo Gezond+ (ikv Gezonde School Gent) en Rikolto (ism Milieu en Klimaat), pilootproject Toverberg en evaluatie Burger Boef, verderzetting Ratatouille reeksen, projectvoorstel gezonde schoollunches voor jongeren via co-creatie, pilootproject Gent gezonde voedselomgeving, enz.
Alle acties die ikv signaal 1 (stijgende (kinder)armoede) ondernomen werden om de toegang tot gezonde voeding te verbeteren voor kinderen in armoede (zoals Foodsavers initiatieven bij organisaties die werken met kinderen, jongeren en gezinnen) dragen ook bij tot de aanpak van signaal 8.
Maar preventie van overgewicht overstijgt het thema gezonde voeding en is nauw verwant aan het stimuleren van gezonde leefstijl en. Vandaar dat op 15 oktober het Netwerk Gezondheidspromotie bevraagd rond hun acties ikv dit signaal. Hier een overzicht van de reacties die wij ontvingen, ongetwijfeld zijn er nog tal van initiatieven van organisaties en partners die hier nog niet vermeld worden:
WGCa
De gezondheidspromotoren werken niet rechtsreeks rond overgewicht bij kinderen: de Ratatatouille reeksen zijn gericht naar jonge (kwetsbare) gezinnen en gaan over opvoeding, voeding en bewegen. De reeksen worden ontwikkeld in samenwerking met de opvoedingswinkel, Brede School, Er wordt ook de brug gemaakt naar andere thema’s zoals mondzorg en het mentaal welzijn. Daarnaast voorzien we ook individuele begeleidingen voor gezinnen rond opvoeding, voeding en beweging. Via de diëtisten is er wel specifieke begeleiding rond overgewicht bij kinderen mogelijk.
CLB’s: ikv de Rode Neuzen oproep werd en E-health programma rond overgewicht en obesitas ontwikkeld. In januari wordt gestart met de testfase, samen met ouders en leerlingen. Doel: groeicoach zijn en begeleiden.
CM: voorziet groepsbegeleiding rond voeding en dieetadvies met oa de Workshops gezond ontbijt in de klas, gezonde lunch,…
Bond Moyson: bekijkt de mogelijkheid met onze diëtiste uit Gent ivm een aanbod rond dieetadvies bij kinderen met obesitas. Sinds maart vorig jaar is daarvoor een terugbetaling voorzien vanuit het RIZIV.
Sportdienst: focus op bewegen:
-
- Nieuwkomers en mensen die Nederlands leren: bewegingsaanbod uitleggen. Sportmogelijkheden voor kinderen en volwassenen.
- Jeugddienst doet ook bezoeken.
- Frisdrank mag niet tijdens sportkampen.
- Brugse poort heeft aanvraag rond laagdrempelige bewegen dmv co-creatie ingediend bij het sociaal innovatiefonds.
- Sociaal sportieve praktijken; organisaties die sociale en sportieve doelstellingen combineren à in Gent in kaart aan het brengen. In samenwerking met Hogeschool Gent.
- Vragen naar vormingsnoden bij UITPAS e.d. vb. Shakes, gezonde voeding voor/tijdens/na sporten aanbieden. Extra punten Uitpas voor de jeugd.
- Voedingsadvies voor sportclubs.
Arteveldehogeschool:
-
- HIT@Work beweegprogramma wordt vertaald naar secundaire scholen, aanbod via rode neuzen ‘aankopen’
- 2 jaar geleden Bachelorproef ‘Kinderen en hun ouders bewegen samen’. Aanleiding: ouders zoeken opvang om te gaan bewegen. Er werd een aanbod gecreëerd adh van de steekkaarten
- Onderzoeksproject ingediend: obesitas en betekenisvolle activiteiten – hoe kunnen de twee gekoppeld worden (bijv. koppelen aan beweegaanbod)?
CGG Eclips:
-
- Werkt rond positief lichaamsbeeld: Kinderen en jongeren moeten jong leren om van zichzelf te houden zorg te dragen voor hun lichaam. Dat bevordert hun zelfvertrouwen en positief zelfbeeld en beschermt hen tegen latere eetstoornissen. Anderzijds ontwikkelen kinderen met overgewicht vaak een laag zelfbeeld agv stigmatiserende communicatie.
Ondertussen werden er ook verschillende projectvoorstellen ingediend ikv verschillende oproepen (sociaal innovatiefonds, UCB, …) rond preventie van overgewicht bij kinderen. De weerhouden weerhouden projecten zien te vinden op: https://www.eerstelijnszone.be/gezond-leven-stimuleren-in-gent
Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van WGC Brugse Poort gaat hierop verder: Buurt in beweging voor kwetsbare kinderen met overgewicht. Meer info
9
Cannabis genormaliseerd
Het goeie is dat 9 op 10 jongeren niet gebruiken (cijfers VAD). Bij jongeren die wel gebruiken, merken we helaas een normalisering van cannabisgebruik. Steeds vaker gebruiken en bevoorraden ze elkaar in het openbaar. Cannabis is niet zonder gevaar. Preventie lijkt aangewezen.
Er wordt in de periode mei-juni 2019 een meerdaagse vorming georganiseerd voor veldwerkers om hen tools te geven om met dit 'comfortgevoel' van sommige jonge cannabisgebruikers om te gaan. Dit thema staat ook op de agenda van het kernteam Jongeren en Drugs dat voor de eerste keer samenkomt op 30 april.
Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 16 mei 2019
De normalisering van middelengebruik (in het bijzonder cannabis) is als aan te pakken signaal opgenomen in het Drugsbeleidsplan 2020-2025 van de Stad Gent (goedgekeurd op gemeenteraad september 2020). Een actiepunt hierover gaat als volgt: "Als antwoord op de normalisering van druggebruik specifiek bij jongeren, wordt er een gemeenschappelijke basisvisie uitgewerkt die professionelen uit o.a. het jeugdwerk, de verslavingspreventie, onderwijs of politie kunnen gebruiken om met jongeren in dialoog te gaan. Een basisvisie die consistent, coherent en engagerend is."
Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Organisatie Broeders van Liefde De Sleutel gaat hierop verder: Outreachende Vroegbegeleiding via Werkvloeruitwisseling. Meer info
10
Verontrustend gebruik bij kwetsbare jongeren
Kwetsbare jongeren gebruiken andere (vrij verkrijgbare gassen die ze snuiven) en zwaardere middelen. Ze glijden af in verontrustend gebruik. Ze dealen om te overleven. Dit gebeurt openlijk en vooral in de parkjes van de 19de eeuwse gordel.
Er wordt in samenwerking met dagcentrum De Sleutel eind april 2019 een sessie georganiseerd over 'lijmsnuiven / gebruik van solventen' voor aantal veldwerkers die hiermee geconfronteerd worden en zoeken naar tools om hiermee aan de slag te gaan.
Wat betreft zorgwekkend druggebruik bij kwetsbare jongeren starten we vanuit de stad met een 4-sporenbeleid. Ten eerste trainingen voor jeugdwerk/outreachende werkers/jeugdinspecteurs met de nadruk op strengths based casemanagement en motiverende gespreksvoering. Als tweede spoor starten we vanaf 30 april 2019 met een kernteam jongeren en drugs waarbij stakeholders vanuit preventie, hulpverlening, jeugdwerk, politie en parket rond tafel worden gebracht. Een derde spoor is het werken naar de omgeving/context (familie, gemeenschap) waarbij al eerste stappen werden gezet in de wijk Rabot. Als vierde spoor willen we op zoek gaan naar innoverende methodieken om de betrokken jongeren in een zo snel mogelijk stadium te bereiken en er een traject mee te kunnen lopen.
Met vzw Lejo werd een lerend netwerk 'jongeren en drugs' gestart voor jeugdwelzijnswerkers uit het Gentse.
Op 1 november 2020 startte het project Outreachende Vroegbegeleiding via Werkvloeruitwisseling (partners dagcentrum De Sleutel en Averroes) met daarbij 3 hoofddoelstellingen:
- Nabije en snelle hulp inzake middelengebruik en -verslaving bij jongeren met kwetsbare achtergrond. Nabij via aanwezigheid in werking jeugdwelzijnswerk en de leefwereldcontext van de jongere. Snel vanuit expertise van de drughulpverlener met nadruk op vroegtijdige detectie en motivering tot (stappen naar) gedragsverandering. Eerste hulpverlening wordt van hieruit opgestart.
- Betere aansluiting/uitwisseling/samenwerking tussen drughulpverlening en jeugdwelzijnswerk (zowel op casusniveau als op organisatieniveau).
- Het optimaal betrekken van de context waarin de jongere leeft (vrienden, familie, buurt of gemeenschap) om zo sociale netwerken te kunnen creëren met positief effect op dagbesteding en verslavend gedrag.
Werkterrein: Brugse Poort - Rabot.
Een gelijkaardig project (De Sleutel en vzw Jong), maar dan voor Ledeberg-Wolterslaan werd goedgekeurd in het kader van het Sociaal Innovatiefonds.
Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Organisatie Broeders van Liefde De Sleutel gaat hierop verder: Outreachende Vroegbegeleiding via Werkvloeruitwisseling. Meer info
11
Discriminatie in de gezondheidszorg door 2 snelhedensysteem
Mensen kunnen sneller bij een specialist terecht aan dubbel of driedubbel (niet-geconventioneerd) tarief. Een consultatie bij deze specialist aan het normale (geconventioneerde) tarief kan echter pas na enkele maanden.
Daarenboven verwijzen specialisten kwetsbare mensen vaak door naar dezelfde ziekenhuizen (vooral Jan Palfijn). Dit zorgt voor stigmatisering en categoriale zorg, overbelasting van de artsen en sociale dienst, extra lange wachttijden, … .
Specialisten (ook in ziekenhuizen), tandartsen en labo’s zijn op sommige momenten geconventioneerd en op andere niet. Dat is niet altijd duidelijk voor de mensen. Het gevolg is dat ze voor onaangename financiële verrassingen staan wanneer ze de rekening van hun consultatie of onderzoek ontvangen.
- Mensen met een migratie-achtergrond gaan daardoor soms naar de dokter in hun land van herkomst. Daar betalen ze extra omdat de ziekteverzekering voor sommige handelingen (vooral voor tanden, ogen en esthetische ingrepen) geen tegemoetkoming voorziet. Bovendien is de zorg vaak niet voldoende of slecht en blijkt nazorg toch noodzakelijk.
Een overleg met de sociale diensten van de Gentse ziekenhuizen leert ons alvast het volgende:
- De derdebetalersregeling wordt standaard toegepast bij mensen met een Verhoogde Tegemoetkoming en uitzonderlijk bij mensen in een financiële noodsituatie. Zij betalen dan enkel remgeld (3 euro), ook mensen met statuut chronisch zieke betalen enkel opleg (12 euro). Een financiële noodsituatie moet echter wel eerst goedgekeurd worden op basis van een sociaal onderzoek door de sociale dienst.
- Bij AZ Jan Palfijn werken alle artsen aan het conventietarief. Veel artsen zijn wel deeltijds geconventioneerd en hebben buiten het ziekenhuis een privépraktijk waar ze niet-geconventioneerd werken.
- De Huisartsenvereniging contacteerde de andere ziekenhuizen om op vraag van de huisarts bij doorverwijzing toch aan het conventietarief te werken als de huisarts inschat dat dit nodig is bij die patiënt. AZ Sint-Lucas reageerde positief op de vraag. Ook AZ Maria Middelares reageerde hier positief op en spoort artsen aan dit toe te passen, maar zij zijn hier wel vrij in.
Dit signaal zal nog geagendeerd worden ter bespreking op de Gezondheidsraad.