Dienstverlening

7

Gezondheidskennis- en vaardigheden niet algemeen

Veel mensen hebben beperkte gezondheidskennis en -vaardigheden. Dat ligt zeker niet alleen aan henzelf. Het gezondheidssysteem is ingewikkeld en de communicatie soms onvoldoende of onduidelijk.

Veel kwetsbare mensen hebben onvoldoende kennis over hun eigen lichaam. Ze weten niet wat ze moeten doen als ze iets voorhebben. Ze voelen zich onzeker en hebben geen verzorgingsmateriaal in huis.

  • Voorbeeld: Een EHBO-cursus kost al snel € 250, een huisapotheek tussen € 150 en € 175.
  • Studies uit 2012 en 2014 wezen uit dat 40% van de volwassenen beperkte gezondheidsvaardigheden heeft. Health literacy, of gezondheidsvaardigheid is een term die verwijst naar de capaciteit van mensen om gezondheidsinformatie op te zoeken, te begrijpen en te gebruiken.

Bron: Heerlijk helder in de zorg van Memori-Thomas More

Het onderscheid tussen de gratis wettelijke en de betalende aanvullende bijdrage van de ziekteverzekering is voor veel mensen onduidelijk. Zonder aanvullende ziekteverzekering lopen ze bepaalde voordelen mis (tussenkomst orthodontie, sportactiviteiten, kampen, …).

Trekker: Leen Van Zele
Opvolging:

Het belang van werken aan gezondheidsvaardigheden staat in het bestuursakkoord van Gent, alsook in de visienota van de Gentse Gezondheidsraad en in de visie en doelstellingen van de Eerstelijnszone Gent. Dit zal ook vertaald worden naar acties in het actieplan 2020-2021 van Eerstelijnszone Gent.

Er is reeds heel wat in beweging rond dit thema:

  • De Dienst Welzijn en Gelijke Kansen deed een bevraging bij welzijns- en gezondheidsorganisaties om zicht te krijgen op de hulpmiddelen die zij inzetten om de communicatie met de patiënt/cliënt te verbeteren aan de hand van taalondersteuning, visuele ondersteuning of patiënteneducatie en welke noden zij hebben.
  • Er werden ondertussen 2 projectaanvragen ingediend (1 bij KBS door WRG en 1 bij de VVSG door Stad Gent) rond het versterken van gezondheidsvaardigheden. De projectaanvraag bij KBS haalde het niet, voor die bij het VVSG wordt het wachten tot 15 okt.
  • De wijkgezondheidscentra starten begin 2020 met de update van het gezond en wel-spel dat mensen met lage gezondheidsvaardigheden helpt om wegwijs te vinden in de zorg, geïnformeerd te raken over wat gezondheid is en hoe je daar zorg voor draagt.
  • Het project MATCH-en van de UGent en Hogeschool Gent start op eind 2019 en wil gezondheidsvaardigheden versterken van anderstalige nieuwkomers door hulpverleners te ondersteunen aan de hand van digitale tools (platform, app) om zo beter in interactie te gaan met anderstalige nieuwkomers.
  • Het project van de gezondheidsgidsen (Community Health Workers) zet in op het ondersteunen van kwetsbare mensen in hun wegwijs naar zorg. Vrijwillige gezondheidsgidsen zorgen voor een warme begeleiding naar afspraken en helpen hen op weg om het een volgende keer alleen te kunnen. Het project loopt nog tot eind 2019, maar een verlenging is aangevraagd.

 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kom even Praten gaat hierop verder: Platform voor psychosociale ondersteuning voor dove en slechthorende jongeren en volwassenen in Gent. Meer info 

16

Inzagerecht e-dossiers onvoldoende gekend

Patiënten en cliënten hebben inzagerecht in hun medisch dossier en dossiers opgemaakt door sociale hulpverleners. Ze kunnen bepaalde zaken die niet meer relevant zijn, verwijderen of onzichtbaar maken voor andere zorgverstrekkers. Kwetsbare mensen zijn daar vaak niet van op de hoogte. Of ze zijn niet mondig genoeg om ernaar te vragen. Soms kunnen ze door laaggeletterdheid of anderstaligheid de inhoud niet/onvoldoende lezen.

Trekker: Leen Van Zele
Opvolging:

Op 25 april zal in het kader van de Eerstelijnszone Gent een eerste actiegroep doorgaan rond toegankelijkheid waarbij vanuit de verschillende signalen (uit de signalenbundel en andere) rond toegankelijkheid van gezondheids- en welzijnszorg een aanzet zal gedaan worden voor een actieplan 2020-2021 voor de voorlopige Zorgraad van de Eerstelijnszone Gent. Dit signaal zal daarin meegenomen worden.

19

Ingave in vaccinnet

Verschillende diensten (arbeidsgeneeskundige diensten, Fedasil Gent) dienen vaccins toe (vb. tetanus) aan patiënten zonder (correcte) ingave in vaccinnet. Hierdoor gaat die informatie verloren.

Trekker: Leen Van Zele
Opvolging:

Antwoord Fedasil

In normale omstandigheden gebeurt vaccinatie als volgt:
- volwassenen: eerste vaccins op dispatching (aanmeldcentrum Brussel, bij het verzoek tot internationale bescherming)
opvolgvaccinaties in de centra
-kinderen tot 6 jaar: K&G in de centra
-6 tot 18 jaar: CLB in de centra

Op dispatching kunnen de vaccins nog niet in vaccinnet worden ingegeven omdat de mensen nog niet over een Nationaal Nummer beschikken, dit komt pas enkele weken later. Bij de herhalingsvaccin moeten de beide vaccins dan in vaccinnet worden ingegeven. We hameren hier wel op bij de verpleegkundigen in onze centra mede omdat de return van nieuwe vaccins hier van afhangt.

Als vaccinnet dus onvoldoende is ingevuld geweest, kan dit zijn omdat de eerste vaccins uiteindelijk niet werden ingegeven. Daarnaast kan het te maken hebben met de vaccins gegeven door K&G of CLB.
Fedasil Gent bestaat eigenlijk niet en heeft ook nooit bestaan, de RENO was onder senior assist (opvangpartner). Wij hebben toen ook op vaccinnet gewezen.

Antwoord Kind & Gezin

Kind & Gezin registreert in mirage dat gekoppeld is aan vaccinnet.  De verpleegkundigen houden hun vaccinatieschema nauwlettend bij, dat is immers een indicator waarrond wordt gewerkt.

Vaccineren is in België niet verplicht, behalve voor polio. Kind & Gezin motiveert wel tot vaccineren en stelt vooral vast dat dit moeilijk is bij  moeilijk bereikbare doelgroepen. 

23

Hulp nodig bij klusjes

Er is een tekort aan betaalbare en laagdrempelige klusjesdiensten. Veel mensen vinden geen oplossing voor allerlei huishoudelijke klusjes (toilet kapot, lavabo lekt, verlichting aansluiten, …).

Opvolging:

Er zijn verschillende diensten zoals het Dienstenbedrijf Sociale Economie (OCMW  en Stad Gent) , Wijk-werken (vroegere PWA), klusdiensten verbonden aan mutualiteiten en/of dienstenchequebedrijven die dergelijke klussen tegen een billijke betaling opnemen.

Dienst Wonen Stad Gent onderzoekt of een derde-betalerssysteem voor kleine kwaliteitsklussen met de focus op veiligheid een haalbaar project is.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 2

25

De kwaliteit van sociale woningen ondermaats®

De kwaliteit van de sociale woningen is soms ondermaats.

Geen warm water of verwarming

  • Casus Nieuw-Gent: In het appartement van Jochen en Samira werken de boilers niet en is er dus geen warm water. Ook de verwarming werkt niet of nauwelijks. Er is vocht en schimmel.  Als ze WoninGent bellen worden ze met een kluitje in het riet gestuurd.

De toegang tot veel sociale woningen laat te wensen over. De liften werken regelmatig niet. Daardoor zijn minder mobiele mensen van anderen afhankelijk voor boodschappen, om de vuilbak buiten te zetten, …

  • Casus: Julien is minder mobiel en woont op een hoge verdieping van een flatgebouw. De lift werk niet. Men stelt als oplossing voor om via het dak naar het andere gebouw te gaan waar de lift wel werkt.

De voordeur van de sociale woningen is niet altijd inbraakveilig.

  • Casus: In het appartementsblok van Jessica kun je de toegangsdeur openen door met je voet onderaan tegen de deur te duwen. Jessica voelt zich niet veilig.
Opvolging:

We bevelen sociale huurders om via de reguliere kanalen bij de sociale huisvestingsmaatschappij melding te maken van gebreken. Als dit niet volstaat kan men formeel klacht indienen bij de maatschappij. Als ook de klacht niet serieus genomen wordt kan de sociale huurder in extremis bij de Vlaamse Ombudsdienst terecht alhoewel dit niet laagdrempelig is.

Alle Gentse huisvestingsmaatschappijen zijn actief rond het renoveren van hun bestanden. Er zijn heel wat gebouwen die voor vervanging of structurele renovatie in aanmerking komen, maar niet alle locaties kunnen gelijktijdig aangepakt worden. Dit neemt niet weg dat de maatschappij de basisvoorzieningen en basiskwaliteit moet kunnen garanderen inzake eigenaarsverplichtingen.

28

Caloriemeters niet fair

WoninGent werkt vaak met calorie- of warmtemeters van ISTA. Dat is geen fair systeem. De meters nemen ook de omgevingswarmte op en er geen transparantie tussen individuele en collectieve kosten.

Opvolging:

Geen specifiek beleid hieromtrent. Ook met individuele verwarmingssystemen zijn er ongelijke gebruiken afhankelijk van de typologie of de ligging van een appartement ten opzicht van andere appartementen. Ook zijn er verschillen tussen gebouwen en gebruikers onderling.

Sociale huisvestingsmaatschappijen moeten evenwel duidelijk en correct communiceren en factureren.

De installatie van collectieve systemen neemt opnieuw toe. Dit blijft dus van groot belang.

WoninGent werkt in de nieuwe projecten steeds met individuele tellers, die de effectief verbruikte kWh tellen, ongeacht of de verwarmingsinstallatie collectief of individueel is.

51

Drempel door minder lokethulp en digitalisering®

Lokale kantoren of aanspreekpunten van openbare, semi-openbare en private voorzieningen verdwijnen. Ook de dienstverlening aan het loket vermindert (NMBS, De Post, banken, wijkmonitoren WoninGent, mutualiteiten, …). Laaggeschoolde en minder mobiele mensen zijn hiervan de dupe. Daarnaast is er ook een toenemende digitalisering en werkt men meer en meer met centrale online aanmeldsystemen (vb. kinderopvang, onderwijs, …). Ook deze evolutie treft de meest kwetsbaren. Zij beschikken immers niet altijd over computer, internet (te weinig publieke wifi)  en/of de nodige digitale vaardigheden. Hulpverleners moeten dit dan maar opvangen.

Opvolging:

In Gent zijn er 70 Digipunten. In een Digipunt kan elke Gentenaar terecht om een computer met internetverbinding te gebruiken. Op veel plaatsen kan je bij een begeleider terecht met digitale vragen of kan je les volgen. Heel wat Digipunten hebben ook gratis wifi. Een Digipunt in je buurt vinden? Het overzicht staat op www.stad.gent/digipunten. je kan ook een papieren brochure afhalen in de Stadswinkel (Botermarkt 17A) of aanvragen via GentInfo (09 210 10 10). Er zijn 10 wijkbrochures en 1 overzichtsbrochure. 

Er bestaan heel wat digitale ondersteuningstools die mensen met digitale moeilijkheden kunnen helpen. Meer info vind je hierhier en hier in de sociale kaart van Gent 

52

Gebrek aan voorzieningen in bepaalde wijken®

In de wijken Watersportbaan, Moscou-Vogelhoek, Robinia-Gentbrugge, Jan Yoens, Meulestede, Sint-Bernadette, Malem, Nieuw-Gent, … is er vaak een gebrek aan sociale en commerciële voorzieningen. Ook het openbaar vervoer ernaartoe schiet tekort.

Opvolging:

In stadsvernieuwingsprojecten wordt hier rekening mee gehouden. Daarnaast loopt in Robinia ook een bewonersproject om een sociale kruidenier te voorzien in de wijk en wordt met verschillende stadsdiensten bekeken hoe de huidige middelen efficiënter ingezet kunnen worden zodat er in alle wijken een basisvoorziening kan zijn.

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 2

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Sociale Kruideniers Gent gaat hierop verder: Solidaire Kruidenier Meulestede Pilootproject. Meer info

53

Ondersteuning vrijwilligers ontoereikend

In veel organisaties is de inzet van vrijwilligers onontbeerlijk. Zeker ook in het kader van de vermaatschappelijking van de zorg. Vrijwilligers komen meer en meer in contact met zware problematieken. Ondersteuning en omkadering van vrijwilligerswerk is daarom aangewezen. Het Vrijwilligerspunt beantwoordt duidelijk aan een nood. Maar ook specifieke ondersteuning blijft nodig (vb. op de werkvloer). 

Opvolging:

Zie ook verslag gezamenlijk forum LWB 14 november 2019 bij interactiegroep 1 

Het Vrijwilligerspunt biedt een gamma van gratis vormingssessies ter ondersteuning van organisaties met betrekking tot het thema “werken met kwetsbare vrijwilligers”. De vormingen bieden handvaten om te werken met deze doelgroep. Daarnaast is er een lerend netwerk opgestart waar het thema “werken met kwetsbare vrijwilligers” ook aan bod zal komen waarbij vrijwilligersorganisaties ideeën praktijkervaringen met mekaar kunnen delen.

Om in te zetten op het verlagen van drempels voor kwetsbare (kandidaat-)vrijwilligers, wordt op 2 sporen ingezet: 

  • Toeleiding.
    De buddywerking van het Vrijwilligerspunt wordt heropgestart en uitgebreid. De buddy's, zelf vrijwilligers, begeleiden op maat kandidaat-vrijwilligers naar vrijwilligerswerk. De samenwerking met Obra Baken, die kwetsbare vrijwilligers coachen bij de zoektocht naar vrijwilligerswerk of zinvolle vrije tijdsbesteding wordt verstevigd.
  • Daarnaast wordt ingezet op de omkadering van organisaties in het werken met kwetsbare vrijwilligers. Naast vormingen wordt nagegaan hoe trajectbegeleidingen en nuttige tools aan organisaties aangeboden kunnen worden. 

 

Goedgekeurd project Sociaal Innovatiefonds van Kras gaat hierop verder: Innovatieve benaderingen van materiële steun als hefboom naar duurzame armoedebestrijding: in 10 stappen van voedselhulp naar structurele oplossingen voor armoede in Gent. Meer info 

54

FOD Sociale Zekerheid voor personen met een beperking moeilijk bereikbaar®

Via het online contactformulier wordt de antwoordtijd van 10 dagen ruim overschreden. Telefonisch geraak je vaak niet binnen. De maandelijkse lokale zitdagen van de FOD Sociale Zekerheid (1ste en 3de dinsdag/maand) in AC Zuid zijn onvoldoende gekend bij de mensen.

Trekker: Karin De Moor
Opvolging:

Contactformulieren moeten binnen de 10 werkdagen beantwoord worden. Binnen het team van Oost Vlaanderen zijn er geen achterstanden bij het beantwoorden van de contactformulieren. Dit wordt ook van nabij opgevolgd binnen de dienst zelf op basis van cijfergegevens die worden bijgehouden.

Er wordt verder gezocht naar een betere bereikbaarheid via het 0800 nummer. De nieuwe tool is momenteel in gebruik en de bereikbaarheid voor Nederlandstalige oproepen is hierdoor verhoogd.

De dienst is zelf bezig om te bekijken op welke manier de zitdagen van de maatschappelijk werkers nog beter kunnen bekend gemaakt worden. Momenteel worden deze zitdagen al op bepaalde brieven die de dienst verstuurd, vermeld. Op de website is ook een overzicht te vinden van de verschillende zitdagen. Het overzicht wordt maandelijks geupdatet. In de digitale sociale kaart staan de zitdagen ook vermeld. Andere mogelijkheden worden onderzocht.

Door de Coronamaatregelen moeten de zitdagen van de maatschappelijk werkers momenteel doorgaan op afspraak. Dit is geen pluspunt. We stellen vast dat hierdoor de aanwezigheden op de zitdagen zijn gedaald. Van zodra het terug mogelijk zal zijn om zonder afspraak te werken, zal deze werkwijze ook terug toegepast worden.

Het verder uitwerken van plaatselijke overlegplatformen is door de Coronamaatregelen opgeschort.

De directe contactgegevens van de maatschappelijk werker voor Gent worden nu sneller doorgegeven en staan ook op de website van de FOD vermeld. De rechtstreekse contacten van klanten met onze dienst via deze weg, zijn wel gestegen.